خبرگزاری موج گزارش می دهد؛
راهکار دولت پزشکیان برای رقابت با ترکیه در عراق چیست؟
دولت پزشکیان برای موفقیت در عراق و رقابت با نفوذ ترکیه در این کشور، باید بتواند اشتراکات فرهنگی، تاریخی، زبانی با اقلیم کردستان و شیعیان عراقی را نقد کند. این مسئله نه تنها به نفع اقتصاد تحریمی ایران است بلکه امکان توسعه نفوذ را فراهم می کند.
، طبق توافق نامه ای که ترکیه و عراق در آوریل سال جاری به امضا رساندند بنا بر این شد که دو کشور تلاشهای خود را برای حفظ امنیت و منافع ملی دو کشور و تقویت همکاری های امنیتی، نظامی و اطلاعاتی از طریق تبادل اطلاعات در مورد سازمانهای تروریستی هماهنگ کنند. در این راستا بغداد و آنکارا، حزب کارگران کردستان موسوم به پ.ک.ک را یک تهدید مشترک معرفی کردند. این کار اگرچه برای عراق یک دستاورد امنیتی در جهت عقب راندن و سرکوب تحرکات تجزیه طلبانه این گروهک است، اما برای ترکیه نیز فرصت بی نظیری است. براین اساس ترکیه با هدف جنگ با تروریسم، مشروعیت حملات هوایی در خاک عراق را پیدا کرده است. تا پیش از این این اقدامات موجب اعتراض دولت عراق می شد که آنرا نقض تمامیت ارضی خود قلمداد می کرد. اکنون دست ترکیه برای چنین حملاتی بازتر از قبل است.
این توافق امنیتی همچنین در کنار یک توافق اقتصادی بزرگ به ارزش ۱۷ میلیارد دلار با عراق مطرح میشود که هدف آن ایجاد یک کریدور محوری بین آسیا و اروپا از طریق ترکیه به نام «جاده توسعه» است. این مسئله می تواند بازار عراق را بیشتر از قبل به روی محصولات ترکیه باز کند. در حال حاضر ترکیه توانسته است از نیاز عراقی ها به رفع کمبودها و ترمیم آسیب های دوران صدام، حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ و همچنین نبردهای داعش استفاده و انواع کالاها و خدمات را ارائه کند به طوری که این سیاست موجب تحدید فرصت برای کالاهای ایرانی شده است.
در سالهای اخیر، ترکیه از ایران بهعنوان صادرکننده پیشرو کالاهای تجاری به عراق پیشی گرفته است. شرکتهای ترک در پروژههای متعدد ساختوساز و زیرساخت در شهرهای مختلف عراق سرمایهگذاری کردهاند که بخشهای انرژی، آب و پتروشیمی را شامل میشود.
در این میان منطقه شمال عراق، اقلیم کردستان، اصلی ترین حوزه رقابت ترکیه و ایران در عراق در مسائل تجاری و اقتصادی است. همچنین این منطقه بهعنوان یک میدان نبرد راهبردی برای مجموعهای از کشورها، جناحهای مسلح و جاسوسانی که به دنبال تثبیت نفوذ حامیان مختلف خود هستند، عمل میکند. در همین راستا ترکیه از حزب دموکرات کردستان (KDP) حمایت و ایران از اتحادیه میهنی کردستان (PUK) پشتیبانی میکند. هر حزبی که در اقلیم کردستان بتواند قدرت خود بیشتری کسب کند، به نفع کشور حامی آن حزب است. بنابراین به طور غیرمستقیم ترکیه و ایران در شمال عراق در مسائل امنیتی و سیاسی برای توسعه نفوذ رقابت می کنند.
با توجه به این مسائل، دولت پزشکیان باید راهبرد مشخصی برای ارتباط با عراق داشته باشد که متفاوت از قبل باشد. ایران زمانی زیادی برای از دست دادن ندارد. زیرا رقبا توانسته اند در یک دهه اخیر ورود موفقی در این کشور داشته باشند. بازارهای عراق در حال اشباع است در حالی که خدمات فنی-مهندسی، محصولات غذایی مانند لبنیات، مصالح ساختمانی و نیروی کار متخصص ایران امکان حضور گسترده در عراق را به ما می دهد. اهمیت این مسئله در ارزآوری، افزایش درآمدهای دولت و ایجاد اشتغال است. بازارچه های مرزی نبایددر سراسر ۱۵۰۰ کیلومتر مرز مشترک فعال شوند. پیوندهای فرهنگی، زبانی و تاریخی مردم ایران با اقلیم کردستان قابل مقایسه با مردم ترکیه نیست. همچنین بهره گیری از اشتراکات مذهبی با شیعیان عراق نباید صرفاً محدود به تقویت ارتباطات فرهنگی شود. آنچه در اینجا اهمیت پیدا می کند نقد کردن این اشتراکات است. دولت چهاردهم باید بتواند از این فضا به نفع اقتصاد ایران استفاده کند. صادرات برق و گاز به عراق نمی تواند ابزار کارآمدی برای پیروزی در رقابت با ترکیه باشد. سرمایه گذاری های اخیر دولت عراق در زمینه صنعت نفت و گاز، باعث می شود این کشور در چند سال آینده نیاز کمتری به واردات از ایران داشته باشد. ضمن اینکه بازگشت پول این صادرات هم در حال حاضر با موانع مختلفی روبرو است. لذا باید روابط تجاری با عراق را متنوع و البته تعمیق کرد. نتیجه این اقدامات، افزایش اثرگذاری بر عراق و به طور غیرمستقیم بر ترکیه است.
ارسال نظر