یکی از مناطقی که با رشد تقاضای گاز مواجه است، منطقه منا(کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا) است. کشورهای این منطقه با توجه به افزایش تقاضای گاز و کاهش قیمت این حامل انرژی، برنامهای برای افزایش واردات گاز تدوین کردهاند. در همین راستا مدیرعامل موسسه مطالعاتی Apicorp که توسط سازمان کشورهای عربی صادرکننده نفت(OAPEC) به منظور بررسی کارشناسی مسائل مربوط به بازار تاسیس شده در مصاحبهای گفته است: «شرایط فعلی بازار یعنی فراوان بودن گاز ارزان در بازار، کشورهای منطقه منا را نیز به افزایش سهم گاز در سبد انرژِی مصرفی خود تشویق کرده است». به گزارش این موسسه کشورهای منا با
ساخت ترمینالهای جدید الانجی به دنبال افزایش واردات گاز خود از ۱۰۰ میلیون مترمکعب روزانه در سال ۲۰۱۶ به روزانه ۱۶۰ میلیون مترمکعب در سال ۲۰۲۱ هستند.
افزایش تقاضای گاز و همچنین نبود خطوط لوله فرامرزی در این منطقه، موجب ایجاد یک بازار مستعد الانجی شدهاست. در حال حاضر تنها خط لوله فعال این منطقه، خط لوله صادرات گاز قطر به امارات و عمان مشهور به خط لوله دلفین است. بنابر پیشبینیها با توجه به تعهدات صادرات الانجی بلندمدت قطر، این کشور توانایی تامین نیاز گاز منطقه منا را بیش از میزان فعلی ندارد. بنابراین کشورهای این منطقه به دنبال واردات الانجی از بازیگران جدید بازار یعنی امریکا و استرالیا هستند. در همین راستا اولین محمولهی الانجی امریکا در ماه می سال جاری در ترمینال الانجی کویت تخلیه
شدهاست.
قیمتگذاری گاز و LNG هم متاثر از قیمت نفت و هم متاثر از بازارهای منطقهای تعیین میشود. در حال حاضر با توجه به کاهش شدید قیمت نفت و تاثیر پذیری قیمت LNG از این مساله، محمولههای LNG در بازار منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بین ۶ تا ۷ دلار در هر میلیون BTU قیمتگذاری میشوند.
این در حالی است که ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر گاز جهان، سهم اندکی از بازار مستعد منطقه منا در اختیار دارد. با توجه نزدیکی جغرافیایی ایران به این بازار، اقتصادیترین گزینه تامین گاز این کشورها، واردات گاز به وسیله خط لوله از ایران است. صادرات گاز به کشورهای حوزه منا به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس، علاوه بر مزایای اقتصادی فراوان، موجب تقویت دیپلماسی انرژی کشور و ایجاد پیوندهای راهبردی با کشورهای این منطقه و در نتیجه افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری کشور میشود.
اگرچه صادرات گاز به حوزه خلیج فارس و دیگر همسایگان همواره جزو اولویتهای صادرات گاز کشور بوده است، اما این مهم تا کنون به نحو مطلوب محقق نشده است. یکی از مهمترین دلایل این موضوع، دیپلماسی منفعل کشور در زمینه تجارت انرژی با کشورهای منطقه و به ویژه همسایگان بوده است. انعقاد غیرشفاف بعضی قراردادها در این حوزه به خصوص با بعضی شرکتهای واسطهای غیر مسئول و مشخص نشدن رویه قیمتگذاری گاز صادراتی در این منطقه را نیز میتوان از جمله دیگر دلایل حضور غیر فعال ایران در بازار گاز «منا» دانست.
با توجه به وجود مازاد گاز در کشور و از طرفی رقابت کشورهای مختلف برای تصاحب بازار حوزه منا، ایران با شفاف کردن راهبرد خود میتواند نقش فعالتری برای حضور در بازار گاز این منطقه به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس ایفا کند.
علاوه بر این، ایران در صورت تناسب قیمتها میتواند گاز را از کشورهای شمالی مانند ترکمنستان دریافت کرده و در جنوب کشور برای آنها به فروش برساند.
ارسال نظر