، همانگونه که نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه کشور نیز با راه‌اندازی پلتفرمی با عنوان «همات» قدم مهمی در مسیر استفاده بهینه از کلان‌داده‌ها و ارائه خدمات داده‌محور به کسب‌وکارها برداشته است؛ تمامی صنایع و بنگاه‌ها که درگیر کلان‌داده‌ها هستند، می‌توانند مطابق این رویه جهانی اقدام به غنی‌سازی فضای کاری این حوزه شوند.

در این گزارش، علاوه بر بررسی قابلیت‌های همات، به نمونه‌های موفق جهانی در زمینه بازارگاه‌های داده اپراتورها خواهیم پرداخت و نقش حیاتی این تحول را در اقتصاد دیجیتال بررسی خواهیم کرد.

پلتفرم همات همراه اول را می‌توان یکی از نخستین گام‌های جدی به‌سوی ایجاد بازارگاه‌های داده در ایران دانست. در سطح بین‌المللی، شرکت‌های مخابراتی بزرگی مانند  Vodafone، AT&T و China Mobile  با ایجاد پلتفرم‌های داده‌محور توانسته‌اند اقتصاد دیجیتال را متحول و کسب‌وکارهای متعددی را به استفاده از کلان‌داده‌ها ترغیب کنند.

همراه اول نیز با استفاده از این الگوهای موفق، تلاش دارد تا زیرساختی پیشرفته برای دسترسی سازمان‌ها و شرکت‌ها به داده‌های ارزشمند ایجاد کند و با تسهیل فرایند تحلیل داده‌ها، تحول دیجیتال و اقتصاد داده‌محور را در کشور توسعه دهد. با توجه به روند رو‌به‌رشد نیاز به داده‌های دقیق و تحلیل‌های هوشمند، همات می‌تواند نقشی کلیدی در آینده کسب‌وکارهای دیجیتال، شهرهای هوشمند و بهینه‌سازی خدمات عمومی در ایران ایفا کند.

۱. بازارگاه‌های داده: انقلابی در مدیریت و تحلیل اطلاعات

تعریف و کارکرد بازارگاه‌های داده

بازارگاه‌های داده، پلتفرم‌هایی هستند که امکان خرید، فروش و تبادل داده‌های ارزشمند را بین شرکت‌ها، سازمان‌ها و افراد فراهم می‌کنند. این پلتفرم‌ها نقش واسطه‌ای بین عرضه‌کنندگان و متقاضیان داده را ایفا کرده و دسترسی به اطلاعاتی همچون داده‌های تحلیلی، تراکنش‌های کاربران، داده‌های مکانی، رفتار مصرف‌کنندگان و غیره را تسهیل می‌کنند.

اهمیت بازارگاه‌های داده در صنعت مخابرات

اپراتورهای تلفن همراه به دلیل داشتن حجم عظیمی از داده‌های کاربران و شبکه، در جایگاه منحصربه‌فردی برای پیاده‌سازی بازارگاه‌های داده قرار دارند. این بازارگاه‌ها می‌توانند:

منجر به همکاری گسترده‌تر بین اپراتورها و سایر صنایع (مانند بانکداری، حمل‌ونقل، خرده‌فروشی و سلامت) شوند.

به بهینه‌سازی منابع شبکه و کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک کنند.

امنیت و حریم خصوصی داده‌ها را تضمین کرده و اعتماد کاربران را جلب کنند.

به افزایش درآمد اپراتورها از طریق فروش داده‌های ارزشمند به کسب‌وکارها منجر شوند.

۲. بررسی تجارب جهانی در حوزه بازارگاه‌های داده اپراتورها

تجربه Vodafone در اروپا

شرکت Vodafone یکی از اولین اپراتورهایی بود که در اروپا اقدام به ایجاد پلتفرم داده‌محور کرد. این شرکت با راه‌اندازی  Vodafone Analyticsبستری برای تحلیل داده‌های مکانی کاربران و ارائه این داده‌ها به شرکت‌های حمل‌ونقل، بازاریابی و شهرهای هوشمند فراهم کرد. این پلتفرم به توسعه خدمات مبتنی بر داده‌های بی‌نام‌شده کاربران کمک کرد.

تجربه AT&T در ایالات متحده

AT&T  با توسعه پلتفرم  Data Insightsداده‌های خود را در اختیار شرکت‌های تبلیغاتی، خرده‌فروشی و حتی سازمان‌های دولتی قرار داد. این داده‌ها شامل الگوهای مصرف کاربران، رفتار آنلاین و آفلاین، اطلاعات ترافیکی و مکانی بودند.

China Mobile  و نقش آن در توسعه اقتصاد دیجیتال چین

چاینا موبایل به عنوان یکی از بزرگترین اپراتورهای جهان، با راه‌اندازی  Big Data Hubداده‌های کاربران را برای تحلیل‌های شهری، بهینه‌سازی حمل‌ونقل عمومی و توسعه شهرهای هوشمند به کار گرفت. این پلتفرم به دولت چین در مدیریت بحران‌ها، کنترل ترافیک و پیش‌بینی تقاضای خدمات عمومی کمک کرد.

۳. همات همراه اول؛ گام بزرگ ایران در بازارگاه‌های داده

همات (بازوی ارائه دهنده APIهای همراه اول کسب‌کار) پلتفرمی است که همراه اول برای مدیریت، تحلیل و ارائه کلان‌داده‌ها راه‌اندازی کرده است. این پلتفرم بستری برای شرکت‌ها و سازمان‌ها فراهم می‌کند تا با دسترسی به داده‌های ارزشمند، تصمیمات بهتری بگیرند و خدمات نوآورانه‌تری ارائه دهند.

این پلتفرم با هدف افزایش بهره‌وری اقتصادی و توسعه خدمات داده‌محور راه‌اندازی شده است. مهم‌ترین قابلیت‌های این پلتفرم شامل موارد زیر است:

ارائه داده‌های پردازش‌شده برای کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها

تحلیل داده‌های مکانی برای بهینه‌سازی حمل‌ونقل و مدیریت شهری

کمک به شرکت‌های تبلیغاتی و بازاریابی در هدف‌گیری بهتر مخاطبان

تسهیل تصمیم‌گیری مبتنی بر داده در صنایع مختلف

۴. مزایای بازارگاه داده برای کسب‌وکارها و دولت

ایجاد ارزش اقتصادی برای کسب‌وکارها

کسب‌وکارها می‌توانند از داده‌های ارائه‌شده در API کنسول‌ها برای بهبود استراتژی‌های بازاریابی، تحلیل رفتار مشتریان و بهینه‌سازی خدمات استفاده کنند.

کمک به توسعه خدمات هوشمند شهری

داده‌های حاصل از رفتار کاربران، تراکم جمعیت و ترافیک شبکه می‌توانند به مدیریت هوشمند شهری و بهینه‌سازی سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی کمک کنند.

ارتقای امنیت و حریم خصوصی کاربران

از الگوریتم‌های پیشرفته پردازش داده و تکنیک‌های ناشناس‌سازی استفاده می‌کند تا از حریم خصوصی کاربران حفاظت کند و با استانداردهای جهانی حریم داده‌ها همگام شود.

بازارگاه‌های داده گام بلندی در مسیر تحول دیجیتال کشورهاست؛ لذا با الگوبرداری از تجارب جهانی در زمینه توسعه این پلتفرم‌ها، می‌توان از پتانسیل‌های کلان‌داده برای رشد اقتصادی، بهینه‌سازی خدمات و توسعه فناوری‌های نوین بهره‌برداری کرد. بازارگاه‌های داده، نه‌تنها آینده صنعت مخابرات بلکه آینده اقتصاد دیجیتال را متحول خواهند کرد.