نگاهی به فراز و فرودهای تولید نفت از دوران تحریم تا پسابرجام
از آنجایی که ایران هم جز آن دسته از کشورهایی است که اقتصادی وابسته به نفت دارد به مراتب میزان فروش و قیمت آن اهمیت ویژهای در سیاست گذاری ها داخلی و خارجی آن پیدا میکند.
به گزارش خبرگزاری موج، نفت به عنوان یک ماده گرانبها و نایاب، تاثیر قابل توجهی در موقعیت و وضعیت کشورها در زمینه های مختلف بینالمللی، اقتصادی و سیاسی ایفا می کند و به عنوان عامل اصلی و مهمی در تعیین شرایط اقتصادی یک کشور محسوب میشود. از آنجایی که ایران هم جز آن دسته از کشورهایی است که اقتصادی وابسته به نفت دارد به مراتب میزان فروش و قیمت آن اهمیت ویژهای در سیاست گذاری ها داخلی و خارجی آن پیدا میکند.
داستان نفت در ایران اما در چند دهه گذشته به ویژه در چند سال اخیر با فراز و نشیب های بسیاری همراه بوده است و امروز که جمهوری اسلامی ایران دوران پسابرجام را سپری می کند، سوالات بسیاری درباره عملکرد دولت گذشته و دولت حسن روحانی در زمینه سیاست خارجی، مذاکرات هسته ای و همچنین مدیریت اقتصادی ایجاد شده است. اما زمانی که محمود احمدینژاد روی کار آمد و کلید پاستور را تحویل گرفت فروش نفت در ایران به ۲ میلیون و ۶۹۱ هزار بشکه در روز میرسید که پس از تشدید تحریمهای نفتی در زمینه فعالیت های هسته ای ایران در سال های پس از آن، این میزان به ۱ میلیون ۶۸۵ هزار بشکه در روز رسید. در سال ۱۳۸۴، درآمد نفتی سال اول دولت احمدینژاد برابر ۸۳/۵۳ میلیارددلار بود که زیاد با سال ۸۳ تفاوتی نداشت. اما از سال ۱۳۸۵ شانس از هر طرف به سمت دولت نهم هجوم آورد، درآمد نفتی ایران ناگهان به ۰۱/۶۲ میلیارددلار رسید و در سال ۱۳۸۶ درآمد نفت ایران برابر ۶/۸۱ میلیارددلار و در سال ۱۳۸۷ این درآمد برابر ۹/۸۱ میلیارددلار ثبت شد. این در حالی است که در سال ۱۳۸۸ کاهش درآمدهای نفتی محسوسی دیده میشود طوریکه طی این سال درآمد دولت برابر ۶۲میلیارددلار بود اما در سال ۱۳۸۹ درآمدهای نفتی بار دیگر با رشد به ۷۴میلیارددلار رسید. این در حالی است که در هشت سال دولت احمدی نژاد شاهد روند کاهش صادرات نفت ایران بودیم، کاهش شدید صادرات نفت ایران در دوره زمانی هشت ساله تصدی محمود احمدی نژاد اما تنها به کاهش حجم تولید نفت باز نمی گشت. تحریم های نفتی اتحادیه اروپا که منجر به عدم خرید نفت ایران از سوی بسیاری از مشتریان ایران در سایر بازارها نیز شد، از مهمترین دلایل کاهش قابل توجه صادرات نفت ایران است.با تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد، بدترین تحریم ها علیه صنعت نفت ایران اعمال شد؛ تحریمهای نفتی که از سال ۹۱ آغاز شد باعثشد تا برای نخستین بار در یک دهه گذشته صادرات نفت ایران به کمتر از ۲میلیون بشکه در روز برسد و بسیاری از کشورها بر اساس همان تحریم خرید نفت از ایران را تحریم کرده تا اقتصاد ایران را باچالش بزرگی رو به رو کنند. درب بازارهای بین المللی نفتی و بانکی به روی ایران بسته شد، بیمه و کشتیرانی متوقف شد، پول های ایران در بانک های بلوکه شد و تبادلات ارزی ایران با موانع بلندی مواجه شد تا در نتیجه سیاست های غلط اتخاذ شده از سوی دولت های نهم و دهم کشور با بحران بزرگی مواجه شود. با آمدن حسن روحانی به پاستور و دادن وعدههای همانند به سرانجام رساندن پروندهی هستهای، رئیس جمهور یازدهم توانست موجی از امید را روانه بازارها کند با مذاکرات پی در پی تیم هستهای سرانجام ایران و ۱ + ۵ توانست به یک توافق در خصوص مسائل هستهای برسد که در پی آن تحریمهای نفتی و بانکی علیه ایران برداشته شدند. هرچند که در نتیجه عصبانیت عربستان قیمت نفت کاهش قابل توجهی داشت اما ایران پس از برجام توانست همانند سابق فروش نفت خود را به روزانه ۲ میلیون بشکه برساند. اتفاقی که اگر رخ نمیداد به عقیده بسیاری از کارشناسان مطمعنا فروش نفت ایران به صفر میرسید و ایران و اقتصاد کشور را با مشکلات جدی مواجه میکرد. وزیر نفت چندی پیش اما از افزایش دو برابری صادرات نفت خام در سال ۹۵ خبر داد و گفت که پس از رفع تحریم ها در خرداد ۹۵ تولید نفت ایران بیش از ۳٫۸ میلیون بشکه است و صادرات نفت خام از دو میلیون بشکه عبور کرده و بیش از دو برابر شده است. اینکه امروز نفت ایران به جایگاه سابق خود در بازارهای بین المللی بازگشته است و با وجود نقض عهدهای آمریکا اما روزنه های امید به روی اقتصاد و تجارت ایران باز شده است، می تواند نوید بخش روزهای پرامید در آینده را بدهد، روندی که جز با تلاش و اراده مسئولان و پافشاری بر حقوق ملت محقق نخواهد شد، چیزی که در این بین نباید فراموش کرد، گام بلندی است که برخلاف دولت گذشته رو به جلو برداشته شده است، گامی که اگر برداشته نمی شد معلوم نبود امروز اقتصاد کشور چه شرایطی را سپری می کرد.
ارسال نظر