به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، مقوله اقتصاد مقاومتی به‌عنوان مبنای برای حرکت در مسیر اصلاح ساختار اقتصادی مطرح شده است، اما تفاسیر مختلفی از این عنوان شده و بسیاری تنها از آن برداشت افزایش تولید ملی دارند، درحالی‌که این مقوله در صورتی معنا پیدا می کند که در همه ابعاد به نفع اقتصاد کشور باشد، برای نمونه افزایش تولید خودرو در شرایطی که کیفیت مناسب نداشته باشد و دو برابر معمول هزینه بنزین بر کشور تحمیل کند مصداق بی‌توجهی به اقتصاد مقاومتی است و افزایش تولید خودرو تنها با رعایت اصول استاندارد و حرکت در مسیر صادرات و تأمین نیاز داخلی با اصل رقابت‌پذیری می تواند مبتنی بر الگوی اقتصاد مقاومتی باشد.

موضوع کاهش آلایندگی هوا در نتیجه ارتقای استانداردهای خودرو از سال ها پیش مورد توجه قرار گرفته و از سال ۹۲ که استاندارد سوخت خودرو باید از یورو۲ به یورو ۴ تغییر می کرد، فرایند بهبود استانداردها آغاز شد، اما در همان زمان نیز خودرو سازها با کندی مصوبه دولت را اجرا می کردند، به طوری که تا پایان سال قرار بود ۱۰۰ درصد خودروها تولیدی یورو ۴ شوند، اما تنها ۳۰ درصد موفق به اخذ این استاندارد شدند و در ادامه دولت در سال ۹۵ مصوبه تولید خودرو با سوخت یورو 5 را صادر کرد، اما از همان زمان خودروسازان با بهانه های مختلف همچون فراهم نبودن زیرساخت ها و نبود سوخت مورد نیاز، استاندارد آلایندگی خودرو را تغییر نداند و حتی عنوان کردند که مصوبه تولید خودرو با سوخت یورو 5 تنها برای پلتفرم‌های جدید خواهد بود، اما واقعیت این است که اگر دولت به دنبال کاهش آلایندگی هوا و صرفه‌جویی در مصرف سوخت بنزین باشد باید با سختگیری استاندارد آلایندگی خودرو را برای همه تولیدات اجباری کند.

ابتدای سال ۹۷ یکه زارع مدیرعامل ایران‌خودرو در نامه‌ای به سازمان محیط‌زیست برای تولید خودرو با استاندارد یورو 5 اعلام آمادگی کرده بود، اما بعد این نامه‌نگاری و اعلام آمادگی با سکوتی عمیق به فراموشی سپرده شد، زیرا در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها دو خودروساز ملی تولید خود را کاهش داده‌اند و حتی مدل‌های قدیمی که سال‌ها در ایران تولید شده تحت تأثیر تحریم‌ها قرار گرفته و این موضوع تا حدودی به ادعای خودکفایی در تولید خودرو خدشه وارد کرده است و با توجه به اینکه نیره پیروز بخت رییس سازمان استاندارد نیز در پاسخ به سؤال موج دراین‌باره گفته است که به دلیل تحریم‌ها مهلت سازمان استاندارد برای استاندارسازی خودرو برای دستیابی به استاندارد 83 گانه ممکن است با تغییراتی همراه شود، به نظر می رسد مصرف بالای بنزین در ناوگان حمل‌ونقل کشور همچنان ادامه یابد.

تحمیل هزینه‌های ملی درمانی ناشی از آلایندگی

با توجه به اینکه مصرف سوخت در خودروهای ایران بیش‌ از حد استاندارد است و هنوز میانگین مصرف سوخت در خودروهای ایرانی به ازای هر 100 کیلومتر بیش از 9.5 لیتر است درحالی‌که در دنیا میانگین مصرف سوخت خودروها نزدیک به 5 لیتر در هر 100 کیلومتر است و همین اختلاف مصرف ضمن آسیب‌های اجتماعی در نتیجه آلایندگی، هزینه‌های درمانی را نیز تحمیل می‌کند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه آلایندگی هوا در کلان‌شهرهای ایران به یک معضل تبدیل‌شده است، گفت: در اسناد بالادستی به نوسازی خودروهای فرسوده تأکید شده است و رییس‌جمهور نیز سال گذشته بر این موضوع تأکید داشته‌اند و ازآنجایی‌که به ازای واردات خودرو یک خودروی فرسوده باید از ناوگان خارج می‌شد و امروز واردات ممنوع است، باید تدبیر لازم در این زمینه اندیشیده شود، هرچند به اعتقاد من واردات خودرو هیچ‌گونه آسیبی به صنعت خودروسازی کشور نمی‌زند و حتی باعث افزایش رقابت‌پذیری می‌شود، امروز نمی توان گفت که خودروهای ایران از نظر کیفیت قابل رقابت با تولیدات خارجی است. از طرف دیگر آسیب های اجتماعی ناشی از کیفیت پایین و آلایندگی که این خودروها ایجاد می کنند هزینه‌های را بر اقتصاد خانوار و دولت در نتیجه پرداخت هزینه‌های درمانی وارد کرده است.

مهدی مقدسی با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم در آلایندگی نوع سوخت خودروهاست که باید عوض شود، تصریح کرد: در حال حاضرکیفیت خودروها باید ارتقا یابد، زیرا آلایندگی هوا توسط این وسیله نقلیه رابطه مستقیمی باکیفیت و طول عمر آن دارد که متأسفانه در صنعت خودروی کشور توجه چندانی به آن نشده است.

او با بیان اینکه آماری که راهنمایی رانندگی و وزارت صنعت درباره وضعیت آلایندگی خودروها می دهند متفاوت است، تصریح کرد: این مسئله تا حدودی ناشی از مسائل فنی نیز هست، برای نمونه یک خودرو با  سال ساخت کم به دلیل فعالیت زیاد آلاینده شده است، ازاین‌رو سال ساخت نمی‌تواند مبنای غیر آلاینده بودن یک خودرو باشد و برای جایگزینی خودروها مقیاس فنی باید ملاک قرار گیرد.

مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی با اشاره به اینکه امروز بیش از نیمی از بنزین مصرفی کشور در خودروهای غیربهره ور مصرف می شود، گفت: اگر میزان مصرف سوخت در خودروهای کشور مطابق با استاندارها شود، مصرف بنزین در کشور به نصف مصرف امروز می رسد.

ضعف صنعت خودرو در ارتقای بهره وری مصرف سوخت

در حال حاضر بیش از ۸۵ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می شود که این روند افزایش مصرف همچنان ادامه دارد و به گفته علیرضا صادق‌آبادی معاون وزیر نفت در حال حاضر میزان رشد مصرف سالانه 7 درصد است و اگر این روند ادامه داشته باشد نه‌تنها هزینه‌های گزافی به کشور تحمیل می شود، بار دیگر ایران به واردکننده بنزین تبدل خواهد شد. این روند در حالی ادامه دارد که در ماده 2 قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت آمده است که متناسب با مازاد مصرف سوخت و آلایندگی از خودروهای سبک و سنگین جریمه، به‌صورت پلکانی اخذ و تعیین شود.

سید محمدرضا موسوی خواه  با بیان اینکه در کشور ترکیه که بیشتر از ایران‌خودرو دارد روزانه 8 میلیون لیتر بنزین مصرف می شود، افزود: در حال حاضر بیش از 85 لیتر روزانه در کشور بنزین مصرف می شود که بخش عمده ای از آن در خودروهای غیراستاندارد مصرف می شود که به بهره وری در مصرف سوخت خودرو که با استانداردسازی محقق می شود می توان مصرف سوخت را کاهش داد.

او در پاسخ به ادعای خودروسازان مبنی بر اینکه اگر خودروی یورو 4 و 5 در کشور تولید نمی شود به دلیل نبود سوخت مورد نیاز این خودروها در کشور است، تصریح کرد:  از سال 90 تاکنون پالایشگاه اراک بنزین یورو چهار تولید می کند و با بهره‌برداری از فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس بیش از 70 میلیون لیتر بنزین یورو 4 در کشور تولید می‌شود و حتی یورو 5 نیز در ستاره خلیج‌فارس انجام می شود. درواقع هم‌اکنون 80 درصد سوخت کشور یورو 4 است و وقتی در 5 سال گذشته خودروی با استاندارد یورو 4 نیز در کشور تولید نشده است، مطالبه خودروسازان برای سوخت یورو پنج منطقی نیست. به‌طورقطع درصورتی‌که خودروی با تقاضای سوخت یورو 5 در کشور تولید شود سوخت موردنیاز آن نیز تأمین خواهد شد.

بر اساس این گزارش در حال حاضر صنعت خودروی ایران نیازمند تغییراتی در کیفیت تولید است، زیرا در حال حاضر به همان میزان که دولت در نتیجه توقف واردات مانع از خروج ارز از کشور می شود، در تأمین مازاد بنزین برای خودروهای با استاندارد آلایندگی پایین هزینه می کند و این همسو با سیاست های اقتصاد مقاومتی نیست. از این رو باید دولت ضمن اینکه به دنبال تولید رقابت پذیر خودرو باشد با نگاهی به دخل و خرج صنعت خودرو، سیاست جدیدی در خوردو تدوین کند.