، تقریبا اغلب کارشناسان حوزه روابط بین الملل در مورد این مساله که جهان کنونی وارد دوره ای از بی ثباتی و هرج و مرج شده، اتفاق نظر دارند. جهانی که شاهد اوج گیری جنگ و درگیری های مختلف است و اینطور به نظر می رسد که اصول و قوانین بین المللی نیز از ظرفیت های چندانی جهت اصلاح امور و برقرای ثبات و آرامش برخوردار نیستند.

در این راستا، به طور خاص جنگ های غزه و اوکراین، از جمله مهمترین جنگ هایی هستند که جهانِ کنونی و نظام بین الملل، شاهد و ناظر بر آن ها است. این دو جنگ، حداقل ۳ ویژگی مشترک دارند.

اولا، چه جنگ اوکراین و چه جنگ غزه ، هر دو تهدیدات عینی و معتبری را علیه منافع دولت های غربی عرضه می کنند. در قالب هر دو جنگ شاهد آن هستیم که متحدان راهبردی دولت های غربی(اوکراین و رژیم اشغالگر قدس)، با بحران های امنیتی و وجودیِ جدی رو به رو شده اند. شدت تهدیدات علیه جهان غرب در قالب جنگ‌های مذکور به قدری بالا و وخیم است که هر دو جنگ اوکراین و غزه، موصوف به صفتِ "بحران بین المللی" شده‌اند.

این بدان معناست که تقلیل دادن آن به تنها دو طرفِ مخالف و متخاصم(در قالب معادلات جنگی)، به هیچ عنوان منطقی و درست نیست و طیف گسترده تری از کشنگران در قالب آن ها ذینفع هستند. در این راستا، شاهد بوده‌ایم که در جنگ های اوکراین و غزه، دولت های غربی در پسِ دولت اوکراین و رژیم اشغالگر قدس بسیج شده‌اند و در نقطه مقابل، طیف های قابل توجهی از قدرت های شرقی نیز از روسیه و گروه های مقاومت فلسطینی حمایت می کنند.

دوم اینکه هر دو جنگِ غزه و اوکراین، به جنگ های تبدیل شده اند که در قالب آن ها، چالشگران نظام بین‌المللِ غرب‌محور، به نحوی صریح، اعتراض خود را به سازوکارهایی که نظام بین الملل مذکور به واسطه عناصر نیابتی خود بر آن ها تحمیل می کنند، به نمایش گذاشته اند و نمایش می دهند.

و در نهایت اینکه، هم جنگ اوکراین و هم جنگ غزه، به نمودهای عینی از تشدید شکاف ها و تعارضات میان قدرت های شرقی و غربی جهان تبدیل شده اند. شکافی که پیشتر خود را در قالب دوران جنگ سرد به نمایش گذاشته بود و از زمان آغاز جنگ اوکراین، نمودهای عینی تری را در اقصی نقاط جهان از جمله در قالب جنگ غزه به نمایش گذاشته است. کما اینکه شاهد بودیم با آغاز جنگ اوکراین، روابط ایران و روسیه به ویژه در عرصه مسائل نظامی، ماهیت راهبردی‌تری را به خود گرفت و همچنین در بحبوحه جنگ غزه، وزارت خارجه چین، اسرائیل را از نقشه مورد تایید خود از جهان حذف کرد و حمایت فعال از مردم فلسطین را در دستورکار قرار داد.

روسیه نیز به نحو مشابهی رایزنی های گسترده ای را با گروه حماس در بحوحه جنگ غزه در دستورکار داشته است و روابط حماس و مسکو، در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد. البته که محور مقاومتِ تحت رهبری ایران نیز چه در مقام یک قدرت چالشگر و چه یک محور ضدغربی در قالب معادلات کلان نظام بین الملل، به نحوی فعال به تقابل با صهیونیست ها و دولت های غربی در بحبوحه جنگ غزه پرداخته و می پردازد.

حال با توجه به آنچه تاکنون گفته شد، بایستی به سوالی که در عنوانِ گزارش حاضر به آن اشاره شده بازگردیم: پیام مشترک جنگ های غزه و اوکراین برای نظام بین‌الملل چیست؟ به نظر می رسد اصلی ترنی پیامی که این جنگ ها برای نظام بین المللِ غربگرای کنونی دنیا به همراه دارد(نظام بین المللی که پس از جنگ جهانی دوم توسط قدرت های غربی بنیان گذاشته شده است) این نکته است که به نظر می رسد کریدورهای قدرت جهان در حال تغییر مسیر از غرب به شرق دنیا هستند.

به بیان ساده تر، اوج گیری جنگ و درگیریها در اقصی نقاط جهان پیامی روشن از تشدید نارضایتی های درون‌سیستمی در نظام بین الملل از نظم موجود جهانی را مخابره می کند که این مساله در وضعیت کنونی خود را در قالب جنگ و درگیریهای مختلف در اقصی نقاط جهان و به طور خاص در چهارچوب جنگ های مهمی نظیر غزه و اوکراین به نمایش می گذارد. در این فضا، به تدریج شاهد تضعیف قدرت‌های غالبِ نظام بین‌الملل و جایگزین‌شدن آن ها با طیف جدیدی از قدرت های جهانی و منطقه ای خواهیم بود.

روندی که البته به صورت فوری اتفاق نمی افتد با این حال، نمودی از یک سیکل و چرخه تاریخی را به نمایش می گذارد که تاریخ بشریت تاکنون بارها و بارها با آن رو به رو شده است و در برهه های زمانی مختلف، انواع مختلفی از نظام های بین المللی، از موقعیت هژمونیک و برتر برخوردار شده اند و البته که با گذشت زمان و اوج‌گیری قدرت های رقیب، جای خود را به نظم های جدیدی داده اند. از این منظر، بیراه نیست که بگوییم جنگ‌های غزه و اوکراین نیز نشانه های عینی از قرار داشتن دنیا در یک پیچ حساس تاریخی را مخابره می‌کنند.