،  روز یکشنبه (۴ آذر) خبرگزاری کیودوی ژاپن مدعی شد مذاکرات هسته‌ای ایران با سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان و اتحادیه اروپا از ۲۹ نوامبر (۹ آذر) در ژنو بعد از ۹ سال وقفه از سر گرفته خواهد شد. این خبر بازتاب زیادی در فضای رسانه ای داخل کشور پیدا کرد. در همین راستا اسماعیل بقایی در توضیح این خبر گفت: «معاونان وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، فرانسه، آلمان و انگلیس برای گفتگو در مورد مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی قرار است روز جمعه ۹ آذر گردهم بیایند.»

اگرچه گفته می‌ شود این نشست در ادامه ابتکاری است که جمهوری اسلامی ایران در نیویورک و در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل راه اندازی کرد که بر طبق آن دیدارهایی برای توضیح و شفافیت مواضع بین ایران و طرف های مختلف خارجی صورت می‌گیرد، اما اهمیت این خبر در شرایطی است که انگلیس، آلمان و فرانسه موجب شدند تا در آخرین نشست شورای حکام آژانش بین المللی اتمی و پس از سفر گروسی به ایران و توافقاتی که با مقامات کشورمان صورت داد، قطعنامه ای علیه جمهوری اسلامی به تصویب برسانند.

اهمیت این قطعنامه در اثری است که می تواند بر نشست بعدی آژانس در سه ماه آینده و نزدیک شدن به موعد پایان برجام در مهر ۱۴۰۴ داشته باشد. وقتی چنین قطعنامه ای علیه ایران به تصویب رسید، قطعاً در داخل هم عده ای خواهان تغییر رویکرد هسته ای کشور از جمله گازرسانی به سانترفیوژهای پیشرفته تر هستند. با انجام این کار طرفین از هم دورتر می شوند و تخاصم شدت می گیرد.

لذا برنامه نشست روز جمعه ۹ آذر در این فضا قرار است برگزار شود. به استناد سخنان سخنگوی وزارت خارجه موضوع در دستور کار این نشست محدود به پرونده هسته ای نیست و مسائل بین المللی و منطقه ای از جمله لبنان و فلسطین را هم شامل می شود اما واقعیت این است که اگر به رویکرد یکسال اخیر اروپا دقت کرده باشیم، متوجه می شویم مواضع تند آنها علیه جمهوری اسلامی ایران در حوزه هسته ای ریشه در مسئله جنگ اوکراین و غزه و لبنان دارد. علی رغم نبود هیچ سند و داده موثقی در مورد ارسال موشک بالستیک از ایران به روسیه، اروپایی ها همچنان مدعی هستند این اتفاق رخ داده و اکنون پای ایران به جنگ اوکراین باز شده است. از سویی آلمان و فرانسه بنا به منافعی که در لبنان و اسرائیل دارند از مواضع ایران در یکسال اخیر ناراحت هستند. سفر مقامات کشورمان به لبنان به نظر می رسد اروپا را بیش از قبل نگران کرده است.

لذا دلیل رویکرد تند اروپا در پرونده هسته ای به رغم گزارش های شفاف گروسی از فعالیت هسته ای ایران را باید در موضوعات منطقه ای جست. از این رو اگر قرار است معاونان وزرای خارجه ایران و اروپا با هم ملاقات داشته باشند، بی تردید گفتگو در خصوص مسائل بین المللی به تلاش برای حل گره هسته ای ایران دارد. در این راستا علی لاریجانی در روزهای گذشته اعلام کرد برجام وحی منزل نیست و غرب می تواند سر موضوع جدید با ما گفتگو کند. با توجه به جایگاه سیاسی لاریجانی که مشاور مقام معظم رهبری است، می توان این اظهارات را به برنامه وزارت خارجه برای دیدار با اروپایی در روز جمعه، ارتباط داد. با این حال نباید انتظار زیادی داشته باشیم که این نشست منتج به شروع مسیر جدیدی برای مذاکرات دوباره هسته ای شود، مشابه مذاکراتی از ابتدای دهه هشتاد شمسی شروع شد و به برجام ختم گردید. این بار موقعیت جمهوری اسلامی ایران در منطقه، توانمندی های فناوری هسته ای آن و چینش نیروهای بین المللی متفاوت از دو دهه قبل است. اما دیپلماسی همیشه راهگشاست. لذا می توان امیدوار بود این گفتگوها از تشدید تنش با اروپا جلوگیری کند.