، مرزهای خروجی ایران به سمت عراق در مراسم اربعین سال ۱۴۰۲ شاهد خروج بیش از چهار میلیون زائر بود و فرایند رفت و برگشت این تعداد مسافر به ویژه در سال جاری که با افزایش همراه خواهد شد، عملیاتی بسیار گسترده به شمار می‌رود.

با آغاز سفرهای اربعین، ۶ مرز مهران، شلمچه، چذابه، خسروی، تمرچین و باشماق از ۱۶ مردادماه پذیرای زائران اربعین می‌شوند که این گذرگاه‌ها در پنج استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان قرار دارند.

برای بهبود شرایط و همچنین کاهش زمان انتظار، بهتر است پایانه‌های مرزی خروجی برای سفر اربعین را بشناسیم.

پایانه مرزی مهران (شهید سلیمانی)

پایانه مرزی مهران که به عنوان شلوغ‌ترین مرز ترددی برای زائران اربعین شناخته می‌شود، در استان ایلام، شهرستان مهران واقع شده است و فاصله آن تا شهر ایلام ۸۷ کیلومتر، تا تهران ۷۶۶ کیلومتر، تا کربلا ۲۷۹ کیلومتر و تا نجف ۳۰۳ کیلومتر است.

تردد از مرز مهران در اربعین حسینی به‌صورت شبانه‌روزی است و زائران پس از گذر از مرز مهران باید از شهرهای بدره، کوت، نعمانیه، شوملی و دیوانیه عبور کنند تا به شهر نجف برسند.

پایانه مسافری برکت در مرز مهران آماده حضور زوار اربعین است. پایانه برکت در مرز مهران در زمینی به مساحت ۴۴ هکتار روزانه گنجایش ورود و خروج بیش از ۲ هزار دستگاه اتوبوس را دارد و برای استقبال و جابه‌جایی از زائران اربعین حسینی سال جاری، از آمادگی کامل برخوردار است.

پیش‌بینی می‌شود که حدود ۶۰ درصد زوار از مرز مهران تردد کنند. از این رو تمهیدات قابل‌توجهی در مهران و پارکینگ‌های اربعین (یک و ۲) و پایانه مسافری برکت فراهم شده و بر اساس برآورد انجام شده ظرفیت پارک بیش از ۲۸۰ هزار خودرو در مهران فراهم شده است.

علاوه بر این بیش از ۵۲ هزار متر مربع سایه‌بان برای تسهیل و آرامش زوار در مرز مهران ایجاد شده و به گفته مقامات مسئول بیش از ۱۵ میلیون بطری آب معدنی و بسته بندی در سوله‌ها و سردخانه‌های مهران دپو و بیش از ۱۲۰ هزار قالب یخ برای استفاده زائران حسینی با توجه به گرمای هوا انبار شده است.

مه‌پاش‌ها، جت فن‌ها و همه امکانات خنک کننده در مرز مهران برای زائران مهیا شده است. همچنین بیش از ۹۰ گیت و دروازه ورود و خروج زوار اربعین به سمت مرز عراق پیش‌بینی شده و در زمانی‌که جمعیت زوار در مرز به ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار نفر در روز برسد، تعداد این گیت‌های خروجی به ۱۲۰ گیت افزایش خواهد یافت.

پایانه مرزی خسروی

مرز خسروی در استان کرمانشاه، شهرستان قصرشیرین واقع شده و فاصله آن تا شهر کرمانشاه ۱۹۶ کیلومتر، تا تهران ۷۰۰ کیلومتر، تا کربلا ۳۱۵ کیلومتر و تا نجف ۳۸۰ کیلومتر است.

در اربعین ۱۴۰۲، تردد از مرز خسروی به‌صورت شبانه‌روزی بود و پس از گذر از مرز خسروی باید از شهرهای خانقین، مقدادیه، بعقوبه، بغداد، کاظمین و کربلا عبور کرد تا به شهر نجف رسید.

گیت‌های عبوری مرز هم برای اربعین ۱۴۰۳ افزایش داده شده تا زوار با سرعت بیشتر و بدون معطلی از مرز عبور کنند و در حال حاضر ۹۲ گیت در مرز خسروی مستقر است و در هر دقیقه حدود ۱۰۰ نفر می‌توانند از این مرز عبور کنند.

موضوع بعدی در ارزیابی مرزها، امکانات زیرساختی و رفاهی آنهاست که در این زمینه مرز خسروی با امکانات و زیرساخت‌های مناسب یکی از مجهزترین مرزها محسوب می‌شود.

گفته می‌شود که در حال حاضر ظرفیت پارک ۱۵۰ هزار خودرو در قالب ۳۵ پارکینگ در مرز خسروی فراهم شده است.

علاوه بر این در راستای احداث موکب‌ها و مراکز اسکان برای زوار، موکب‌های بسیاری در مرز برپا شده و تنها در یک موکب بزرگ سپاه ظرفیت اسکان ۴۵۰۰ زائر فراهم شده است.

گرمای هوا به‌طور قطع چالش اصلی اربعین امسال است و مرز خسروی با داشتن هوای نسبتاً خنک از مزیت بیشتری نسبت به سایر مرزها برخوردار است.

در مسیر به سمت مرز خسروی در استان کرمانشاه، زوار هوای نسبتاً کوهستانی و خنکی را تجربه می‌کنند و با ورود به مرز خسروی هم علی‌رغم اینکه منطقه گرمسیری است، اما دمای آن نسبت به مرزهای مهران و شلمچه پایین‌تر است.

در کنار دمای پایین مرز، تمهیداتی هم برای راحتی زوار اندیشیده شده که از جمله آن احداث ۱۲ هزار متر مربع سایه‌بان در مرز است.

علاوه بر این هفت بیمارستان و درمانگاه در مرز مستقر شده و اتاق‌های سرد هم برای درمان بیماران گرمازده در مرز تدارک دیده شده است.

بر این اساس مرز خسروی خود را برای پذیرایی و تردد روزانه ۱۰۰ هزار زائر در روزهای مانده به اربعین آماده می‌کند.

پایانه مرزی شملچه

مرز شلمچه در استان خوزستان، شهرستان خرمشهر واقع شده و فاصله آن تا خرمشهر ۱۷ کیلومتر، تا تهران ۹۲۰ کیلومتر، تا کربلا ۵۴۹ کیلومتر و تا نجف ۴۶۰ کیلومتر است. در اربعین ۱۴۰۲ تردد از مرز شلمچه نیز به‌صورت شبانه‌روزی بود و پس از گذر از مرز شلمچه باید از منطقه شلمچه و تنومه در عراق عبور کرد، وارد شهر بصره شد و پس از گذر از شهر سماوه به شهر نجف رسید.

برای اربعین سال ۱۴۰۲ توقفگاه خودرویی مرز شلمچه ۱۷ هکتار گسترش پیدا کرده و ورودی‌های این توقفگاه افزایش یافته تا به هیچ عنوان زائران خودروهای خود را حاشیه مسیر منتهی به مرز پارک نکنند.

همچنین گفته می‌شود که امسال اجازه تردد خودرو و سه‌چرخه در مسیر موکب‌ها داده نمی‌شود و جهت سهولت زائران تا پایانه مرزی شلمچه از میدان مقاومت خرمشهر تا پایانه مرزی اتوبوس در نظر گرفته شده است.

پایانه مرزی چذابه

مرز چذابه در استان خوزستان، شهرستان دشت آزادگان، شهر بستان قرار دارد و فاصله آن تا شهر اهواز ۱۲۰ کیلومتر، تا تهران ۹۰۹ کیلومتر، تا کربلا ۴۶۰ کیلومتر و تا نجف ۳۹۰ کیلومتر است. پس از گذر از مرز چذابه باید از شهرهای العماره، فجر، دیوانیه، شافعیه، و شامیه عبور کرد تا به شهر نجف رسید.

در مرز چذابه ۲ پارکینگ به ظرفیت ۴۰ هزار خودرو برای پارک وسایل نقلیه زائران حسینی وجود دارد و نصب سایه‌بان و مه‌پاش‌ها نیز صورت می‌گیرد. همچنین به گفته مسئولان مربوطه برای اربعین ۱۴۰۳ در مسیر سایه‌بان‌ها نیز ۱۰۰ کولر صنعتی برای رفاه و آسایش زوار اربعین حسینی نصب می‌شود.

پارسال فقط اتباع افغانستان و پاکستان از مرز چذابه عبور می‌کردند، اما امسال اتباع کشورهای جمهوری آذربایجان، تاجیکستان و سایر کشورهایی که در حوزه شمالی ایران قرار دارند، از مرز چذابه تردد می‌کنند.

پایانه مرزی باشماق

مرز باشماق در استان کردستان، شهرستان مریوان، روستای باشماق واقع شده و فاصله آن تا تهران ۶۱۷ کیلومتر، تا شهر مریوان ۱۸ کیلومتر، تا سنندج ۱۳۰ کیلومتر، تا کربلا ۴۶۳ کیلومتر و تا نجف ۵۴۸ کیلومتر است.

در اربعین ۱۴۰۲ تردد از مرز باشماق از ساعت ۴:۳۰ بامداد تا ساعت ۱۹ امکان‌پذیر بود و پس از گذر از مرز باشماق می‌توان از شهرهای پنجوین، سلیمانیه، چمچمال، کرکوک، طوزخورماتو، منطقه حسینیه، بغداد و کربلا عبور کرد تا به شهر نجف رسید.

پایانه مرزی باشماق مریوان برای میزبانی از زائران اربعین آماده می‌شود و سالن مسافری این مرز ظرفیت پذیرش روزانه ۲۰ هزار زائر را دارد.

مرز باشماق مریوان برای سومین سال متوالی میزان زائران اربعین خواهد بود و زیرساخت‌های لازم از جمله ایجاد پارکینگ و سایبان، تاسیسات داخل سالن مسافری و مواکب داخل مرز ایجاد شده است.

سال گذشته حدود ۱۴۳ هزار زائر از این مرز تردد داشته‌اند و پیش‌بینی می‌شود که این آمار در اربعین امسال رشد قابل‌توجهی داشته باشد.

پایانه مرزی تمرچین

مرز تمرچین در استان آذربایجان غربی، شهرستان پیرانشهر قرار دارد و فاصله آن تا ارومیه ۱۳۳ کیلومتر، تا تهران ۷۷۹ کیلومتر، تا کربلا ۶۰۰ کیلومتر و تا نجف ۶۸۰ کیلومتر است.

تردد از مرز تمرچین در اربعین ۱۴۰۲ شبانه‌روزی بود و پس از گذر از مرز تمرچین باید از شهرهای حاج عمران، چومان، سوران، اربیل، سامرا، بغداد و کربلا عبور کرد تا به شهر نجف رسید.

پایانه مرزی تمرچین امسال برای سومین بار به عنوان یکی از ۶ گذرگاه اعزام زائران اربعین حسینی به سرزمین عشق کربلای معلی فعالیت می‌کند، نزدیکی مرز تمرچین به کربلا معلی و آب هوای بسیار مطلوب این مسیر در کنار ارائه خدمات مناسب به زائران اربعین حسینی، باعث شده تا زائران بسیاری علاقه مند به عبور از این پایانه مرزی باشند.

امسال همچنین زیرساخت‌های لازم از جمله اسکان، تغذیه، مسائل بهداشتی و درمانی هم در مرز تمرچین و هم در مرز بازرگان نیز پیش‌بینی شده است.

عمده مشکل زائران سال گذشته از مرز تمرچین تردد چند مرحله‌ای بود، اما با رایزنی‌های انجام شده با مسئولان اقلیم کردستان امسال امکان تردد مستقیم و یکسره زائران از مرز تمرچین به کربلا فراهم شده و همچنین تلاش شده برای بازگشت زائران از کربلا نیز به صورت مستقیم سرویس‌هایی پیش‌بینی شده است.

مدیریت زمان و کاهش هزینه به همراه آب و هوای مناسب از مزیت‌های تردد از مرز تمرچین به شمار می‌رود و امسال ظرفیت برای استقبال از ۵۰۰ هزار زائر از مرز تمرچین فراهم شده است.

علاوه بر این زمینه اسکان زائران اربعین حسینی در مرز تمرچین فراهم شده است و حدود ۹۰ موکب برای ارائه خدمات به زائران حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در مسیر مرز تمرچین تا نجف تاکنون ثبت نام کرده‌اند.

پارکینگ‌های شهرستان پیرانشهر آمادگی پذیرش بیش از ۵۰ هزار دستگاه خودرو زائران در ایام اربعین حسینی را دارند. این ظرفیت در پارکینگ‌های کارخانه‌قند، پادگان جلدیان، میدان تیر و مرز تمرچین ایجاد شده است.