به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، از سال گذشته که سردار حاج قاسم سلیمانی و یار وفادارش ابو مهندس المهدی و تنی چند از همراهانشان ددمنشانه و بزدلانه در کشور عراق در یک حرکت تروریستی توسط آمریکائیان به شهادت رسیدند، تلاش های هنری متفاوتی به صورت خودجوش و یا سفارشی توسط گرافیست‌ها، نقاشان، مجسمه سازان و اهالی ادب و شعر و موسیقی برای بزرگداشت ایشان صورت گرفته است.

اولین پوستر طراحی شده توسط صابر شیخ رضائی، گرافیست جوان اما پرسابقه و پرکار در عرصه خلق آثار مذهبی و انقلابی به سرعت و با فاصله چند ساعته از مخابره خبر تلخ آسمانی شدن سردار دلها با ملاحظاتی در مورد منش و جایگاه حاج قاسم طراحی و منتشر شد.

پس از آن آثار دیگری عرضه شدند که یکی از به یادماندنی ترین آنها اثر حسن روح الامین بود که سردار را در آغوش مولایش امام حسین علیه السلام به تصویر کشیده بود.

در این میان علاقمندان یا به بیانی بهتر هنرمندان عرصه مجسمه سازی هم تلاش هایی داشتند که اتفاقا برخی از آنها به دلیل اندازه های خاص و یا پوشش رسانه ای وسیع تر، بیشتر دیده شد اما متاسفانه در این عرصه نه تنها اثر قابل توجهی تا به امروز خلق نشده است بلکه بیشتر آثاری ضعیف و نامناسب به نمایش گذاشته شده اند.

چندی پیش آثاری از هنرمندان مشهوری همچون استاد علی نصیریان و یا مرحوم عباس کیارستمی در محوطه خانه هنرمندان نصب شد که به دلیل عدم رعایت شباهت های ابتدایی با چهره این افراد شاخص و محبوب با انتقادات فراوان جامعه هنری و علاقمندان این هنرمندان مواجه شد و در نهایت سازمان زیباسازی متعهد شد تا این آثار را با کارهای مناسب تر جایگزین کند.

در چند روز گذشته نیز تقریبا به طور همزمان یک مجسمه در مشهد و یک نیم تنه از سردار شهید در فرهنگسرای ملل واقع در پارک قیطریه تهران رونمایی شد. این نیم تنه که با اطلاع رسانی و عکس های یادگاری مدیران و مسئولین سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران همراه بود، به طور عجیبی از کاراکتر سردار شهید سلیمانی فاصله دارد و نصب آن انتقاداتی را به همراه داشته است.

این گزارش به دنبال بدگویی از آثار نبوده و تلاش کرده تا با نسل های مختلف و افراد مختلف موضوع را بررسی کند اما با توجه به اینکه دست کم یک سال گذشته زمان مناسبی برای پیش بینی و انتخاب تولید آثار یا دست کم اثری فاخر از سردار قاسم سلیمانی بوده اما چنین اتفاقی نیفتاده در ادامه و با گفتگو با هنرمندان مختلف به بررسی یکی از جدیدترین آثار رونمایی شده می پردازیم.

نصب یک سردیس در این ابعاد و در این فضا تعجب برانگیز است

عباس مجیدی رئیس انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران در مورد این اثر گفت: اظهار نظر کردن در مورد یک اثر براساس تصویرهای منتشر شده درست نیست. باید کار را از نزدیک دید و بررسی کرد که منظور نظر سفارش دهنده و سازنده اثر چه بوده است. من هم در مورد جزئیات کار و کیفیت و متریال به کاررفته در ساخت آن نظری نمی دهم چون اثر را از نزدیک ندیده ام.

وی افزود: اما به همین اندازه می توان گفت شکل سردیس سازی در این ابعاد و این نوع جانمایی اصولا مرسوم نیست و اتخاذ چنین تصمیمی در این مورد خاص برایم عجیب است. به هرحال وقتی کاری که می خواهد انجام شود نسبت به فضا، موقعیت و معماری محل استقرار اثر طراحی و ساخت انجام می شود.

این مدرس دانشگاه هنرمند با سابقه افزود: نسبت به فضایی که این اثر در آن نصب شده است و پایه ای که برایش انتخاب شده منطقی این بود که یک پیکر کامل ساخته می شد. این که یک تندیس را در آنجا نصب کرده اند عجیب است چرا که ما تعریف کاملا مشخصی برای سردیس و تندیس ها با این شکل شمایل داریم. ابعادش روشن است و معمولا در ورودی بلوارها یا سراها و گذرها قرار می گیرند. اما در جایی که شکل میدانی دارد، اینکه ما شاهد نصب کاری در حالت یک پیکره کامل نیستیم دور از مناسبات تعریف شده است.

این اثر شباهتی به سردار سلیمانی ندارد

مسعود شجاعی طباطبائی هنرمند متعهد و صاحب نام کشور که مدیریت مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری را هم بر عهده دارد در مورد اثر نصب شده در فرهنگسرای ملل گفت: عکس های منتشر شده چندان وضوح ندارند اما اولا اثر ساخته شده به سردار شباهتی ندارد.

وی سپس داستانی را نقل کرد و گفت: زمان ناصرالدین شاه توپ سحر شلیک نشد، مردم خواب ماندند و شکایت کردند، توپچی را صدا زدند، شاه پرسید چرا شلیک نکردی؟ طرف گفت به هزار و یک دلیل. شاه گفت خوب بگو. توپچی گفت اول اینکه باروت نداشتیم. شاه گفت هزار تای بعد را نخواستیم!

شجاعی طباطبائی در پایان گفت: حالا دلیلی دارد ادامه بدهم؟؟!

اصول کار در ساخت این اثر رعایت شده است

ستاره ادیبی هنرمند مجسمه ساز جوانی که تندیس هایی از هنرمندان ساخته است هم در مورد تندیس سردار سلیمانی نصب شده در فرهنگسرای ملل به خبرگزاری موج گفت: به نظر من شاید به دلیل اینکه از همان ابتدای ساخت آثاری با موضوع سردار سلیمانی، کارهای خیلی ضعیفی ساخته شد و این کارها خیلی به چشم همه آمد؛ شاید اگر کاری ساخته شده باشد که وجوه مثبتش نسبت به بدیهایش غالب باشد، باز هم ذهن های آسیب دیده آن را منفی می بینند و نمی پذیرند که می تواند این کار، شاید نسبتا قوی باشد.

وی ادامه داد: به عنوان یک مجسمه ساز فکر می کنم که اصول کار در این اثر رعایت شده است و البته این کار ایراداتی دارد ولی نمی توان به آن به عنوان یک کار خیلی بد تاکید کنیم.  شاید روی شباهات سازی اثر و آن هم بیشتر روی قسمت لب و دهان این پرتره مقداری بیشتر باید کار می شد.

مشکل از سیاستگذاران است نه خالق اثر

محمدحسین نیرومند که سابقه عضویت در هیات مدیره سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران را دارد هم در مورد این اثر به خبرگزاری موج گفت: حقیقت این است که این کار مانند غالب آثاری که این روزها به هنرمندانی که توانمندی لازم را ندارند سفارش داده می شود، شباهت لازم را به سردار ندارد. در واقع نه تنها شباهت ندارد به واقع صلابت و هیبت و قدرت سردار که از ایشان یک چهره مبارز و بین المللی ساخته را هم ندارد.

این هنرمند عرصه هنرهای تجسمی با بیان اینکه این کار جای بحث فراوان دارد تصریح کرد: اما تنها برای اینکه متوجه شوید که داستان چیست کافی است که به پلاک نصب شده در ذیل اثر توجه بفرمائید. بر روی پلاک درج شده است «بمناسبت اولین سالگرد شهادت» نکته این است که سیستمی که جرات ندارد بر روی پلاک معرفی اثر ذکر کند که شهادت سردار توسط نیروهای آمریکائی رخ داده این معنا را به ذهن متبادر می کند که این سیستم نمی خواهد آن وجه حماسی سردار را در آثارش به نمایش بگذارد؛ به همین دلیل است که در این اثر یک فرد معمولی با لبخندی بر لب دیده می شود! یعنی شاید مشکل به سیاستگذاری بر می گردد نه به هنرمند سازنده اثر. 

این گزارش ادامه دارد ....