، ۱۴ آذر مصادف با ۵ دسامبر روز جهانی خاک است. ایران در «مشارکت جهانی خاک» یکی از زیرمجموعه‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) عضو بوده و همکاری دارد.

معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی به مناسبت روز جهانی خاک و تشریح اهم فعالیت‌ها و برنامه‌های فنی و زیر بنایی در دست اجرا، در محل وزارتخانه نشست خبری برگزار کرد. صفدر نیازی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه دفتر خاک وزارت جهاد کشاورزی نوپا است، از این رو به دنبال همکاری با بخش خصوصی هستیم، گفت: قانون خاک سال ۱۳۹۸ ابلاغ شد و آئین نامه اجرایی آن به لحاظ حقوقی در دولت در حال بررسی است و هنوز ابلاغ نشده است.

وی افزود: تکالیف سنگینی بر عهده ستادهای اجرایی از جمله معاونت خاک و آب وزارت جهاد کشاورزی گذاشته شده است. مطالعات خاک شناسی باید در بازه زمانی ۵ ساله انجام می‌شد که ۴ سال از این مدت زمان گذشته و از برنامه بسیار عقب هستیم. چالش اصلی در این باره تأمین منابع مورد نیاز است.

این مقام دولتی در ادامه اظهار کرد: بخش کشاورزی دو منابع پایه دارد که آب و خاک است. در هر دو چالش‌های بسیاری داریم اما مساله خاک مهم‌تر از آب است زیرا در صورت کمبود منابع آب با شیرین کردن آب دریا می‌توان تأمین کرد اما با از بین رفتن خاک امکان جایگزین ندارد.

وی اضافه کرد: معضل اصلی حوزه خاک کمبود مواد آلی است. هنگامی که با شوری ۶.۵ میلیون هکتاری خاک اراضی زراعی رو به رو هستیم یعنی مساله جدی است.

نیازی با بیان اینکه در حوزه مطالعات خاک در کردستان کارهای خوبی انجام شده است، عنوان کرد: مطالعه در ابعاد بزرگ انجام کار را کند می‌کند از این رو با تقسیم بندی و کوچک کردن بخش‌های مطالعاتی سعی می‌شود قانون حفاظت خاک با سرعت بیشتری پیگیری شود.

وی تصریح کرد: تعاونی‌های کشور حدود ۳ هزار هکتار اراضی کشاورزی را در اختیار دارند و در این حوزه وزارت جهاد کشاورزی همه را به مشارکت طلبیده است. در همین راستا تفاهم نامه با نهادهای مختلف به امضا رسیده تا بر اساس نقشه راه و دستورالعمل‌های مشخص پروژه حفاظت خاک به سرانجام برسد.

نیازی با اشاره به تشکیل کمیته‌ها در حوزه خاک گفت: کمیته سلامت خاک، مواد آلی، ارزش خاک و… تشکیل شده تا با همکاری مؤسسه خاک و دانشگاه‌ها بخش تولید را مدیریت کنیم.

امکان ذخیره سازی آب در کشور با به‌سازی زیرساخت‌ها

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی درباره چالش‌های آبی کشور و بخش کشاورزی ادامه داد: منابع آبی کشور به شدت کاهش یافته و تغییرات اقلیمی بارش برف را به حداقل رسانده و آن را تبدیل به بارش‌های سیلابی کرده است. به عنوان مثال بارشی که باید در مدت ۲ ماه اتفاق بیفتد در ۲ ساعت می‌بارد.

نیازی گفت: این امر کارایی را در بخش کشاورزی کاهش داده است. جبران کمبود آب را می‌توان با ۳ روش مدیریت کرد؛ نخست اینکه پروژه‌هایی اجرا شود که راندمان آب را افزایش داد مانند آبیاری تحت فشار. آبیاری هوشمند یعنی میزان آب گیاه به گیاه متفاوت است و طول زمان آبیاری هر گیاه باید مشخص باشد.

وی یادآور شد: پروژه‌های کلان زیرساختی در حوزه آب و خاک ۱۰۰۰ همت اعتبار نیاز دارد که در این راستا باید از بخش خصوصی کمک گرفت.

نیازی افزود: در کشور ۴۰۰ هزار کیلومتر کانال آبی وجود دارد که تا کنون ۱۸۰ هزار کیلومتر آن بتونی شده یا انتقال آب به وسیله لوله انجام می‌شود. برای ترمیم و به سازی باقی مانده این کانال‌ها به ۲۰۰ همت اعتبار نیاز است. همچنین ۴۱ هزار قنات در کشور وجود دارد که فقط ۱۶ هزار قنات مرمت شده و ادامه آب به دلیل کمبود منابع مالی باقی مانده است. در حالی که با اصلاح این امور می‌توان به راحتی یک میلیارد مترمکعب آب در کشور ذخیره کرد.

وی ادامه داد: بر اساس سند امنیت غذایی که ابلاغ شده است تا سال ۱۴۱۱ باید تولیدات کشاورزی به ۱۶۰ میلیون تن برسد و بهره‌وری از ۱.۴۵ درصد به ۲.۶ درصد ارتقا پیدا کند. افزایش بهره‌وری با ۳ عامل اصلی عملیات آب و خاک، به زراعی و به نژادی ممکن است.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به قطعی برق در تابستان عنوان کرد: این امر منجر به کاهش ۱۲ درصدی تولید در بازه زمانی ۳ ماهه شد.