، بازار خودرو ایران در سال‌های اخیر با نوسانات شدیدی روبرو بوده است و عواملی همچون تحریم‌ها، نرخ ارز، تورم، کمبود قطعات و سیاست‌های دولت، تأثیر قابل توجهی بر این بازار گذاشته‌اند.

از طرفی نرخ ارز و تورم بالا، قدرت خرید مردم را کاهش داده و قیمت خودرو را به شدت ناپایدار کرده است و از طرفی هم تحریم‌ها و مشکلات واردات، تولید خودرو را با چالش جدی کمبود قطعات مواجه کرده است.

در چنین شرایطی مردم چاره‌ای به جز استفاده از خودروهای داخلی ندارند و این درحالی است که کیفیت پایین خودروهای داخلی و عدم تنوع مدل‌ها، باعث نارضایتی مشتریان شده است. برای همین خودروهای بی‌کیفیت نیز یک توزیع ناعادلانه شکل گرفته و درحالی که خودروساز داخلی توانایی تأمین نیاز بازار را ندارد، قرعه‌کشی و طرح‌های فروش دردی را دوا نکرده و بازار این خودروها را به دست دلالان سپرده است.

در رابطه با اوضاع نابه‌سامان بازار خودرو، علی مهرپرور، جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی به خبرنگار خبرگزاری موج گفت: بازار آشفته خودرو در ایران، فراتر از یک مسئله اقتصادی، به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است که به طور مستقیم بر سرمایه اجتماعی کشور تأثیر گذاشته است. سرمایه اجتماعی، به شبکه روابط، اعتماد، همکاری و همبستگی بین افراد یک جامعه اطلاق می‌شود.

وی، کاهش اعتماد عمومی به نهادهای دولتی و خصوصی یکی از تبعات اجتماعی بازار آشفته خودرو دانست و ادامه داد: سیاست‌های نامشخص و متناقض توسط خودروساز داخلی و خصوصی، تغییرات مداوم در سیاست‌های خودرو توسط وزارت صمت و عدم شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها، اعتماد مردم به نهادهای دولتی را کاهش داده است. همچنین عدم پاسخگویی مسئولین به مطالبات مردم در خصوص مشکلات بازار خودرو، شکاف بین مردم و دولت را عمیق‌تر کرده است و از طرفی هم وجود فساد و رانت‌خواری در این بازار، باعث شده است که مردم به عدالت و برابری در توزیع امکانات شک کنند.

این پژوهشگر اجتماعی تشدید شکاف طبقاتی را دیگر تبعات بازار نابه‌سامان خودرو دانست و افزود: افزایش قیمت خودرو، هزینه‌های زندگی را برای بسیاری از خانواده‌ها افزایش داده و نابرابری اقتصادی را تشدید کرده است. همچنین دسترسی آسان عده‌ای خاص به خودروهای با قیمت مناسب در مقابل صف‌های طولانی قرعه‌کشی و ناامیدی سایرین، شکاف طبقاتی را تشدید کرده است. در واقع این رقابت ناسالم برای خرید خودرو، باعث ایجاد تنش و کاهش روحیه همکاری بین افراد جامعه شده است.

مهرپرور با اشاره به کاهش احساس امنیت تصریح کرد: نگرانی از آینده اقتصادی و عدم اطمینان از آینده بازار خودرو، باعث افزایش اضطراب و کاهش احساس امنیت در جامعه شده است.

وی بیان کرد: مردم در زندگی روزمره‌ خود هزاران خودرو را می‌بینند و دیدن خودروهای رنگ پریده قدیمی از یک سو و از طرفی هم خودروهایی که بیش از قیمت یک خانه در مرکز شهر تهران قیمت دارند، باعث شده است که بسیاری از مرد از آینده ناامید شده و تمایل کمتری به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی داشته باشند.

این جامعه‌شناس در پایان خاطرنشان کرد: یکی از اقداماتی که باید در راستای بهبود وضعیت و کاهش تأثیرات منفی بازار آشفته خودرو بر سرمایه اجتماعی صورت بگیرد، شفاف‌سازی در تصمیم‌گیری‌هاست؛ دولت باید با شفاف‌سازی تصمیمات و دلایل پشت آن‌ها، اعتماد مردم را جلب کند. اقدام دیگر نیز برخورد جدی با فساد و رانت‌خواری در این بازار است که می‌تواند به افزایش اعتماد عمومی کمک کند. همچنین ایجاد مکانیزم‌های عادلانه برای توزیع خودرو، می‌تواند به کاهش شکاف طبقاتی کمک کند.