به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، در تبصره برنامه اول توسعه در سال ۶۸ به دولت اجازه داده شد تا برای بهره‌گیری از اثرات مثبت مناطق آزاد و دسترسی به بازارهای منطقه و رقابت با دیگر کشورهای جهان سه منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار، کیش و قشم ایجاد کند و تا پایان برنامه سوم توسعه یعنی در سال ۸۳ برنامه‌ها در این مناطق بر اساس تولیدی، تجاری و گردشگری تعیین شد. هم اکنون در بسیاری از مناطق آزاد زیرساخت های اولیه گردشگری فراهم شده، اما تاکنون مطابق هدفگذاری عمل نکرده اند، از طرف دیگر جذب گردشگران خارجی به  توانایی ها، امکانات و تسهیلات خود ر ا بسیار بالاتر از آنچه که امروز هست، نیاز دارد، برای نمونه چابهار با بهره گیری از مزیت مناطق ساحلی در زمینه حمل و نقل مستقیم و غیر مستقیم و به لحاظ قرار گرفتن در مسیر کشتی رانی بین المللی قابلیت این را دارد که به یک مرکز توریستی و تجاری، منطقه ای تبدیل شود، اما هنوز نتوانسته به شایستگی نظر گردشگران خارجی را جلب کند.

عوامل موثر در توسعه صنعت گردشگری

به گفته کارشناسان جذب گردشگر در مناطق آزاد به عواملی از قبیل کیفیت، امنیت، تبلیغات و بازار یابی ، امکانات رفاهی ، ایجاد امکانات مختلف مطابق با سلیقه گردشگران و... وابسته است، از این رو در برنامه ریزی توسعه مناطق آزاد ایران باید به نقش مراکز اقامتی و هتل ها به عنوان زیرساخت های جذب گردشگر توجه کافی شود. برای نمونه منطقه آزاد چابهار تاکنون تنها یک هتل داشته است. مدیرعامل این منطقه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره برنامه های که برای این مناطق در زمنیه توسعه زیرساخت ها دارند، اعلام کرد: به طور قطع در دو سال آینده در منطقه آزاد چابهار 4 هتل اضافه خواهد شد که در سطح چند ستاره خواهند بود، از طرف دیگر توسعه خطوط هواپیمایی با ایحاد فرودگاه بین المللی از دیگر برنامه های است ه در راستای امکانات زیرساختی گردشگری مورد توجه قرار خواهد داشت.

عبدالرحیم کردی با بیان اینکه در سال های اخیر منطقه آزاد چابهار از نظر زیرساختی توسعه قابل توجهی داشته است، افزود: به طور قطع ایجاد ارتباطات گسترده با شرکت های هواپیمایی و توسعه حمل و نقل هوایی می تواند در توسعه تمام مناطق آزاد کشور موثر باشد، زیرا امروز هزینه در دسترس بودن مکان های توریستی یکی از مهمترین مولفه های جذب گردشگری است، به همین دلیل در سال های گذشته روی این موضوع کار کرده ایم تا توانسته ایم هزینه سفر به چابهار را بسیار کاهش دهیم.

دو فاکتور موثر در جذب گردشگر در مناطق آزاد

همچنین در چند سال اخیر جزیره قشم با افزایش تعداد گردشگران روبرو بوده که یکی از مهمترین دلایل آن کاهش هزینه های اقامت و تردد در آن بوده است، همچنین بسیاری از گردشگران وسایل مورد نیاز خود را با قیمتی پایین تر از سرزمین اصلی تهیه کرده اند. در واقع در بخش زیرساخت های ملموس از جمله واحدهای اقامتی، پذیرایی و... رشد خوبی داشته، هرچند به زیرساخت های ناملموس همچون آموزش، امنیت، مهمان نوازی توجه چندانی نشده است، از این رو باید تفکر حاکم بر بسیاری از واحدهای اقامتی جزیره از حالت مشتری مداری به مشتری محوری تغییر کند.

مدیرعامل منطقه آزاد ارس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه توسعه گردشگری در مناطق آزاد حول چند محور می چرخد، گفت: در شرایطی که بسیاری از گردشگران داخلی برای خرید برخی پوشاک به مناطق آزاد سفر می کنند و از این طریق بخشی از اقتصد منطقه رونق می گیرد و حتی تولیدکنندگان نیز تمایل به تولید همان محصولات در مناطق پیدا می کنند، از این رو باید به توسعه ای بازارهای محلی و منطقه ای توجه کرد و نباید از این موضوع به عنوان دستمایه ای برای متهم کردن مناطق آزاد به عنوان عاملی برای توسعه قاچاق استفاده کرد.

محسن نریمان با بیان اینکه منطقه آزاد ارس در نوروز گذشته نزدیک به 3 میلیون گردشگر داشته است، افزود: به طور قطع چشم انداز بگر و داشتن آثار باستانی می تواند به سایر جاذبه های گردشگری کمک کند، این مقوله به ویژه در شرایط کنونی کشور که باید مانع از خروج ارز از کشور شویم باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

باید توجه داشت که مناطق آزاد ایران به ویژه کیش، قشم و چابهار در حال حاضر می‌توانند به منظور تحقق اهداف اقتصادی، آن چنان که در قانون مناطق آزاد و همچنین در برنامه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور آمده است، به صنعت توریسم و جذب گردشگر اهتمام ویژه‌ای داشته باشند. هر یک از این مناطق دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که برای تحقق اهداف در این زمینه کاملا مناسب است.

ایران اکنون 9 صدم از صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده که این رقم در برنامه‌ریزی که برای سال 1404 حدود 2 درصد باید باشد که براساس آن تعداد گردشگران ورودی به ایران باید به 20 میلیون برسد که این هدف بدون برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری قابل دسترسی نخواهد بود. 

استفاده از تبلیغات مدرن در برای معرفی جاذبه های توریستی و گردشگری و شرکت در نمایشگاه های سیاحتی معروف جهان می تواند در توسعه گردشگری موثر باشد، از این رو باید در سفارتخانه های خارج از کشور باید جاذبه ها با استفاده از برنامه های مختلف گردشگری و سرمایه گذاری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی معرفی شوند. همچنین اگر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ، در سایت های گردشگری جهانی باید به خوبی معرفی شوند و صنایع دستی و مصنوعی مثل سازه ها، پل های طویل، تونل های زیرآب، آکواریوم های بزرگ دریایی و... تلفیق  فن آوری با جاذبه های طبیعی، جاذبه های دست سازی را خلق می کند که می تواند در جذب گردشگر مؤثر باشد.

در واقع معرفی مزیت های مناطق آزاد بسیار ضروری است و سرمایه گذاری در زمینه ساخت هتل، اقامتگاه، رستوران و مراکز خرید مدرن و مطابق با استانداردهای روز دنیا در جذب گردشگر مفید است. بنابراین اقامتگاه ها، هتل ها، مراکز سیاحتی و ... باید با رویه ای یکسان عمل کنند تا بتوانند خدمات مطلوب تر و باکیفیت تری ارائه دهند.