به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران و خروج بسیاری از شرکت‌های خارجی به ویژه در پروژه‌های حساس، بسیاری از کارشناسان را درباره اتمام پروژه‌های بزرگ را با اما و اگر روبرو کرده بود و اینکه چه سیاستی در بخش اقتصادی کشور به ویژه در صنعت نفت تدوین شود تا با وجود تحریم‌ها روند توسعه ادامه داشته باشد به آزمون بزرگی برای ایران تبدیل شده بود که آیا می‌تواند بدون حضور خارجی‌ها پروژه‌ها را اجرا کند و چه مسیری باید پیش رو قرار گیرد تا نه تنها تحریم صادرات نفت و گاز محدودیت نباشد بلکه فرصتی برای توسعه نیز قلمداد شود.

در حال حاضر تحریم‌ها میزان صادرات نفت ایران را به حدود یک میلیون بشکه در روز رسانده است و در لایحه بودجه ۹۸ نیز میزان صادرات این بخش به همراه مشتقات ۱.۵ میلیون بشکه تعیین شده که این میزان نسبت به تولید ایران بسیار پایین‌تر است. از سوی دیگر توسعه ۴ فاز ۱۳، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ تا پایان سال جدید که توسط مپنا و قرارگاه خاتم انجام شده، از سوی رییس جمهور افتتاح می‌شود. اجرای این طرح‌ها نشان می‌دهد که نه تنها تحریم نمی‌تواند مانع از این توسعه صنعت شود، مسیری جدید نیز برای توسعه فرآوری منابع نفت و گاز در کشور گشوده است.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با خبرگزاری موج با اشاره به اینکه توسعه صنایع پایین‌دستی تکلیف مسئولان برای برنامه‌ریزی را سخت‌تر می‌کند، گفت: در واقع امروز در اجرای پروژه‌ها نباید به‌گونه‌ای عمل کنیم که صیانت از وضعیت موجود اشتغال با مشکل مواجه شود، از این رو اجرای پروژه‌های نفت و گاز طبق روال گذشته انجام شده، ضمن اینکه مراودات مناسبی در این بخش داریم که می‌توانیم بخشی از فرآورده‌های نفت و گاز را به بازارهای خودمان صادر کنیم.

علی گلمرادی با بیان اینکه هرچند در حال حاضر نسبت به سال‌های گذشته در بخش صادرات هم چندان مشکل نداریم، اما بر اساس همین شرایط راهکارهای نیز دیده شده است، تصریح کرد: در بودجه ۹۸ کاهش صادرات نفت دیده شده که یکی از دلایل این تصمیم افزایش ارزش‌افزوده در تولیدات این بخش است و این موضوع به ویژه برای تولیدات محصولات جدید در فاز ۱۳، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ قابل پیگیری است تا به زنجیره کمک کند. در واقع یکی از برنامه های که می‌تواند به عبور از مشکلات تحریمی کمک کند این است که متناسب با توسعه باید حرکت کنیم و ۴ پروژه جدید را در راستای زنجیره ارزش و برای رفع مشکلات کشور بکار گرفته شود. از این رو خروجی این ۴ فاز برای توسعه زنجیره صنایع پایین‌دستی خواهد بود.

گلمرادی با بیان اینکه به‌تازگی ریاست مجلس به چین سفر کردند و دستاوردهای خوبی برای همکاری با چین در افزایش تولیدات و صادرات پتروشیمی داشته است، تصریح کرد: ایجاد ارزش‌افزوده در تولید مشتقات نفت و گاز برای ورود به بازارهای مناسب در دستور کار است، زیرا این واقعیت وجود دارد که اجرای پروژه‌های پارس جنوبی به معنای شکست تحریم‌ها است. بنابراین باید متناسب با تحریم‌ها همچنان در بازار خارجی باقی بماند.

او با تأکید بر اینکه امروز بخش خصوصی تقاضای توسعه صنعت پتروشیمی را دارند، گفت: بخش‌های مختلفی از صنایع پایین‌دستی نیازمند خوراک هستند، از این رو توسعه بالادستی به جذب سرمایه‌گذاری در بخش پایین‌دستی نیز کمک می‌کند، اتفاقی که در توسعه پروژه در دستور کار بوده است. اگرچه افزایش تولید گاز به‌اندازه نفت مؤثر نیست، اما درمجموع توسعه گاز در تمام اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد، امروز نیز دولت برنامه‌های خوبی برای ایجاد ارزش‌افزوده فرآورده‌های پتروشیمی دارد و حتی می‌توان این برنامه‌ریزی‌ها در بخش تبدیل گاز به برق نیز اجرا کرد، زیرا در بخش برق نیز تقاضای بالای وجود دارد، حتی چند بار موضوع تبدیل برق از طریق گاز مورد بررسی قرار گرفته، اما باید دید دولت در زمینه توسعه پایین‌دستی تولیدات فازهای جدید چه برنامه‌ای دارد و مسئله برابر با سیاست مقابله با خام فروشی می‌تواند مطرح شود و دولت باید فرایند تبدیل گاز به برق را در دستور کار قرار دهد تا عایدی بیشتری به دست بیاوریم. بنابراین یکی از مطالبات ما بکار گیری تولیدات نفت و گاز و افزایش صنایع پایین‌دستی مرتبط با آن است.

افزایش تولید مشتقات در نتیجه محدودیت صادرات

عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه در فازهای عسلویه چون بیشتر خوراکشان گاز است و پتروشیمی‌ها زیادی مستقر هستند، توسعه فازهای گازی در این منطقه اهمیت ویژه‌ای دارد، گفت: حتی پتروشیمی استان‌های دیگر نیز از محصولات این فازها استفاده می‌کنند. به‌طورکلی خوراک بیشتر پتروشیمی‌ها در فازهای عسلویه تولید می‌شود و در قالب مشتقات در واحدهای صنعتی پایین‌دستی بکار می‌روند. درواقع باید توجه داشت که  ایران در حال صنعتی شدن است و تمام اراده کشور باید بر این باشد که روی پای خودمان بایستیم و نگاه به داخل باشد، به‌ویژه در یک سال اخیر که به‌شدت مورد هجمه تحریم‌ها قرارگرفته‌ایم، تمام برنامه کشور باید تولید و تأمین مشتقات و در گام بعدی توسعه صنایع پایین‌دستی باشد.

سلام امینی با بیان اینکه محدودیت‌های تحریمی در بازار نفت ایران تأثیر گذاشته افزود: این محدودیت‌ها در اردیبهشت نیز بیشتر می‌شود و قطعاً فشار آن اقتصاد کشور بالا می‌رود، هرچند تا امروز وزارت نفت توانسته تحریم‌ها را دور بزند، اما باید این سیاست‌ها به سمت توسعه صنایع پایین‌دستی تغییر جهت بدهد.

او با بیان اینکه علم پویاست و هر روز توسعه می یابد، تصریح کرد: در بخش نفت و گاز دانش فنی بالایی وجود دارد، هرچند ممکن است نتوانیم به تمام این دانش فنی دست‌یابیم، اما با تکیه بر توان شرکت‌های داخلی می‌توان پروژه‌ها را پیش ببریم، برای نمونه در حال حاضر تحریم هستیم توانسته ایم فازهای ۱۳، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ را اجرا کنیم که به طور قطع خریدارانی برای محصولات آن‌ها در بازار بین‌المللی وجود دارد و تنها بحث برگشت پول از کشورها وجود دارد که بخشی از آن تحت تأثیر تصمیم کشور درباره لایحه چهارگانه اف ای تی اف و ... قابل حل است.

بر اساس این گزارش، تحریم‌ها گرچه تاکنون توانسته است میزان صادرات نفت ایران را محدود کند، اما نه‌تنها مانع اجرای پروژه‌های توسعه‌ای نفت و گاز کشور نشده، و پروژه‌ها طبق روال گذشته اجرا شده اند، بر اساس استراتژی‌های توسعه‌ای زمینه‌ای برای بهره‌گیری از تولیدات ۴ فاز توسعه‌ای پارس جنوبی برای ایجاد ارزش‌افزوده در محصولات گاز و تأمین خوراک پتروشیمی‌ها نیز فراهم کرده است.