به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، تصمیم حسن روحانی برای دیدار با مقامات عمان و کویت در شرایطی صورت گرفت که فضای سیاسی خاورمیانه در وضعیت جنگی فرسایشی قرار دارد. در سوریه به رغم آتش بس میان معارضان و ارتش دولت، گروه‌های تروریستی در راستای افزایش حوزه نفوذ با یکدیگر مبارزه می‌کنند. در عراق، داعش روزهای آخر حیاتش را نفس می‌کشد. در یمن نیز استراتژیست های عربستانی خود را در باتلاقی دچار می‌بینند که ممکن است به نابودی اعتبار و اقتدار ریاض در منطقه منتهی شود.

در این میان قبول دعوت کویت توسط تهران می‌تواند راهگشایی برای بحران‌هایی شود که در همه آن‌ها یک پای عربستان گیر است. روحانی پیش از سفر به عمان اعلام کرد این دیدار به درخواست اعضای شورای همکاری خلیج فارس است. با توجه به درخواست مقامات کویتی از ایران، دور از انتظار است گمان کرد این دعوت بدون رایزنی با عربستان انجام شده است.

رقابت آل سعود با جمهوری اسلامی ایران مسبوق به سابقه و از زمان پیروزی انقلاب اسلامی است. آن‌ها بر این باورند ایران تلاش دارد با صدور انقلاب حوزه نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد. شکل گیری حزب الله لبنان، فعالیت مجاهدین در افغانستان و در یک دهه اخیر خیزش اعتراض مردم بحرین به رهبری یک عالم شیعی، قدرت یابی انصارالله یمن، پایداری بغداد و دمشق با کمک‌های ایران در برابر تروریسم، از دید ریاض شاهد مثال‌هایی برای این موضوع است.

از این رو به نظر نمی‌رسد کویت به عنوان یکی از کشورهای متحد با عربستان بدون جلب رضایت و گفتگو با سعودی‌ها دست دوستی و همکاری به سوی ایران دراز کرده باشد.

علت شروع همکاری با عمان و کویت نیز به روابط دوستانه‌تر و بی طرفانه تر آن‌ها نسبت به سایر اعضای شورای همکاری با ایران بر می‌گردد. حال با توجه به این مسائل، همان طور که مقامات کویتی حضور روحانی را رضایت بخش خواندند، اگر این همکاری بتواند گسترش یابد و تقویت شود اولین تأثیرات آن را باید در بحران یمن و سپس بحرین دید.

عربستان گمان می‌کرد در کمتر از یک ماه می‌تواند ساختار سیاسی یمن را به شکل دلخواه و بدون هیچ مقاومت جدی تغییر دهد. اما ایستادگی انصارالله باعث شد تا پس از دو سال جنگ، امروز شهرهای عربستان نیز در تیررس موشک‌های این گروه قرار گیرد.

مذاکرات صلح هم به نظر نمی‌رسد به نتیجه برسد. لذا در صورتی که ایران طبق گفته روحانی آماده همکاری در حوزه مختلف باشد، پایان یافتن بحران یمن یکی از این موارد همکاری خواهد بود.

اگر عربستان راضی به خاتمه دادن حملات هوایی خود شود، انصارالله نیز می‌پذیرد شهرهای عربستان را تهدید موشکی نکند. در این فضا امکان گفتگو وجود دارد مشروط به اینکه ریاض افزایش قدرت و اثرپذیری این گروه را بپذیرد.

بر این اساس اگر جنگ در یمن با وساطتت ایران به نتیجه‌ای برسد و یا منجر به کاهش اختلاف نظرها شود، بحران در بحرین هم فروکش می‌کند و در اولین گام دولت دست از پیگیری محاکمه شیخ عیسی قاسم برخواهد داشت.

خاندان آل خلیفه به پشتوانه حمایت عربستان، عرصه را بر این عالم شیعی تنگ کرده است و تظاهرات مردمی را سرکوب می‌کند. همکاری ریاض با تهران هرچند به شکل غیرمستقیم می‌تواند این ادعا که ایران پشت اعتراضات بحرین است، خنثی کند.

نکته قابل تامل در اجازه آل سعود به کویت برای دعوت از ایران، عدم اطمینان ریاض از سیاست‌های ترامپ است. دولت جدید آمریکا در اولین دیدار با نتانیاهو اعلام کرد شهرک سازی به روند صلح کمک نمی‌کند و اسرائیل باید در این رابطه منطقی عمل کند.

چنین رویکردی در خصوص نزدیک‌ترین متحد ایالات متحده نشان داد کاخ سفید حاضر نیست تحت هر شرایطی مانند قبل از دوستانش حمایت کند. بنابراین عدم قطعیت عربستان در خصوص کمک واشنگتن به این کشور برای پایان دادن به جنگ یمن در شرایط بحران اقتصادی، مقامات این کشور را به تن دادن تمایل کویت برای برقراری رابطه با ایران مجبور کرد.