، تشدید گرمای هوا و عقب ‌ماندگی کشور در تأمین برق که در دهه ۹۰ ایجاد شد، باعث شده تا بار دیگر در فصل تابستان شاهد قطعی برق خانگی و صنایع باشیم. البته با توجه به سیاست‌های اتخاد شده توسط وزارت نیرو بار قطعی برق بر دوش صنایع است و درحال حاضر صنایع فلزی کشور ۳ روز در هفته برق ندارند و عملاً خط  تولید آنها خوابیده است!

صنایع مختلف کشور ما دچار آسیب‌های جدی از بابت قطعی برق شده‌اند و تمامی بحران‌های اقتصادی‌شان ناشی از این مسئله است. درحالی که صنایع فلزی ازجمله فولاد، مس، ذوب آهن و... بار عظیمی از تأمین ارز مورد نیاز در کشور را از طریق صادرات تأمین کرده و از طرفی نیز مواد اولیه بسیاری از صنایع مولد کشور را در اختیار آنها قرار می‌دهند،‌ قطعی برق باعث متضرر شدن این صنایع و نتیجتاً ضربه خوردن اقتصاد کشور شده که در ماه‌های آینده اثر خودش را نشان می‌دهد.

یکی از شرکت‌های بزرگی که در ماه‌های اخیر با چالش‌های بزرگی به دلیل قطع برق مواجه شده است، فولاد مبارکه اصفهان است. این ضرر ۱.۵ میلیارد دلاری به شرکت فولاد مبارکه درحدی بوده که به علت محدودیت اعمالی بی‌سابقه وزارت نیرو، عرضه ورق گرم این شرکت در تیرماه ملغی شده و احتمال دارد این شرکت در مردادماه هم نتواند ورق گرم به بازار عرضه کند!

در طول سه سال گذشته و به دلیل وابستگی طیف زیادی از صنایع پایین دستی به ورق گرم، محدودیت های برق برای فولاد مبارکه کمتر از بقیه فولادسازان اعمال می‌شده اما در سال جاری این محدودیت‌ها تا مرز قطعی برق تشدید شده به طوری که نه تنها تحویل محصولات فولاد مبارکه با تاخیر همراه شده بلکه کار به جایی رسیده که تا اطلاع ثانوی، این شرکت امکان عرضه ورق گرم ندارد. از طرفی نیز دلالان از این موقعیت سواستفاده کرده و دلال‌های ورق‌های فولادی در صف تخصیص ارز برای واردات این محصول هستند.

در رابطه با این موضوع، ابوالفضل ابوترابی؛ عضو کمیسیون امور داخلی مجلس شورای اسلامی به خبرنگار خبرگزاری موج گفت: در دهه ۹۰ یعنی ۸ سال دوره آقای روحانی و دو سال از دوره آقای احمدی نژاد، اتفاقات خوبی در صنعت برق نیفتاد اما در دولت شهید رئیسی اقدامات خوبی انجام شد اما باز هم نتوانست جبران آن ۱۰ سال را بکند.

وی ادامه داد: علاوه بر آن گرمای شدید جهانی و قرار گرفتن کشور ما در گنبد گرمای خاورمیانه که در تاریخ بی‌سابقه بوده، باعث شد تا مصرف برق حدود ۲۰۰۰ مگاوات افزایش پیدا کند. نتیجتاً ما یک عقب ماندگی تاریخی در تولید برق داشتیم که جبران نشده بود و یک موضوع هم گرمای بیش از حد بود که کشور را در این شرایط قرار داد.

نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به قطعی برق صنایع فولادی بیان کرد: یک سیاست خوبی که در دولت قبل پیش گرفته شد این بود که صنایع بزرگ که معمولاً  صنایع فولادی بودند برای خودشان نیروگاه اختصاصی ایجاد کنند. سال گذشته شهید رئیسی با حضور در فولاد مبارکه اصفهان نخستین نیروگاه اختصاصی را افتتاح کردند که در واقع فولاد مبارکه اصفهان در این مسیر پیشرو بود.

ابوترابی اضافه کرد: در آینده نزدیک نیز نیروگاه خورشیدی ۱۰۰۰ مگاواتی که بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور خواهد بود توسط فولاد مبارکه اصفهان افتتاح خواهد شد. مقدمات این کار انجام شده و اگر پای کار باشند، این نیروگاه تا یک سال دیگر افتتاح شود. لذا با توجه به اهمیت این مجموعه به تأمین برق خود، قطعی مکرر برق آن و همچنین قطع برق دیگر صنایع کشور درست نیست.

وی با هشدار درخصوص ایجاد مانع در مسیر تولیدی صنایع پویای کشور گفت: از نظر بنده در کوتاه مدت‌ راه حل این است که ما برق خانه‌ها را به صورت محله به محله به مدت یک ساعت تا یک ساعت و نیم را قطع کنیم. با دست فرمان فعلی وزارت نیرو، برق صنایع هفته‌ای ۳ روز قطع می‌شود که این ضربه بزرگی به تولید مملکت ما می‌زند. لذا بنده معتقدم بخشی از این قضیه قطع برق را باید در خانه‌ها انجام دهیم البته نه اینکه این مطلوب باشد اما درحال حاضر چاره دیگری نداریم. اگر این کار انجام شود می‌توانیم قطعی برق صنایع را از ۳ روز به یک روز تقلیل دهیم.

قطعی برق در تابستان معمولاً باعث ایجاد ضررهای اقتصادی قابل توجهی برای صنایع مختلف می‌شود. چند نمونه از این تأثیرات عبارتند از:

کاهش تولید: صنایع بزرگ مانند فولاد، سیمان، پتروشیمی و خودروسازی که نیاز به برق پیوسته دارند، در هنگام قطعی برق دچار وقفه در تولید می‌شوند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش شدید تولید و افزایش هزینه‌ها شود.

خسارت به تجهیزات: قطعی ناگهانی برق می‌تواند به تجهیزات حساس و دستگاه‌های صنعتی آسیب برساند. این آسیب‌ها می‌تواند هزینه‌های تعمیر و نگهداری را افزایش دهد و در برخی موارد باعث تعطیلی خط تولید شود.

از دست دادن بازار و مشتریان: کاهش تولید و تأخیر در تحویل محصولات می‌تواند به از دست دادن بازار و مشتریان منجر شود. مشتریانی که به محصولات و خدمات پیوسته نیاز دارند ممکن است به دنبال تأمین‌کنندگان جدیدی بروند که قابلیت ارائه محصولات بدون وقفه را دارند.

هزینه‌های اضافی انرژی: برخی از صنایع برای جبران قطعی برق مجبور به استفاده از ژنراتورهای دیزلی یا سایر منابع جایگزین برق می‌شوند که هزینه‌های اضافی و آلایندگی‌های زیست محیطی را به همراه دارد.

تأثیرات بر کارگران: وقفه در تولید می‌تواند منجر به بیکار شدن موقت کارگران و کاهش دستمزد آنها شود که این موضوع نیز می‌تواند تأثیرات اجتماعی و اقتصادی منفی به همراه داشته باشد.

به عنوان مثال، در تابستان 1400، قطعی‌های مکرر برق در ایران باعث شد که صنایع فولاد و سیمان دچار کاهش شدید تولید شوند. این قطعی‌ها هزینه‌های زیادی را به این صنایع تحمیل کرد و حتی باعث افزایش قیمت محصولات نهایی در بازار شد.

در رابطه با این موضوع، رضا شهرستانی؛ عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به خبرنگار موج گفت: قطعی برق برای همه شرکت‌های فولادی یکسان نیست و بستگی به این دارد که چقدر مصرف دارند در کدام منطقه قرار دارند. وزارتخانه برای قطعی برق سناریوهای مختلفی را به فولادی‌ها پیشنهاد داد که شرکت‌ها یکی از این سناریوها را انتخاب کرده و برنامه‌ریزی خود را با قطعی برق تطابق دادند. لذا قطعی برق صنایع فولاد یک نسخه یکسان ندارد و هر کدام از آنها فرق می‌کنند.

وی ادامه داد: به دنبال این قطعی برق معدل تولید فولاد در کشور ما در ماه خرداد ۳۰ درصد کاهش یافت و این آمار در تیر به ۶۵ درصد رسید. قطعی برق باعث شد تا به جای دو میلیون و هشتصد هزار تن تولید در ماه، این آمار در خرداد ماه به نزدیک ۲ میلیون تن و در تیر ماه به یک میلیون و سیصد هزار تن برسد. این یعنی ما یک و نیم میلیون تن تولید در تیر ماه از دست دادیم و در مرداد ماه اگر شرایط بدتر نباشد در بهترین حالت همان یک میلیون و سیصد هزار تن خواهد بود که این مقدار عملاً از صادراتمان کاهش پیدا خواهد کرد.

عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با تأکید بر اینکه راهکار کوتاه مدت این است که برق خانه‌ها را قطع کنند و به تولید کننده صنعتی بدهند، گفت: در همه جای دنیا حتی کشور عراق در همساگی خودمان که کمبود برق دارد، در قراردادهایی که با صنایع بستند شرایطی را در نظر گرفتند که برق صنایع هیچ وقت قطع نشود بلکه قطع منازل را قطع می‌کنند. در واقع در سایر کشورها برق آنجایی که بهره‌وری برق وجود ندارد و برای مملکت ایجاد ثروت نمی‌کند ا قطع می‌کنند در صورتی که در کشور ما برعکس است.

شهرستانی بیان کرد: شرایط تولید فولاد ما سال به سال شرایط بدتر می‌شود. سال گذشته حدود ۲.۵ میلیون کاهش تولید به دنبال قطعی برق داشتیم که امسال داشتیم که امسال به چهار و نیم میلیون تن رسیده است. البته به این دلیل که ما سال به سال تولیدمان را افزایش می‌دهیم، ممکن است امسال نیز همان آمار ۳۰ میلیون تن تولید پارسال را داشته باشیم اما به اهدافی که قرار بود امسال برسیم که ۵۵ میلیون تن بود، نمی‌رسیم.

وی درباره تولید برق تجدیدپذیر نیز توضیح داد: در مسیر تولید انرژی تجدید پذیر متاسفانه به قدری زمین‌ها را برای احداث نیروگاه گران می‌فروشند که اصلاً صرف نمی‌کند. دولت می‌خواهد زمین بایر را به قیمت بسیار بالایی بفروشند که یک اجحاف در حق مملکت است.