به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، اولین روز از جشنواره فیلم کوتاه حسنات با نمایش فیلم ها و استقبال مخاطبان و فیلمسازان روبرو شد و در کنار نمایش فیلم ها در مجتمع فرهنگی استاد فرشچیان، نشست های تخصصی این جشنواره هم در هنرستان هنرهای زیبا با استقبال بالای فیلمسازان جوان و سینمادوستان اصفهانی روبرو شد.

یکی از این نشست ها با حضور جابر قاسمعلی فیلمنامه نویس سینما برگزار شد. او در این نشست با موضوع «باورپذیری؛ ایده یا فیلمنامه»، با اشاره به اهمیت جذابیت ایده در فیلمنامه نویسی و ارزش باورپذیری گفت: در یک فیلم نباید ناباوری در دیدن یک ایده به مخاطب دست دهد. برای پذیرش ایده همه گونه ممیزی داریم اما برای خود من اگر در قلب نیویورک هم زندگی کنم بعضی از حریم شکنی ها قابل پذیرش نیست و حاضر نیستم هر موضوعی را در فیلمنامه به رشته تحریر در بیاورم.

وی افزود: برای تاثیرگذاری ایده مهم نیست ایده ها باورپذیر باشند، ایده ها فقط باید جذاب باشند و یکباره شوری در شما ایجاد کند تا فیلمنامه نویس بتواند همان چند خط را بنویسد. من با اینکه در این سالها فیلم و سریال های زیادی کار کرده ام هنوز مانند یک بچه با یک ایده هیجان زده می شوم، رمان و داستان کوتاه می خوانم و در این میان ناگاه هیجان زده می شوم و به ایده فیلمنامه می رسم. ما فیلمنامه نویس ها از کار خود لذت می بریم و جالب است که با این لذت جویی بتوانیم درآمدزایی داشته باشیم.

قاسمعلی اضافه کرد: در این لذت جویی ایده پردازی باید به رقص در آید و زود آن را نوشت. در فیلمنامه باید منطق داستانی و باورپذیری داشت. هر موقعیت داستانی زاییده داستان قبلی و زاینده موقعیت بعدی است، به قول همینگوی اگر در زمان تماشای فیلم تفنگی حاضر باشد و شلیک نکند آن فیلم ارزش دیدن ندارد پس برای باورپذیری ایجاد روابط پله به پله لازم است.

وی با اشاره به دو فیلم «لیلا»و«آژانس شیشه ای» به مساله زاویه دید در داستان تاشاره کرد و گفت: در فیلم آژانس شیشه ای مهم ترین مسئله باورپذیری است و با زاویه دید درست از پس این کار برآمده است. در فیلم لیلا از داریوش مهرجویی هم با یک داستان معمولی روبرو هستیم اما چرا لیلا درخشان می شود چون مهرجویی اجازه داده به جای دانای کل لیلا داستان را روایت کند، پس انتخاب زاویه دید درست، طراحی مناسب و رعایت روابط درست لازمه یک فیلمنامه موفق است.

این فیلمنامه نویس افزود: لیلا با رعایت تمامی مقوله های داستانی و باورپذیری برای مخاطب زاویه صحیحی را از دید یک زن به تماشاچی می دهد، در صورتی که روایت از زبان دانای کل یا رضا همسر لیلا برای مخاطب زن که در همان موقعیت قرار گرفته است، ناباوری به وجود می آورد.

قاسمعلی تصریح کرد: در فیلم های اصغر فرهادی هم ما با قوت داستان رو به رو می شویم. فرهادی سینمای داستانی را خوب می شناسد و فیلم فروشنده که اسکار را به همراه دارد سرتاسر داستان است و از یک تصادف در اولین موقعیت فیلم شروع می شود تا در ادامه زاینده و زاییده موقعیت های دیگر باشد و این موقعیت ها با وجود ایده مناسب باید به باورپذیری برسند.

دیگر نشست اولین روز جشنواره حسنات با موضوع «کارگردانی انیمیشن» میزبان سعادت رحیم زاده کارگردان انیمیشن ساز و از داوران جشنواره بود. وی در این نشست با  بیان اینکه فریم کوچک‌ترین جزء یک فیلم است و مجموع فریم‌ها پلان را تشکیل می‌دهند، اظهار داشت: پلان در انیمیشن از جایگاه مهم‌تری برخوردار است چرا که در این هنر در واقع کارگردان پلان را ایجاد می‌کند و دوربینی نیست که آن را ضبط کند. هر دقیقه پلان در انیمیشن دارای ۷۲۰ فریم است.۷۲۰ فریم یعنی همین تعداد قاب عکس و این در انیمیشن که اغلب یک نفر همه اقدامات را انجام می‌دهد کار بسیار پرزحمتی است.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه همه داستان‌های پویانمایی دارای قهرمان هستند، گفت: در این هنر قهرمان و ضد قهرمان، شر و خیر و خیلی چیزهای دیگر که داستان را پیش می‌برد مشخص است و در این بین روایت بحثی مجزاست که محتوا و مفهوم غیر داستانی کارگردان است.

وی با اشاره به اینکه سینمای تجربه‌گرایانه داستان نمی‌گوید، افزود: در آثار انیمیشن به ببینده بدون قصه گویی حس شادی، بغض، ناراحتی  و… تزریق می‌شود.

رحیم زاده با اشاره به اینکه در آثار پویانمایی بیشتر بدون استفاده از داستان پردازی آثار تهیه می‌شوند، افزود: کارگردانان این هنر باید حساسیت این امر را درک کنند تا موفق باشند.

وی تصریح کرد: در کارگردانی انیمیشن کارگردان باید پس از پلان، صحنه و سکانس را به خوبی بشناسد. صحنه از سن تئاتر بهره گرفته شده است و ممکن است در هر مکانی چندین پلان داشته باشیم و هر صحنه هم می‌تواند از یک تا بی‌نهایت پلان را در خود جای دهد.

مدرس دانشگاه و کارگردان انیمیشن در ادامه با بیان اینکه در برخی از موارد انیمیشن تعاریف سینما را به هم می‌ریزد، ابراز داشت: انیمیشن ساخت کارگردان است و از هیچ ترکیبی استفاده نمی‌شود.همه فریم‌ها در ساخت انیمیشن دارای ارزش هستند و کم کردن هر جزء می‌تواند ریتم طبیعی اثر را از بین ببرد.

موضوع دیگر نشست جشنواره حسنات در روز اول، «فیلم موضوعی، فیلم سفارشی»بود که مرجان اشرفی زاده کارگردان سینما این نشست را برگزار کرد.

او در این نشست با بیان اینکه منظور از فیلم سفارشی رپورتاژ یا فیلم تبلیغاتی نیست، گفت: وقتی می گوییم فیلم سفارشی صحبت درباره فیلم هایی است که به واسطه یک پیشنهاد به فیلمساز کلید می خورند و فیلمساز شروع به اندیشیدن و تولید محتوا می کند.

وی ادامه داد: در جشنواره حسنات نیز هرچند با موضوعی باز و جهان شمول و البته انسانی رو به رو هستیم اما درواقع وقتی جشنواره موضوعی را به شما پیشنهاد می دهد، فیلمساز شروع به ساختن فیلمی سفارشی می کند که البته تمرین بسیار خوبی برای فیلمسازهاست.

این فیلمساز افزود: فیلم های بسیاری بوده اند که چه کوتاه و چه بلند در ابتدا با یک سفاش شکل گرفته اند و امروز به عنوان فیلم های موفق شناخته می شوند. این توان یک کارگردان و فیلمساز را نشان می دهد که حتی در بندهای سفارش موضوع و شاکله ابتدایی دیکته شده باز هم در دنیای فیلمسازی پرواز کند.

اشرفی زاده گفت: مثلا فیلم کافه ترانزیت با موضوع غذا ساخته شد و امروز یک فیلم موفق به حساب می آید. یا درباره مهاجرت فیلم هایی همچون «یک حبه قند» یا «خسته نباشید» ساخته شده اند که فیلم های خوبی هستند. موضوع در فیلم های سفارشی آغازی برای یک محتوا است.گرچه تا به حال مقاله یا کتابی درباره این که چگونه فیلم سفاشی خوب بسازیم تدوین نشده است اما با نگاه به فیلم های سفارشی خوبی که تاکنون ساخته شده اند می شود فهمید یک فیلم سفارشی خوب را چگونه باید ساخت و تدوین کرد.

این فیلمساز ادامه داد: شاید در ذهن بسیاری این موضوع وجود داشته باشد که یک فیلم سفارشی از ارزش هنری کمی برخوردار است و بیشتر به سمت تبلیغات می رود. البته بعضی از فیلم سازها به سمت ساختن فیلم های تبلیغاتی سفارشی رفته اند که خالی از هنر و تکنیک است اما این به معنای بد بودن فیلم سفارشی ساختن نیست.گاهی فیلم ساز از یک لحظه، یک مفهوم، یک حس و یا یک ایده شروع به تولید می کند اما گاهی هم ممکن است جرقه اولیه را یک پیشنهاد کاری یا دوستانه بزند. در این حالت این هنر فیلمساز است که چگونه بتواند با وجود قید و بندها فیلم خوبی بسازد.

وی ادامه داد: اولین مرحله در تولید یک فیلم سفارشی پژوهش است. فیلمساز باید با اشرافیت بر موضوع و مطالعه زوایای نو و پنهان موضوع را کشف کند و بعد دست به قلم ببرد. از کلیشه ها فرار کنید. سعی کنید زود دست به قلم نبرید و البته تکراری نباشید.گاهی موضوع پیشنهادی عینی و ظاهری است و گاهی درونی است و نیاز به تفکر و درگیر کردن ذهن دارد. اگر بدون فکر آغاز کنید در انتها فیلمی کم عمق و سطحی خواهید داشت. باید توجه کنید که با جانب داری فیلم نسازید.

اشرفی زاده با اعتقاد بر اینکه با جانب داری فیلم ساختن باعث می شود نیمی از مخاطبان را از دست بدهید و ادامه داد: باید هدف فیلم خود را بشناسید و بدانید برای چه قشری می سازید و آن قشر درباره موضوع مطرح چگونه فکر می کند. آیا برای موافقین می سازید یا مخالفین و یا هردو؟ گاهی فیلمساز اثری تولید می کند که هرچند گروهی از مخاطبان با آن مخالف هستند اما آن فیلم آنقدر خوب ساخته شده است که همه سر تعظیم فرود می آورند و حتی مخالفان در بخش هایی با فیلم و کارکتر هم حسی می کنند.

جشنواره حسنات همچنین دیروز میزبان کارگاه برنامه ریزی فیلم و دستیار کارگردانی بود که این کارگاه را کاوه سجادی حسینی دستیار باسابقه سینما که سابقه دستیاری اصغر فرهادی را دارد برگزار کرد.

او در این کارگاه درباره نقش دستیار کارگردان وبرنامه ریز در یک پروژه گفت: در مساله دستیار کارگردانی، اولین وظیفه مهیا کردن فضای درست و قابل قبول برای فعالیت کارگردان است که موجب نظم و… در روند ساخت می شوند. علاوه بر این باید دقت کرد خیلی از بازیگران مطرح را دستیار کارگردان ها معرفی کرده اند.برای انتخاب بازیگر فیلم فروشنده که من دستیار کارگردانش بودم، فراخوان تلگرامی دادیم و به واسطه تعداد بالای متقاضیان و کیفیت نه چندان خوبشان در آخرخارج از آن گروه تلگرامی انتخاب شد.

سجادی حسینی اضافه کرد: دستیار کارگردان باید بازی را بشناسد، کارگردانی بلد باشد و مدیریت خوبی هم داشته باشد و در یک کلام سواد سینمایی بالایی داشته باشد.دستیار ابتدا فیلمنامه را می خواند و بعد در ارتباط با کارگردان باید دید کارگردان چه چیزهایی در ساخت فیلم نیاز دارد و بعد دستیار بازیگران پیشنهادی خود را معرفی می کند. اینجاست که اهمیت شناخت دستیار از بازیگران چهره و حتی تئاتر مشخص می شود.

وی تصریح کرد: بعد از آن باید فیلمنامه را در جدول فیلمنامه آنالیز کنیم به این صورت که در این جدول سکانس ها را تقسیم و چکیده هر سکانس را در آن می نویسیم.در مرحله بعد دستیار  فیلم نامه را بر اساس لوکیشن ها در کنار هم می چیند. این چیدمان بر اساس میزان استفاده از لوکیشن ها نوشته می شوند و در همین مرحله زمان محاسبه می شود و لوکیشن ها را انتخاب می کنند. البته وظیفه اصلی محاسبه زمان با برنامه ریز است اما دستیار هم باید این کار را انجام دهد.

سجاد حسینی اضافه کرد: بعد از زمان بندی توسط دستیار کارگردان، از کارگردان هم خواسته می شود تا زمان بندی را سکانس به سکانس چک کند چون ممکن است کارگردان نگاه دیگری برای این سکانس داشته باشد.

وی اظهار کرد: پس از این، حالا برنامه ریزی پیش تولید توسط دستیار انجام می شود. دستیاری در فیلم مستند، کمی شبیه به مدیر تدارکات هم هست. اگر سوژه شخص باشد هماهنگی ها و تاریخ و ساعات مصاحبه و… را هماهنگ می کند.

وی خاطرنشان کرد: در رابطه با مستندهای مکان محور، مثل یک مکان تاریخی نیز هماهنگی ها و مجوز ها بر عهده دستیار کارگردانی است. معمولا در فیلم مستند دستیار پیش تولید کمتری دارد اما مدیریت و مسئولیت بالاتری دارد.

این فیلمساز ادامه داد: وقتی به شما می گویند درباره مهاجرت فیلم بسازید مشخص است که باید از بدی های مهاجرت بگویید اما فقط گفتن از بدی ها باعث می شود مخاطب را فراری دهید. باید در این حالت احساسات را درگیر کنید. درگیر کردن احساسات و خوش آیندی فیلم عنصری است که باعث می شود مخاطب از فیلم شما لذت ببرد.