، در بیانیه ای که بشار اسد ۱۰ روز پس از خروج از سوریه در کانال تلگرامی «ریاست جمهوری سوریه» منتشر کرد چند نکته قابل توجه وجود دارد: نخست اینکه وی عنوان کرده ترک کشورش برنامه ریزی شده نبوده است. دلیل عزیمتش به لاذقیه در صبح روز ۸ دسامبر (یکشنبه ۱۸ آذر) پس از آن صورت گرفت که معارضین به داخل دمشق نفوذ کردند و به نظر می رسد این تصمیم پس از آن گرفته شد که بشار اسد فهمید بدنه ارتش نمی خواهد یا در توانش نیست در مقابل نیروهای مسلح ایستادگی کند. نکته سوم رایزنی با مسکو برای تغییر محل اقامتش در داخل سوریه بوده است. گویی بشار اسد تنها جای امن در سوریه را پایگاه های روس ها ارزیابی کرده بود. اما تنها چند ساعت بعد از ورودش به لاذقیه آخرین مقاومت ارتش هم فروپاشید و عملاً معارضین که در آن زمان فقط نیروهای ارتش آزاد در دمشق حضور داشتند، کنترل پایتخت را به دست گرفتند. در این زمان کمتر از یک روز پس از ترک دمشق، بشار اسد با هماهنگی روسیه، به این کشور پناه برد.

نکته چهارم این بیانیه تأکید و تصریح وی بر حمایتش از محور مقاومت تا آخرین روز حضور در سوریه بود. بشار اسد در جایی از این بیانیه اظهار کرده است: «کسی که از غیر سوری‌ها و مقاومت فلسطین و لبنان نیز دست نکشید و به متحدانش خیانت نکرد، نمی‌تواند فردی باشد که مردم خود را رها کند.» این جملات مؤید آن است که برخلاف برخی تحلیل های داخل کشورمان مبنی بر اینکه «آنچه باعث سقوط اسد شد، خاتمه سیاست حمایتش از مقاومت بوده است» بشار اسد همواره پشتیبان محور مقاومت بود.

نکته پنجم اشاره رئیس جمهوری سابق سوریه به عدم تلاش هایش برای کسب مناصب شخصی است. وی خود را صاحب یک طرح ملی با پشتوانه مردمی توصیف کرد. بشار اسد در واقع آنچه از سال ۲۰۰۰ که قدرت را در دست گرفته تا ۸ دسامبر ۲۰۲۴ انجام داده را اقداماتی ملی گرایانه عنوان کرد که هدف آنها حفظ آزادی و استقلال سوریه بوده است. تأکید ویژه وی بر مفهوم ملی گرایی در شرایطی که پدر او به عنوان رهبر حزب بعث در دوران حکومتش تلاش کرد با مصر «جمهوری متحد عربی» بسازد که بر مفهوم عربیت اتکا داشت. اما امروز بشار اسد پس از بیش از دو دهه قدرت تلاش دارد با برجسته سازی ملی گرایی جلو تجزیه و انشقاق را بگیرد.

بر این اساس به طور کلی بیانیه بشار اسد پس از ترک قدرت، دارای دو بخش است یکی توصیف وی از روند خروجش از سوریه و دیگری بیان آرزویش برای پایداری این کشور. اما در  این بیانیه یک جمله طلایی وجود دارد جایی که نوشته است: «پس از این که پایگاه روس‌ها در لاذقیه مورد حمله هواپیماهای بدون سرنشین قرار گرفت، روس‌ها تصمیم گرفتند من را در شب ۸ دسامبر به روسیه منتقل کنند.»

این گزاره نشان دهنده نقش مسکو در شکل دهی به تحولات سوریه است. در این بیانیه اسد تاکید دارد که هدفش ماندن و جنگیدن بوده اما روس ها او را از کشور خارج کردند. اما پرسشی که مطرح می شود بحث اراده بدنه ارتش است. اینکه ارتش دولتش چقدر مایل بوده یا در توانش بوده که بجنگند؟ بنابراین علاوه بر نقش روسیه باید به ساختار ارتش نیز در این برهه زمانی پرداخت. در همان زمانی که روسیه تصمیم می گیرد اسد را از کشور خارج کند، طبق بیانیه مذکور، آخرین پایگاه های ارتش نیز سقوط کرده بود.

بنابراین می توان نتیجه گرفت در کنار حمایت و یا عدم حمایت یک کشور خارجی در خصوص آینده یک نظام سیاسی، ارتباط هیئت حاکمه با ساختارهای دفاعی و امنیتی نیز اهمیت دارد. در این فضا تقلیل دادن سقوط خاندان اسد به تصمیم روسیه برای خارج کردن بشار اسد اشتباه است و نمیتوان گفت روس ها اجازه ماندن و جنگیدن به وی ندادند. زیرا تا پیش از این اقدام، تمام پایگاه های ارتش از دست رفته و دیگر ساختار نظامی ای باقی نمانده بود.