به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، اقتصاد ایران تقریبا در دو دهه گذشته به دنبال تعریف ظرفیت های جدیدی بوده است، تا خلاء های موجود توسعه را با جهش اقتصادی از طریق مناطق آزاد جبران کند، این تئوری در ابتدا با پیشرفت قابل ملاحظه ای همراه بود، به گونه ای که مناطق آزاد به سرعت مورد توجه سرمایه گذاران، گردشگران و ... قرار گرفت، اما در ادامه خلاء های مدیریتی و سیاست گذاری باعث شد در دهه ۸۰ اقتصاد این مناطق همچنان سهم چندانی از اقتصاد ملی نداشته باشند. برخی کارشناسان معتقدند در همان دوران که زیرساخت سازی مناطق آزاد کشور نادیده گرفته شد، بسیاری از کشورهای همسایه همچون امارات، هند و ... پیشرفت قابل توجهی در مناطق آزاد داشته اند.

رییس کمیسیون صنعت اتاق تهران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با تاکید بر اینکه مشکلاتی مانند تحریم ها، محدودیت های مبادلات بین المللی بانکی، بروکراسی و ... مانع از توسعه صنعتی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی  در کشور شده است، گفت: این مناطق گرچه در ابتدا با هدف توسعه صنعتی و تجاری کشور با عبور از محدودیت های معمول تاسیس شدند، اما در ادامه این برنامه ها تحت تاثیر روند اقتصادی کشور و کم توجهی به ظرفیت های موجود در مناطق آزاد قرار گرفتند، این در حالی است که در شرایط کنونی که رقابت برای جذب سرمایه گذاری خارجی در بین کشورها تشدید شده، اعمال محدودیت های بیشتر نه تنها می تواند فضای کسب و کار را با چالش های جدید مواجه کند، بلکه ظرفیت های کنونی در اقتصاد کشور و ویژه در مناطق آزاد را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. از این رو به نظر می رسد دولت باید باوجود اینکه محدودیت های بین المللی ناشی از تحریم ها وجود دارد، در مقابل باید در داخل کشور روند تسهیل گری را دنبال کند.

مهدی پورقاضی افزود: در حال حاضر مهمترین مولفه ای که در اقتصاد و صنعت کشور می تواند اثرگذار باشد جذب سرمایه گذاری خارجی و بخش خصوصی است که با حمایت دولت و ارائه مشوق ها می تواند محقق شود و در این مسیر بهره گیری از ظرفیت های مناطق آزاد نیز می تواند اثرگذار باشد.

ظرفیت های اقتصادی تحت تاثیر شعارها

یکی از ظرفیت های که ایران در چند سال گذشته روی آن تمرکز کرده است، مقوله پیوستن به تجارت جهانی بوده تا با بهره گیری از ظرفیت های این نهاد بین المللی فضا را برای تحریم آمریکا ببندد و از طرف دیگر از این طریق شرکت های ایرانی راحت تر می توانند به زنجیره جهانی بپیوندند و از مزیت های بازار جهانی نیز بهره ببرند. بنابراین دولت بستری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایجاد کرده تا توانمندی تجاری و اقتصادی بنگاه های کشور را در فضای کوچکتری مورد آزمون قرار دهد که آیا صنعت ایران قابلیت رقابت با تولیدات خارجی دارد، بدون اینکه عوارض یا مالیاتی بر کالاهای خارجی اعمال شود. هر چند در شرایط کنونی از این فضا فاصله گرفته ایم و دولت معتقد است که در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز باید همپا با سرزمین اصلی در فضای جنگ اقتصادی حرکت کند، با این حال هنوز ظرفیت های مناسبی در این مناطق وجود دارد که می تواند به کشور کمک کند تا فراتر از محدودیت ها گام بردارد که یکی از این قابلیت ها جذب سرمایه گذار خارجی است.

نایب رییس اتاق ایران و چین در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره ظرفیت مناطق آزاد برای جذب سرمایه گذای و افزایش فعالیت های تجاری کشور در زمان تحریم ها، گفت: به طور قطع توسعه صنعتی و تجاری در هر منطقه ای نیازمند بسترسازی و توسعه زیرساخت است و اگر این توانمندی ایجاد شود دیگر تفاوت چندانی ندارد که این قابلیت در کجای کشور قرار دارد. به عبارت دیگر اگر در سرزمین اصلی نیز ظرفیت مناسبی برای جذب سرمایه گذار فراهم شود می تواند اثرگذاری مثبتی بر اقتصاد کشور داشته باشد، از این رو دولت باید بر بسترسازی ها تمرکز کند.

مجید رضا حریری با بیان اینکه دولت در رابطه با مناطق آزاد همواره شعارگونه عمل کرده است، افزود: دولت همواره اعلام کرده به دنبال توسعه صنعتی و تجاری در مناطق آزاد است، اما هیچ گاه زیرساخت مناسبی در این مناطق فراهم نکرده است و این مسئله نشان می دهد که هنوز در رابطه با تصمیم گیری ها خیلی جدی و عملیاتی رفتار نشده است و اگر قرار است در اقتصاد کشور عملکرد مناسبی داشته باشیم نخست باید در اجرای برنامه ها مصمم تر عمل شود.

براساس این گزارش ایران در حال حاضر ظرفیت ها و مشوق های مناسبی در مناطق آزاد ایجاد کرده است که می تواند در زمان تحریم ها یا حتی در شرایط عادی برای پیوستن به بازار جهانی استفاده کند، اما همواره از این قابلیت ها غفلت کرده است، در واقع این مناطق که بیشتر در مرزهای کشور قرار دارند به دلیل حذف هزینه حمل و نقل برای صادرات می توانند قدرت رقابت پذیری بیشتری در مقابل رقبای خارجی داشته باشند یا حتی با جذب سرمایه از کشورهای همسایه محصولاتی را به صورت مشترک در این مناطق تولید و به همان بازارهای منطقه ای ارسال کنند.