، در حال حاضر توسعه  صنعتی نقش‌ مهمی در سیاست‌های اقتصادی کشورهای در حال توسعه دارد و امروز نیز کسب و کار کوچک و خرد، همچون استارت آپ ها، شرکت های دانش بنیان و ... با رویکرد افزایش رقابت پذیری پا در این عرصه گذاشته اند و مفهوم صنایع کوچک و اس ام یی را  بهبود بخشیده‌اند و حتی در شکل‌گیری مثلث همکاری صنایع، دولت و دانشگاه ها جایگاه ویژه ای یافته اند، این رویکرد به دلیل مزیت رقابت پذیری این صنایع با سرمایه کم است.

در شرایط کنونی تحریم ها توجه به کسب‌وکارهای متوسط، کوچک و خرد در قالب شبکه‌های ارتباطی به ویژه در مناطق آزاد و نواحی مرزی اهمیت بالایی پیدا کرده که می تواند زنجیره تولید را به بازارهای جهانی و شبکه های تأمین متصل کند.

مدیرعامل منطقه آزاد ارس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه در حال حاضر یکی از مزیت های که مناطق آزاد با تکیه بر آن می توانند در مسیر توسعه صادرات اقدام کنند، گفت: عرضه محصولات کشاورزی به بازارهای بین‌المللی یکی از برنامه‌های کشور در شرایط تحریمی است که پیش از این نیز سهم بالایی در صادرات کشور داشته، از این رو در مناطق آزاد می توان واحدهای بسته بندی و حتی صنایع غذایی مستقر کرد.

محسن نریمان با بیان اینکه در شرایط کنونی که در کشور مشکل تأمین سرمایه وجود دارد اجرای پروژه‌های کوچک می تواند راهگشا باشد، افزود: در حال حاضر توسعه صنایع کوچک مقیاس در مناطق آزاد به ویژه در بخش صنایع تبدیلی به توسعه صادرات کشور کمک می کند .

بنگاه های کوچک و متوسط در اقتصاد جهان به ویژه در موضوع اشتغال نیروی کار بسیار حائز اهمیت هستند، درواقع این بنگاه ها با ایجاد اشتغال مولد زمینه مقابله با چالش مهاجرت برای کار در بین کشورها را خل کرده و از طرف دیگر رقابت پذیری تولید و تأمین کالا در مناطق شهری محدوده‌های مناطق آزاد را فراهم می‌کنند، به همین دلیل است که کشورهای توسعه یافته،بنگاهای کوچک و متوسط را درکشورهای  کمتر توسعه حمایت می‌کنند.

دلایل اولویت صنایع کوچک در مناطق آزاد

در واقع یک دهه است که توسعه صنعتی مبتنی بر صنایع کوچک  مورد توجه سیاست‌گذاران کشورهای صنعتی و در حال توسعه قرار گرفته و حتی سازمان‌های بین‌المللی همچون یونیدو نیز طرح‌های متعددی را از طریق توسعه خوشه‌های صنعتی در کشورها اجرا و حمایت کرده‌ است.

حال با توجه به اینکه طبق سیاست های شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ، پارک های علم و فناوری و شرکت های دانش بنیان توسعه یافته اند و با تمرکز جغرافیایی، همکاری های را در ‌تولیدات و خدمات مشترک در دستیابی به صادرات بیشتر کمک می کنند.

یک عضو خانه صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج برای تولید محصولی با قدرت رقابت پذیری باید بستر مناسب ایجاد شود، گفت: تأمین زیرساخت ها برای تولید محصول از سوی واحدهای کوچک که سرمایه بالایی ندارد باید اولویت مناطق آزاد و ویژه اقتصادی باشد، از طرف دیگر ارتباط درونی این بنگاه ها به کاهش قیمت تمام شده نیز کمک می کند.

بیژن پناهی زاده با بیان اینکه استقرار واحدهای کوچک به دستیابی آن‌ها به بازارهای بین المللی مؤثر است، تصریح کرد: ارسال های اخیر توجه فزاینده ای به توسعه بنگاه های کوچک و متوسط بیشتر شده، زیرا این واحدها علاوه بر ایجاد ارزش افزوده،‌ نوآوری و  فرصت های شغلی در توسعه صادرات نیز مؤثر هستند. بنابراین باید تجمیع مجموعه‌ای از صنایع کوچک و متوسط، تشکل‌ها و بنگاه‌های خدماتی در مناطق آزاد که در یک‌رشته صنعتی هستند با تکیه بر مزیت های خاص مناطق جغرافیایی با اهداف اقتصادی سازمان‌دهی شوند

بر اساس این گزارش، توسعه پایدار با ایجاد خوشه‌های صنعتی یکی از هدف‌های سازنده مناطق ویژه اقتصادی است که به منظور تکمیل زنجیرهای تولید و ارتقا کیفیت محصولات با استفاده از فن‌آوری‌های جدید و دانش روز و نیز کارآفرینی با توجه به زمینه خوب و کارگاه‌های کوچک در جذب و به‌کارگیری متقاضیان کار، دنبال شود.

صنایع کوچک با دستیابی به سازمان‌دهی جدید توانسته‌اند با تولید محصولات بسیار کیفی و با قیمت تمام شده مناسب به بازار پایدار جهانی دست یابند و از این طریق در استخدام نیروهای کار و ترقی و توسعه روزافزون فن‌آوری موفق تر از کارخانه‌های بزرگ عمل کنند .البته امروز یکی از مشکل سرمایه گذاران برای ورود به مناطق آزاد ضعف در تأمین نیروی متخصص است، از این رو این مناطق باید برای ارتقای نیروی کار ماهر و متخصص،‌ باید برنامه ریزی مناسب و پیوسته ای اجرا کنند و دولت نیز باید تسهیل در گردش اطلاعات و انتقال تکنولوژی به این مناطق را تسهیل  کند. چراکه این بنگاه های اقتصادی  به سرمایه گذاری کمتر، بازدهی بیشتری داشته و در ایجاد اشتغال، ایجاد بستر مناسب برای نوآوری و اختراعات و افزایش صادرات، نقش مهمی دارند. به طوری که امروز در آمریکا حدود 25 میلیون بنگاه کوچک وجود دارد که بیش از 50 درصد از نیروی کار بخش خصوصی را در اختیار دارد و نیمی از تولید ناخالص داخلی آمریکارا تأمین کرده و 96 درصد از کل صادرات این کشور نیز توسط این شرکت ها انجام می شود.

تغییر فناوری تولید در دهه‌های اخیر و فاصله‌ گرفتن از تولید انبوه در صنایع بزرگ و گرایش به سمت تولید انعطاف‌پذیر در صنایع کوچک و متوسط، هر چند توانایی رقابت فعالیت‌های صنعتی کوچک را افزایش داده و منجر به انتقال فعالیت‌های اقتصادی از صنایع بزرگ به سمت صنایع کوچک شده است رویه ای که در مناطق آزاد می‌تواند به برون رفت اقتصاد ایران از صادرات تک محصولی و توسعه صادرات کالاهای غیر نفتی کمک کند.