به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، در حال حاضر رکود اقتصادی بازار جهانی را فرا گرفته و افزایش قیمت نفت نیز بر این موضوع دامن زده است، هرچند این مسئله بیش از آنکه اقتصادی باشد تحت تاثیر تصمیم های سیاسی همچون تحریم کشورهای نفتی و جنگ تجاری بین ابرقدرت ها به وجود آمده است، اما این اتفاق در شرایط کنونی برای ایران از اهمیت خارق العاده ای برخوردار بوده و چشم انداز بازار جهانی نفت و آینده تحریم های ایران را بهم گره زده است.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج درباره نقش توافق اوپک و تاثیر آن بر آینده بازار نفت ایران، گفت: اعضای اوپک پیش از این یک میلیون بشکه از تولید نفت خود را کاهش داده بودند و به تازگی نیز توافق کرده اند که ۶۰۰ هزار بشکه دیگر نیز تولید نفت را کاهش دهند و کشورهای غیرعضو اوپک همچون روسیه، نروژ و ... نیز توافق کرده اند، ۴۰۰ هزار بشکه از تولید خود را کاهش دهند. حال با توجه به اینکه با فشار آمریکا، عربستان تولید خود را به ۱۱.۵ میلیون بشکه در روز رسانده، امروز در نتیجه رکود اقتصادی حاکم بر بازار جهانی به دنبال کاهش آن است و از طرف دیگر عربستان تعهدات مالی سنگینی در سطح جهان دارد و هزینه های عمرانی بالایی نیز برای خود ترسیم کرده که با این قیمت کنونی نفت قادر به پاسخگویی به تعهدات خود نیست، از این رو مقام های این کشور زمزمه افزایش قیمت نفت را شروع کرده و امارات نیز به آن ها پیوسته و مذاکراتی را با مکزیک و روسیه برای کاهش قیمت نفت آغاز کرده اند و اگر آن ها موفق شوند تولید را بین همه اعضای غیراوپک کاهش دهند، قیمت نفت بالا می رود که این موضوع در افزایش رکود اقتصادی جهان نیز موثر خواهند بود و این مسئله در کنار سیاست های ترامپ که موضع حمایت گرانه ای را در قبال تولیدات داخلی  گرفته به بحران اقتصادی جهان دامن می زند، بنابراین ادامه این روند به صورت دایره ای اثر جدی روی تقاضای نفت خواهد داشت.

فرشید سیم بر با بیان اینکه در حال حاضر با ادامه رکود، اعضای اوپک یا باید قیمت نفت را کاهش دهند یا پذیرای کاهش بیشتر تقاضا باشند، گفت: با توجه به اینکه وضعیت ناآرامی بین ایران، ونزوئلا با آمریکا وجود دارد اثرات این بحران بیشتر شده و اگر این چالش حل نشود شاید وضعیت اقتصادی دنیا به مرحله رکود عمیق تر نیز برسد. از این رو ادامه این روند باعث افزایش بیشتر قیمت نفت می شود، اما از آنجایی که صادرات نفتی ایران رو به کاهش است این تغییر قیمت منافع چندانی را برای کشور نخواهد داشت، البته عوامل سیاسی و استراتژیک در این بازی نقش مهمی را ایفا می کنند که مبتنی بر آن قیمت نفت تعیین می شود.

او با اشاره به اینکه بعید به نظر می رسد عربستان بیش از این در قبال سیاست های آمریکا انعطاف نشان دهد، افزود: از طرف دیگر افزایش قیمت نفت باعث می شود نفت شل در آمریکا و برزیل اقتصادی شود و همین موضوع روی قیمت جهانی نفت نیز اثر می گذارد. به عبارت دیگر با افزایش تولید نفت شل، قیمت نفت اوپک نیز در نتیجه عرضه بیشتر در بازار تحت تاثیر قرار می گیرد و در نهایت بار دیگر قیمت روند نزولی خواهد گرفت. همچنین میزان تولید نفت شل متناسب با قیمت تغییر خواهد کرد و با توجه به اینکه امروز ذخایر نفت شل آمریکا به اندازه نفت عربستان است اگر قیمت نفت به ۱۵۰ دلار برسد می تواند بخش عمده ای از نفت مورد نیاز دنیا را تامین کند. تولید نفت کشورهای دیگر نیز متناسب با قیمت می تواند تغییر کند، برای نمونه مکزیک قبل از تشکیل اوپک از برگترین تولیدکنندگان نفت بوده که از سال ۱۹۴۰ تولید را متوقف کردند و از سال ۱۹۷۰ با بالا رفتن قیمت تولید نفت اوپک دوباره تولید نفت مکزیک از سر گرفته شده و این روند همواره بانوساناتی همراه بوده است.

او درباره وضعیت تولید و صادرات نفت ایران، تصریح کرد: در حال حاضر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت در ایران تولید می شود که یک میلیون و پانصد هزار بشکه صادر می شود که به تازگی ژاپن کره جنوبی تایوان واردات نفت از ایران را متوقف کرده اند و ترکیه، چین، هند، اسپانیا و یونان واردکننده های عمده بوده که به نظر می رسد تحت فشارهای آمریکا دو کشور اروپایی از فهرست واردکننده های نفت ایران خارج شوند، اما به نظر نمی رسد که سه کشور دیگر به ویژه چین و ترکیه زیر بار تصمیم های ترامپ بروند، از این رو پیش بینی می شود که میزان صادرات نفت ایران در سطح ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه باقی می ماند.

دورنمای پیچیده آینده بازار نفت

توافق اعضای اوپک در شرایط کنونی که سیاست های آمریکا بر اقتصاد جهان سایه افکنده بسیاری از معادلات را تغییر داده است، در این رابطه یک کارشناس بازار نفت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه حوادثی همچون تحریم ونزوئلا و ایران و عدم توانایی برخی کشورها در جبران کمبود نفت در بازار جهانی باعث توافق اوپک برای کاهش عرضه نفت شده است، گفت: قیمت نفت بالا رفته و از طرف دیگر امروز عربستان از سیستم با ثباتی برخوردار نیست و در حال قمار سیاسی است و دخالت این کشور در یمن، لیبی و سودان هزینه های را برای این کشور به همراه داشته است، از این رو به قیمت نفت وابسته و باعث شده چشم انداز قیمت نفت در سال 98 به به مرز 100 دلار برسد.

حسن مرادی با بیان اینکه پیش از این اعضای اوپک و غیراعضای اوپک سود توافق کاهش عرضه نفت را چشیده اند، گفت: این منافع توافقات دو گروه برای کاهش عرضه را پا برجا می کند و عربستان نیز اگر زیر فشار آمریکا قرار بگیرد باید با اعضای اوپک مذاکره کنند و به تنهایی نمی تواند میزان عرضه را ثابت نگهدارد.

او درباره تاثیر اتفاقات اخیر بر بازار نفت شل، تصریح کرد: در یک برهه زمانی تولید نفت شل افزایش یافته بود و به نظر نمی رسد در شرایط کنونی بار دیگر تولید این محصول افزایش یابد، با این حال ترغیب کننده عرضه نفت شل در بازار است و اگر قیمت نفت به 100 دلار برسد شل اقتصادی می شود.

مرادی با بیان اینکه با وجود همه فشارهای که آمریکا به ایران وارد کرده در ماه گذشته یک میلیون و 700 هزار بشکه نفت صادر شده است، تصریح کرد: پیش بینی می شود بازار جهانی نفت اجازه کاهش صادرات نفت ایران را ندهد، زیرا بسیاری از کشورها وابسته به نفت ایران هستند و از طرف دیگر در قیمت نفت نیز بسیار اثر گذار خواهد شد.

او درباره عدم واردات نفت کشورهای همچون ژاپن، تصریح کرد: ممکن است در نتیجه تمدید نشدن معافیت واردات نفت ایران این کشور واردات را متوقف کرده باشد، اما برخی کشورها همچون یونان و اسپانیا هنوز از ایران واردات می کنند، البته بورس داخلی انرژی می تواند واردات این کشورها را جبران کند، اما باید مشکل حمل و نقل دریایی و سرمایه در گردش بخش خصوصی حل شود، تا بتوانیم از طریق همین ابزار به صادرات نفت ادامه بدهیم. البته باید توجه داشت که به این زودی آمریکا نمی تواند صادرات نفت ایران را به 600 هزار بشکه در روز برساند.

مرادی با اعلام اینکه پیشنهاد ما این است که کامیون های را برای عرضه و گازوئیل به کشورهای همسایه فراهم شوند، گفت: ایران باید تولید بنزین و گازوئیل را در پالایشگاه های افزایش دهد، هرچند در حال حاضر پالایشگاه های ایرانی قدیمی هستند، اما می توانند در طول چهار سال آینده پالایشگاه های جدید ساخته شوند و تولید بنزین و گازوئیل را افزایش و صادر کند و حتی فرآورده های نفتی را در کشورهای همسایه صادر کند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، در حال حاضر توافق اوپک و کشورهای تولیدکننده غیراوپک برای کاهش تولید نفت تا حدودی می تواند تاثیر تحریم های آمریکا علیه صادرات نفت ایران را کاهش دهد، هرچند ممکن است در آینده با افزایش قیمت نفت زمینه ای برای افزایش تولید نفت شل آمریکا نیز فراهم شود و همین موضوع بار دیگر فشار آمریکا به کشورهای واردکننده نفت ایران افزایش دهد.