به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، در ۷ ماهه سال ۹۸، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید ۷۹ هزار و ۴۲۲ تن به ارزش ۲۴ هزار و ۴۰۷ میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۷، افزایشی ۱۷.۰۷ درصدی در وزن و کاهشی ۱۱.۳۲ درصدی در ارزش دلاری داشته است. این آمار حاکی از آن است که افزایش دلاری آن نیز در نتیجه تغییر قیمت ارز بوده است، چراکه سال گذشته همین زمان قیمت دلار در سامانه نیما که مبنای محاسبات ارزی کالای صادراتی بود حدود ۸ هزار تومان تعیین شده بود و در هفت ماهه اخیر قیمت دلار در این سامانه به ۱۱ هزار تومان رسیده بود، بنابراین آنچه که امروز به عنوان افزایش درآمد صادراتی در ۷ ماهه امسال عنوان شده چیزی جز اختلاف نرخ ارز نیست که کاملا مبتنی بر محاسبات داخلی است.

از طرف دیگر  ۷ ماهه سال ۹۸ بیشترین میزان صادرات کشور به مقصد کشورهای چین با رقمی نزدیک به ۶ هزار و ۱۰۰ میلیون دلار بوده که با سهمی ۲۴.۹۹ درصد از کل ارزش صادرات در صدر قرار داشته و بعد از آن عراق با ۵ هزار و ۱۷۳ میلیون دلار سهمی ۲۱.۲۰ درصدی، امارت متحده عربی با ۲ هزار و ۷۸۴ میلیون دلار، سهمی ۱۱.۴۱ درصد، ترکیه با ۲ هزار و ۶۷۲ میلیون دلار، سهمی ۱۰.۹۵ درصدی، افغانستان با ۱۲۸۳ میلیون دلار و سهمی ۵.۲۶ درصد از کل ارزش صادرات داشته است.

یکی از موانع صادرات کالاهای ایرانی به بازارهای خارجی نبود مبادلات بانک بین بانک های ایرانی و خارجی است که اروپایی ها به دلیل پایبند نبودن به وعده های خود در راه اندازی اینستکس  عملا تجارت با اروپا را نیز تحت تاثیر قرارداده اند، به طوری که میزان صادرات ایران به اروپا و بالعکس کاهش داشته است، پیش از این رئیس سازمان توسعه و تجارت ایران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج عامل کاهش وزنی صادرات به اروپا را ضعف گردش مالی بین ایران و اروپا عنوان کرده‌اند، اظهار کرد: طبق مذاکرات بین ایران و اتحادیه اروپا قرار بود این سازوکار مسیری برای تسهیل مبادلات تجاری باشد، اما مساله این است که در اینستکس موجودی مالی امکان واردات و صادرات را فراهم می‌کند، از این رو وقتی صادرات نفت ایران به اروپا به شدت کاهش یافته منابع مالی در اینستکس کم است، از این رو واردات کالا از اروپا از آن محل تحت تاثیر قرار گرفته، زیرا در شرایط کنونی اروپایی ها نتوانسته‌اند به وعده های خود جامه عمل بپوشانند.

 حمید زادبوم با بیان اینکه در شرایط کنونی به دلیل اینکه روابط دیپلماتیک ایران با برخی کشورهای منطقه فعال نیست، افزود: به کشورهای  منطقه بر اساس اولویت‌ها باید رایزن اعزام کنیم تا بتوانیم صادرات کالاهای غیرنفتی به منطقه را بر اساس فعال کردن رایزین در کشورهای منطقه توسعه دهیم.

مهم‌ترین واردات ایران از کشور‌های اتحادیه شامل ماشین‌آلات صنعتی، الکترونیکی و سپس محصولات شیمیایی بوده که نسبت به سال گذشته به دلیل تشدید تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان کاهش یافته است، هرچند دولت‌های اروپایی مدعی حفظ روابط اقتصادی با ایران هستند و مسئولان ایرانی نیز به این سازوکار امیدوار هستند اما در عمل میزان صادرات ایران به اروپا به شدت کاهش داشته است.

کفه ترازی واردات به نفع چه کشورهای است؟

همچنین میزان واردات ایران در مدت ۷ ماهه ۹۸ در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۷ با افزایش ۳.۷ درصدی در وزن معادل ۱۹ هزار و ۸۰۵ هزار تنی کاهشی ۵.۳۱ درصدی داشته و با ارزش ۲۵ هزار و ۱۷۳ میلیون دلار انجام شده است و در جزئیات نیز کشور چین ۶۳۹۹ میلیون دلار با سهمی در حدود ۲۵.۴۲ درصدی از کل ارزش واردات ایران جایگاه نخست کشورهای طرف معامله قرار دارد، همچنین کشورهای امارات متحده عربی با ۴۵۸۶ میلیون دلاری با سهمی ۱۸.۲۲ درصدی، ترکیه با ۳۰۳۷ میلیون دلاری و سهمی ۱۲.۶ درصدی، هند با ۲۳۳۵ میلیون دلار و سهمی ۹.۲۸ درصد و آلمان با ۱۲۰۸ میلیون دلار و سهمی ۴.۸۰ درصدی از کل ارزش واردات ایران رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند.

نکته حائز اهمیت این است که ایران به کشور هند و آلمان صادرات بسیار جزئی داشته و بیشتر از این کشورها کالا وارد کرده است، همچنین تراز تجاری بین ایران با کشورهای ترکیه و امارت منفی است و سهم واردات از این کشورها بیشتر از صادرات است، در مقابل تراز تجاری ایران با کشورهای مانند عراق و افغانستان مثبت است و ایران بیشتر به این کشورها صادرات داشته است.

یک عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه افزایش نرخ دلار روی واردات کالا تاثیر گذاشته است، گفت: از آنجایی که واردات کالا با نرخ دلار کنونی برای مصرف‌کننده‌ها صرفه اقتصادی ندارد، از این رو بسیاری از تجار به دلیل کاهش تقاضای که در بازار وجود داشته تمایل چندانی به واردات ندارد، البته بخش عمده‌ای از وارداتی که در حال حاضر انجام می‌شود مربوط به کالاهای واسطه‌ای و ماشین‌آلات است.

مجید رضا حریری با بیان اینکه در حال حاضر واردات بخش عمده‌ای از کالاهای مصرفی از سوی دولت ممنوع شده است، افزود: در حال حاضر کالاهایی که بیشتری ارزبری را داشتند جزو کالاهای ممنوعه هستند، از این رو رو مجموع واردات ایران نسبت به سال‌های گذشته کاهش چشم‌گیری داشته است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، در حال حاضر میزان درآمد ارزی ایران به شدت کاهش داشته و ایران به دنبال جبران درآمدهای نفتی از طریق توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی است، اما محدودیت مبادلات بانکی مانع از افزایش صادرات این بخش شده و تنها تغییر نرخ ارز منجر به افزایش ارزش صادرات شده در حالی که از نظر وزنی روند صادرات ایران کاهشی است.