حسن بهشتی پور درباره امکان اروپا برای جلوگیری از خروج آمریکا از برجام به خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج گفت: این مساله بستگی به رفتار اروپا دارد. از لحاظ تئوری اروپا قادر نیست به آمریکا امری را تحمیل کند اما از نظر قواعد بین المللی که واشنگتن متعهد به اجرای برجام شده این کار محتمل است.

وی افزود: با توجه به اینکه برجام توسط شورای امنیت تایید شد و آمریکا هم در آن جلسه به این توافق رای مثبت داد، این کشور ملزم به اجرای مفاد برجام است ولی در صورتی که رئیس جمهوری آمریکا به هر دلیلی بخواهد از توافق مذکور خارج شود، اروپا قادر به ممانعت از آن نیست. اما می تواند به ایالات متحده هشدار بدهد و با انجام یکسری اقدامات، این خروج را بی خاصیت سازد. از جمله آنکه به رغم خارج شدن آمریکا از برجام، اروپا به همکاری هایش با ایران ادامه دهد.

این کارشناس مسائل هسته ای در خصوص اینکه گفته می شود در حال حاضر هم اقدامات ترامپ باعث خنثی و بی اثر شدن برجام شده است اظهار داشت: توافق هسته ای ما موجب شد پرونده سیاسی علیه ایران پایان یابد؛ پرونده ای که در آن 12 قطع نامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی وجود داشت و به صراحت اعلام می کرد ایران از اهداف صلح آمیز هسته ای منحرف شده است. اما در نتیجه قطع نامه نوامبر 2015 شورای حکام، اثرگذاری این 12 قطع نامه از بین رفت و پرونده بسیار مهم و حساس مذکور از رده خارج شد. 

با اجرای برجام از حدود 1300 نوع تحریم، 900 مورد آن به طور قطع لغو شد

بهشتی پور افزود: همچنین پی ام دی یا ابعاد حمله نظامی علیه ایران که متشکل از 12 سرفصل در 66 صفحه می شد نیز با این قطع نامه اخیر کنار گذاشته شد. اینها دستاوردهای برجام است ولی ما در ایران فقط به بخش اقتصادی و از بخش اقتصادی هم تنها به تحریم های آن توجه داریم که البته درست است و باید در مقابل آمریکا مطالباتمان را طرح کنیم. بهتر است واقعیات به مردم گفته شود. برجام هم از بعد حقوقی، امنیتی و سیاسی مهم است و هم از بعد اقتصادی. در نتیجه این توافق از حدود 1300 نوع تحریم، 900 موردش به طور قطع لغو شد که اگر لغو نمی شد امکان صادرات نفت، محصولات پتروشیمی، واردات فلزات گران‌بها و کشتیرانی در بنادر مهم جهان را نداشتیم. در نتیجه برجام بود که ریسک سرمایه گذاری در ایران از 7 به 5 کاهش داد.

وی تاکید کرد: این موضوع که برجام شکست خورده، مربوط به حرف های جناحی افراد است. البته بخش هایی از این توافق از جمله مسائل بانکی و بیمه نیاز به کار دارد و اجرایی نشده که بخشی از این مساله هم به خود ایران مربوط است. چیزی که امروز ترامپ و اسرائیل را ناراحت کرده است لغو بخش عمده تحریم های علیه کشورمان است.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: ترامپ قرار است در 22 اردیبهشت تصمیم بگیرد که برای بار چهارم تعلیق تحریم ها را امضا می کند یا خیر. در صورتی که این کار را نکند تازه اول شروع دردسر است و پس از آن باید دید چین، کره جنوبی، ژاپن و اروپا که طرف اصلی تجارت با ایران هستند با ایالات متحده همراهی می کنند یا خیر. اگر همراهی کنند عملا برجام برهم خواهد خورد. بر این اساس تحریم های ثانویه است که برای ما اهمیت می یابد تحریم هایی که باعث می شود شرق آسیا و اروپا از ترس تحریم های آمریکا با ایران مبادله نکنند. 

به جریان افتادن تحریم های ثانویه، باعث قطع روابط تجاری ایران با شرکای اصلی خود می شود

بهشتی پور در پاسخ به این سوال که آیا احتمال همکاری متحدان تجاری آمریکا با رویکرد جدید ترامپ وجود دارد یا خیر گفت: اگر تحریم های ثانویه ای که از زمان اجرای برجام در حال تعلیق آن‌ها هستند، دوباره به جریان افتد، کشورهایی مانند کره جنوبی، چین و ژاپن که درصد بیشتری با آمریکا نسبت به ایران مبادله دارند، قید تجارت با کشورمان را خواهند زد، هرچند به تدریج. ولی تفاوتی که این بار با دفعه قبل دارد این است که رژیم حقوقی علیه ایران دیگر متلاشی شده است.

وی ادامه داد: تا پیش از برجام اسناد حقوقی در قالب 6 قطع نامه شورای امنیت و 12 قطع نامه شورای حکام وجود داشت که باعث ایجاد رژیم حقوقی علیه ایران در صحنه بین المللی شده بود. آمریکا هم به اتکا این رژیم، ایران را تحت فشار می گذاشت. اما در حال حاضر این رژیم فروپاشیده و کشورهای طرف تجارت با ما دیگر بهانه سابق را ندارند. از طرفی خود آمریکا با چین و اروپا هم وارد دعوای تجاری بر سر تعرفه ها شده است. لذا علاوه بر نداشتن آن رژیم حقوقی، پشتوانه تجاری با متحدانش را هم ندارد.