چین نیز به‌خوبی آگاه است که مزایای خود را برای شرکت‌های غربی از دست داده است و رهبران این کشور به دنبال استفاده از فناوری‌های نوین هستند تا شاید بتوانند خود را همچنان در مدار رقابت با شرکت‌ها و کارخانه‌های غربی نگه‌ دارند. در ماه می سال ۲۰۱۵ چین برنامه‌ای ده‌ساله به نام «ساخت چین ۲۰۲۵» را پایه‌گذاری کرد تا کارخانه‌های خود را با فناوری‌های پیشرفته تولید مانند رباتیک، چاپ سه‌بعدی و اینترنت صنعتی مجهز سازد. بعدازآن در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۵ نیز برنامه ملی دیگری را به راه انداخت که به نام «اینترنت پلاس» مشهور شد. هدف این کار ادغام اینترنت تلفن همراه، محاسبات ابری داده‌های بزرگ و اینترنتی بود تا بتواند تولیدات مدرن داشته باشد.

چین این اقدامات را در اولویت اقدامات ملی خود قرارداد و سرمایه‌گذاری‌های کلانی را در این زمینه انجام داد. تنها در استان گوانگ دانگ در حدود ۱۵۰ میلیارد دلار برای تجهیز کارخانه‌ها به روبات‌های صنعتی و همچنین تأسیس دو مرکز برای ایجاد اتوماسیون پیشرفته صورت گرفت. بااین‌حال به نظر می‌رسد حجم منابعی که دولت چین در این زمینه هزینه می‌کند چندان هم مهم نباشد چراکه نمی‌تواند برنده اصلی نسل بعدی کارخانه‌ها باشد. چین تاکنون تسلط خود بر تولید را از طریق ارائه یارانه‌های عظیم، نیروی کار ارزان و تسهیل مقررات حفظ کرده بود اما با تکنولوژی‌هایی چون رباتیک و چاپگرهای ۳ بعدی، این کشور دیگر نمی‌تواند در این زمینه پیش رو باشد.

بااین‌همه، ربات‌های آمریکایی نیز مانند ربات‌های چینی مشغول کارند و آن‌ها نیز شکایتی در این زمینه ندارند و به اتحادیه‌های کارگری نمی‌پیوندند. همه آن‌ها تنها برق مصرف می‌کنند و کاری را که از آن‌ها خواسته می‌شود انجام می‌دهند. دیگر برای آمریکا صرف نمی‌کند که مواد اولیه خود را با کشتی به آن سر دنیا بفرستد تا ربات‌های چینی قطعات اولیه را جمع کرده و محصول را درنهایت دوباره به آمریکا بازگردانند. تولید دیگر می‌تواند در کشور اصلی با همان هزینه‌ای انجام شود که در چین انجام می‌شود. و با حذف هزینه انتقال و حمل‌ونقل کالا، کاری که در طول هفته‌ها انجام می‌شد در طول چند روز انجام می‌شود و می‌توان میزان آلایندگی را نیز به همان میزان کاهش داد.

بیشتر ربات‌های چینی نیز در داخل این کشور ساخته نشده‌اند. تحلیل‌های مرکز شرق - غرب نشان می‌دهد که ۷۵ درصد از تمام ربات‌هایی که در صنایع چین مورداستفاده قرار می‌گیرند از کشورهای خارجی تحویل گرفته می‌شوند و تنها در خطوط مونتاژ چین سرهم‌بندی می‌شوند. چین در این زمینه همچنان به‌شدت به ژاپن نیازمند است که مواد اولیه ساخت ربات‌ها را در اختیارش قرار دهد. بر اساس محاسبات این مرکز تحقیقاتی، ۱۰۷ شرکت چینی هستند که ربات‌های تولیدکننده می‌سازند اما کیفیت این ربات‌ها و همچنین امنیت آن‌ها به‌شدت پایین است. و کمتر از نیمی از این ربات‌ها می‌توانند در ادامه فرایند تولید همچنان به کار آیند.

مشکل بزرگ‌تر برای چین نیروی کار است. باوجوداینکه چین هرساله بیش از یک‌میلیون مهندس تربیت می‌کند، کیفیت آموزش آن‌ها به حدی پایین است که نمی‌توانند در حرفه‌های فنی وارد محیط کار شوند. شرکت‌های غربی نیز در استخدام استعدادهای فنی در چین با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. این مسئله در شرایطی حادتر می‌شود که بدانیم تولید پیشرفته نیاز به مدیریت و مهارت‌های ارتباطی و توانایی کار بر مبنای اطلاعات پیچیده دارد. کمبود مهارت‌های تخصصی ممکن است پاشنه آشیل چین در تولید و خدمات پیشرفته باشد.

حتی اگر چین مشکل پایین بودن مهارت نیروی کار خود را حل کند، و روبات‌های باکیفیت خود را برای تولید بسازد و فرآیندهای نوآورانه صنعتی را توسعه دهد، بازهم نمی‌تواند مزیت خود را برای مدتی طولانی حفظ کند. آمریکا به‌راحتی می‌تواند روبات‌های چینی را وارد کرده و فناوری‌های نوین آن‌ها را کپی کند. حتی ایده ترامپ برای دیوار کشیدن به دور ایالات‌متحده نیز نمی‌تواند روبات‌ها را بیرون از دروازه‌های این کشور نگه دارد.

تردید کمی وجود دارد؛ واقعیت آن است که ظرف ۵ تا ۱۰ سال آینده کارخانه‌ها دوباره به آمریکا و اروپا بازمی‌گردند و برای یک‌بار دیگر شاهد افزایش کارخانه‌ها و صنایع بومی در آمریکا و کشورهای اروپاییخواهیم بود. البته این به معنای آن نیست که این کارخانه‌های نوظهور می‌توانند میزان بیشتری کارگر را به سمت خود جذب کنند اما فنّاوری‌های جدید صدها هزار شغل جدید را برای کسانی که مهارت آموخته‌اند ایجاد می‌کند که هرکدام باید با دستمزد بالایی همراه باشد. چین با سرمایه‌گذاری در صنایع خود، تنها روند زوال صنایع تولیدی خود را سریع‌تر می‌سازد.