به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، تولید فولاد از دیرباز به‌عنوان یک صنعت مادر موردتوجه ایران بوده است، ازاین‌رو ۵۰ سال پیش زیربنای صنایع فلزی ایران با راه‌اندازی کارخانه ذوب‌آهن اصفهان با کمک روس‌ها شکل گرفت، هرچند در آن زمان ظرفیت تولید این کارخانه ۳۵۰ هزار تن بود و امروز به ۴ میلیون تن رسیده است، اما همواره در تمام دوره‌های زمانی سهم عمده‌ای در صنعت کشور داشته است، درواقع این کارخانه‌ای امروز با داشتن ۱۴ هزار نفر اشتغال مستقیم و صادرات ۱.۵ میلیون تن فولاد از صادرات ۷ میلیون تنی ایران نقشی بالاتر از تأمین‌کننده مواد اولیه دارد، اما این روزها این کارخانه کمی بیش‌تر از سایر صنایع کشور درگیر مشکلات است، زیرا از یک سوء فشار تحریم‌ها تأمین کک موردنیاز این کارخانه را با چالش مواجه کرده است، از سوی دیگر به دلیل گرانی ارز بخش عمده‌ای از سنگ‌آهن کشور به‌صورت نیمه دانه‌بندی شده از کشور خارج می‌شود.

این در حالی است که طبق ماده ۳۷- قانون رفع موانع تولید به دولت اجازه داده‌شده برای فرآوری مواد خام و تبدیل کالاهای باارزش افزوده پایین داخلی و وارداتی به کالاهای باارزش افزوده بالا از انواع مشوق‌های لازم استفاده کند.

در حال حاضر فولاد ذوب‌آهن اصفهان در ۴ واحد نورد دولت می‌کند که شامل نورد ۶۵۰ هزار تنی که با همکاری روس‌ها ساخته‌شده، واحد ۳۵۰ هزار تنی ساخته ایتالیایی‌ها، واحد ۵۰۰ هزار تنی ساخت کشورهای چک و المان شرقی و نورد ۳۰۰ هزار تنی با فناوری آلمانی ساخته‌شده است، این کارخانه همچنین دو واحد کک سازی در اختیار دارد که درمجموع بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کک تولید می‌کند، هرچند در حال حاضر متناسب با نیاز داخلی نیمی از ظرفیت این دو واحد فعال است و مابقی از طریق واردات تأمین می‌شود، اما راه‌اندازی مجدد آن تنها متکی به افزایش ظرفیت تولید فولاد این کارخانه است که تا امروز مشکل تأمین مواد اولیه مانع از تحقق این هدف شده است.

۲ مشکل عمده ذوب آهن برای افزایش تولید

منصور یزدی زاده مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره وضعیت تولید این کارخانه مادر گفت:  ذوب‌آهن با داشتن ۱۴ هزار نیروی انسانی ظرفیت تولید ۴ میلیون تن فولاد دارد، اما امروز میزان تولید این کارخانه به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کاهش‌یافته که برای این میزان تولید ۳ هزار نیروی انسانی نیاز است که ما نسبت به تعهداتی که به جامعه و کارگران داریم همچنان تمام نیروی انسانی را حفظ کرده‌ایم، اما این موضوع در بلندمدت نیازمند تسهیل گری‌های دولت برای تأمین مواد اولیه سنگ‌آهن و کک است، به عبارت دیگر امروز بسیاری از معادن کشور به دلیل گرانی ارز سنگ آهن خود را صادر می کنند یا  با ایجاد صنایع پایین دستی واحدهای برای مصرف سنگ آهن خود ایجاد کرده اند و این مسئله یعنی فشار به تمام کارخانه های فولادسازی که معدنی ندارند.

او با اشاره به فشار استکبار جهانی برای فلج کردن اقتصاد کشور، افزود:  این کارخانه به دلیل اینکه به روش کوره بلند تولید می کند و به جای گاز به زغال سنگ وابسته است هیچ گونه تاثیر پذیری ناشی از تحریم ها ندارد و حتی در شرایطی که سایر واحدهای فولادسازی از سوخت گاز استفاده می کنند که این سوخت از ارزش بالایی برای صادرات و فرآوری برخوردار است، این کارخانه همچنان از زغال سنگ تولید می کند، بنابراین در داخل نباید این کارخانه با کج سلیقگی در واگذاری معادن برای تامین مواد اولیه مورد فشار قرار گیرد.

یزدی زاده  با اشاره به اینکه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هدف‌گذاری چشم انداز ۱۴۰۴ کشور است، گفت: هرچند در دوره مدیریت کرباسیان بر ایمیدرو فعالیت های خوبی در زمینه توسعه زنجیره فولاد انجام شد، اما این صنعت هنوز متوازن نیست و در آن زمان شاید برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد با کمبود ۳۰ میلیون تنی کنسانتره مواجه شویم و از طرف دیگر با مازاد تولید نورد روبرو خواهیم بود، بنابراین مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که باید اصلاح شود.

مدیرعامل ذوب آهن درباره مشکلات این کارخانه، تصریح کرد: این کارخانه توان تامین تمام نیازهای کک خود را دارد و با وجود اینکه تولید آن کمتر از ظرفیت تولید است، اما هیچ‌گاه به نیروهای خود نگفته است که نیاید و در یک دوره ای با مهندس ترکان درباره تولید فولاد صحبت می کردم که گفتند کوره ای که الان کار نمی کند را سریعتر راه بندازد. این کوره که در آن زمان در حال تعمیر بود گفتم اگر راه بیندازم به سنگ آهن نیاز دارم که نیست. درواقع اگر امروز ذوب آهن با ۵۰ درصد ظرفیت کار می کند به دلیل کمبود سنگ آهن است.

یزدی زاده با تاکید بر اینکه تعرفه صادرات مواد معدنی بازدارنگی لازم برای جلوگیری از صادرات ندارد، اظهار کرد: در شرایط کنونی که قیمت دلار افزایش یافته است تعرفه های وضع شده برای جلوگیری از صادرات مواد معدنی اثرگذار نیست، از این رو شرکت های معدنی ترجیح می دهد محصولات خود را صادرکنند و این مسئله یعنی چالش تامین مواد اولیه برای تولیدکننده های داخلی که می تواند عواقبی همچون آسیب به اشتغال و تولید کشور را به همراه داشته باشد.

ظرفیت های ذوب آهن برای افزایش سبد تولید

براساس این گفتگو کارخانه ذوب آهن امروز در بخش مواد اولیه با چالش مواجه است، کارخانه ای برای جلوگیری از کاهش آلودگی هوا وسعتی به ابعاد ۱۶۵۰۰ متر درختکاری کرده است و میزان مصرف آب به ازای تولید هر تن فولاد را به ۶ لیتر رسانده است و با در اختیار داشتن دو واحد کک سازی با وجود اینکه می تواند صددرصد نیاز کک خود را تامین کند نزدیک به ۴۰ درصد آن را از طریق واردات تامین می کند، زیرا زغال سنگ تولیدی ایران نسبت به نمونه مشابه خارجی کیفیت پایین تری دارد و ترکیب آن با زغال با کیفیت به بهبود فرایند کمک می کند. از طرف دیگر قدمت این کارخانه باعث شده از نظر زیرساخت مجهز باشد، به طوری که امروز نزدیک به ۸۰ حلقه سیلو با ظرفیت انبار ۱۶۰ هزار تن کک برخوردار است و با فعالسازی خط تولید ریل به ظرفیت ۴۰۰ هزار تن، در کنار تولید ۷۰۰ هزار تن تیر آهن سبد تولید خود را متنوع تر کرده است. البته این شرکت به تازگی فناروی تولید محصولات پیشرفته نیز روی آورده است و برای نخستین بار تیر آهن H۳۰ را تولید می کند که برای سازه های بزرگ بکار می رود و از آنجایی که هیچ‌گونه نقطه جوشی در این تیرآهن ها وجود ندارد، از مقاومت بالایی در برابر فشارها برخوردار است، از طرف دیگر امروز کشور به تولید ۸۰۰ هزار تن تیراهن H۳۰  نیاز دارد که امروز ۲۵ درصد آن در ذوب آهن تامین می شود و در آینده قابلیت تامین تمام نیاز کشور وجود دارد.

تولیدات جدید ذوب آهن

همچنین این کارخانه اقدام به تولید فولاد HIC۶۰ برای قطارهای پرسرعت و فولاد HIC۵۴ برای خطوط مترو اقدام کرده است که می تواند چشم اندازی برای حرکت فولادسازان کشور برای تولیدات محصولات پیشرفته باشد، زیرا از دیرباز یکی از مشکلاتی که صنعت فولاد با آن مواجه بود نبود تنوع تولید و ضعف در ساخت محصولات پیشرفته بود، به طوری که برخی ورق های مورد نیاز خودرو که ضخامت کمی داشتند با کیفیت در کشور تولید نمی شد، اما امروز تنوع و کیفیت محصولات آهنی در کشور بهبود یافته است.

حال با توجه به اینکه ایران تولید ۵۵ هزار تن فولاد را در دستور قرار داده است و باید تا ۶ سال دیگر علاوه بر افزایش ظرفیت فولاد در بخش بالادستی ظرفیت سازی شود، حمایت از فولادسازان کنونی و تاکید بر افزایش ظرفیت تولید تا سقف ظرفیت اسمی اهمیت بالایی دارد، زیرا تامین نیاز یک کارخانه ای که از تمام زیرساخت های لازم برخوردار است و توانسته در طول سال های گذشته نزدیک به ۱۰۰ هزار نیروی متخصص فولاد پرورش دهد، هزینه کمتری دارد، تا اینکه در نقطه دیگری از کشور به دنبال ایجاد فولادسازی بود.

روند مثبت ذوب آهن در بورس

صورت های مالی ۱۲ ماهه حسابرسی نشده منتهی به ابتدای سال ۹۷ شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان در مقایسه با صورت های مالی حسابرسی شده مدت مشابه در سال گذشته از عملکرد مثبت بوده و چشم انداز آن حرکت به سمت سوددهی است.  این شرکت که با سرمایه ۳ هزار و ۳۱۸ میلیارد و ۵۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در سال ۹۶ توانسته بود ۱۸ درصد بدهی های جاری شرکت را کاهش دهد و از رقم ۶۲۲۲ میلیارد تومان به ۵۰۹۲ میلیارد تومان برساند ، امروز روند مثبتی را آغاز کرده به گونه ای که از صورت های مالی ۹۵ تا ۹۶ در دوره های ۶ ماه، ۹ ماه و در نهایت ۱۲ ماه مشهود است. در واقع میزان تولید در سال ۹۵ رقم ۳,۱۵۹,۸۸۹ تن و در سال ۹۶ رقم ۳,۲۰۶,۹۶۳ تن بوده است. این میزان فروش ۳,۴۷۲,۱۹۷ سال ۹۵ هرچند در سال ۹۶ به ۳,۲۸۷,۱۹۵ تن کاهش یافت، اما به دلیل افزایش نرخ فولاد از کاهش درآمد جلوگیری کرد و رقم ۳۳۳۱ میلیارد تومانی در سال ۹۵ به ۴۴۶۷ میلیارد تومان در سال ۹۶ رسید و در نهایت ۳۴ درصد رشد را نشان داد.

تشکیل صف های میلیونی کم نظیر و استقبال برای خرید سهام این شرکت باعث افزایش قیمت های پی در پی سهام ذوب آهن شده است و این روند در تابستان و پاییز ۹۷ نیز ادامه دار شده است.