به گزارش خبرگزاری موج، بانک مرکزی طی هفته گذشته آمار چک های برگشتی تیرماه ۱۳۹۶ را منتشر کرد که براساس این آمار در کل کشـور بالغ بر ۱.۵ میلیـون فقـره چـک بـه ارزش حـدود ۱۳۱ هزار میلیارد ریال برگشت خورده است که نسبت به ماه قبل از آن از نظر تعداد و مبلغ به ترتیـب ۲.۱ درصد و ۵.۶ درصد کاهش نشان می‌دهد.

همچنین‌از نظر بیشترین و کمترین تعداد چک برگشتی در کل کشور، در تیرماه سال جاری، استان تهران با تعداد ۵۲۴۶ فقره چک برگشتی به ارزش حدود ۷۳ هزار میلیارد ریال بیشترین تعداد و استان ایلام با ۹ فقره به ارزش ۷۵ میلیارد ریال کمترین تعداد چک برگشتی را در کل کشور دارد.

این در حالی است که در اسفندماه ۱۳۹۵ نیز جمع کل چک های برگشتی ۱.۴ میلیون فقره به ارزش حدود ۱۲۷ میلیارد ریال طبق اعلام بانک مرکزی ثبت شده بود که در این ماه نیز به مانند تیرماه سال جاری، تهران با دارا بودن ۴۸۷۳ فقره چک برگشتی به ارزش حدود ۷۴ هزار میلیارد ریال بیشترین تعداد چک برگشت خورده در کل کشور و ایلام نیز با ۹ فقره بالغ بر۶۲ میلیارد ریال کمترین تعداد و میزان چک برگشتی را به خود اختصاص داده است.

براساس این آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی، مقایسه تنها دو شهر تهران و ایلام به گونه‌ای است که تعداد چک های برگشتی استان تهران در تیرماه سال جاری نسبت به پایان سال ۱۳۹۵، از نظر تعداد ۳۷۳ فقره افزایش داشته و از نظر ارزش ریالی نیز با کاهش ۷۸۲ میلیارد ریالی مواجه بوده است.

شهر ایلام نیز طی همین مدت، از نظر تعداد بدون تغییر بوده اما از نظر ارزش ریالی، افزایش ۱۳ میلیارد ریالی داشته است. همچنین در کل کشور نیز این آمار به گونه ای بوده که سیستم بانکی در تیرماه سال جاری افزایش ۷۹۱ فقره ای به ارزش ۳۶۸۳ میلیارد ریال نسبت به اسفند ماه ۱۳۹۵ داشته است.

براساس آمار موجود، بخش عمده‌ای از چک‌ها به دلیل فقدان و یا کسری موجودی برگشت داده شده است؛ این آمار در تیرماه سال جاری ۹۷.۵ درصد از تعداد و ۹۵.۸ درصد از ارزش کل چک‌های برگشتی را شامل می شود.

همچنین آمار ارائه شده از چک های برگشت داده شده در سیستم بانکی به گونه ای است که در "فروردین ماه سال جاری" تعداد چک های برگشتی در کل کشور ۱.۱ میلیون فقره به ارزش حدود ۸۰ هزار میلیارد ریال بوده که در این ماه نیز مانند تیرماه، استان تهران با ۳۷۳۳ فقره چک برگشتی به مبلغ حدود ۴۵ هزار میلیارد ریال، سهم بیشتری از چک های برگشت داده شده در کل کشور دارد و کهگیلویه و بویر احمد نیز با ۹ فقره و ارزش ۴۱ میلیارد ریالی و ایلام با ۹ فقره چک به ارزش ریالی ۴۷ میلیارد ریال؛ استان هایی بودند که از نظر تعداد کمترین میزان چک برگشتی در سیستم بانکی را در کل کشور داشتند.

"اردیبهشت ماه ۱۳۹۶" نیز سیستم بانکی با حدود ۱۳ هزار میلیارد ریال چک برگشتی مواجه شد که از نظر تعداد، ۱.۵ میلیون فقره بوده است. در این ماه نیز همچنان استان تهران به عنوان تنها استان یکه تاز کشور با ۵۱۳۵ فقره چک برگشتی بالغ بر حدود ۷۶ هزار میلیارد ریال بیشترین سهم را در تعداد چک های برگشتی داشت و استان ایلام هم مانند پایان سال ۱۳۹۵ و فروردین ماه سال جاری با دارا بودن ۹ فقره چک به ارزش ۶۶ میلیارد ریال به عنوان چک برگشت داده شده، کمترین سهم را به خود اختصاص داد.

بر پایه این گزارش در "خردادماه "۱۳۹۶ نیز ۱.۵ میلون چک برگشتی بالغ بر حدود ۱۳۸ هزار میلیارد ریال در سیستم بانکی کشور وجود داشت که در این ماه نیز همچنان استان تهران با ۵۴۰۷ فقره چک به ارزش حدود ۱۳ هزار میلیارد ریال بیشترین سهم، استان کهگیلویه و بویر احمد با ۱۱ فقره بالغ بر ۵ میلیارد ریال و استان ایلام با ۱۱ فقره چک برگشت داده شده به ارزش ۱۰۳ میلیارد ریال کمترین سهم از چک برگشتی در کل سیستم بانکی کشور را در داشتند.

با نیم نگاهی به این آمار و ارقام به این نتیجه خواهیم رسید که چک همچنان به عنوان یکی از ابزارهای مهم در نظام پرداخت کشور است که در تسویه و مبادلات خُرد و کلان جامعه نقش قابل توجهی دارد و به دلیل اهمیت کارکرد و امتیاز چک و به‌ خصوص جایگاه اعتباری چک در مبادلات کشور، با وجود پیشرفت تکنولوژی و بانکداری الکترونیک در جهان و ایران، این ابزار پرداخت هنوز هم از مهم‌ترین ابزارهای نظام پرداخت کشور محسوب می شود.

البته تاثیر رکود حاکم بر اقتصاد کشور را می توان مهم ترین دلیل برگشت چک ها دانست که باعث فقدان و یا کسری موجودی چک ها می شود. همچنین عدم وجود سازوکارهای موثر اعتبارسنجی مشتریان در فرآیند صدور دسته ‌چک نیز از دیگر دلایل مهم این امر است.

اما توجه به این نکته ضروری است که با تداوم روند رشد اقتصادی در سال گذشته و همچنین بهبود سازوکارهای اعتبارسنجی مشتریان بانک‌ها در این زمینه، به مرور زمان سهم چک‌های برگشتی از بابت کسری و یا فقدان موجودی کاهش خواهد یافت.