وی افزود: امروز که به چهل و چهار سال گذشته می‌نگریم، می‌بینیم به دلیل همین ماهیت تمدن‌ساز و یک نگاه شالوده‌شکنانه‌ای که انقلاب اسلامی به نظم موجود جهانی داشته با چالش‌های مهمی روبه‌رو بوده است و همین امروز هم در چالشی گسترده قرار داریم. شاید عده‌ای چنین گمان کنند که اگر ما امروز درگیری‌هایی را در سطح نظام منطقه‌ای و بین‌المللی داریم می‌توانیم آنها را به یک سری تقابلات از جنس تقابلات سیاسی و جابجایی قدرت تقلیل دهیم اما مسئله فراتر از این است چون انقلاب اسلامی داعیه‌دار ساخت تمدنی جدید است و طبیعی است که نظم موجود تلاش می‌کند با این تغییر مقابله کند.

اسماعیلی گفت: بخش مهمی از مأموریت‌هایی که بایستی برای انجام این رسالت بزرگ فراهم شود در ایجاد مرجعیت علمی و آموزشی برای این تمدن است. این کار مهم بر عهده حوزه حکمرانی جمهوری اسلامی ایران است. این مرجعیت علمی از روش‌های مختلفی فراهم می‌شود که اول ساخت یک جامعه دانشمند و عالِم‌پرور است. امروزه به گواه اعداد و ارقام این تحول در جامعه ایرانی در آموزش عالی و مراکز پژوهشی و علمی و تحقیقاتی رخ داده است و ما سال‌هاست در زمینه علمی در منطقه پیشتاز هستیم.

وی ادامه داد: از جمله دیگر لوازم این مرجعیت، حضور دانشجویان خارجی در کشور است. در کشور به لحاظ فرهنگی و تمدنی، فضای آماده‌ای برای این هدف وجود دارد چون ایران بیش از مرزهای سیاسی دارای مرزهای فرهنگی گسترده‌ای است. یک سر ایران ما در شبه قاره هند، یک سر در غرب آسیا و یک سر در قفقاز است. این قدرتی نیست که بر پایه تعاملات سیاسی به دست آمده باشد بلکه یک جایگاه تاریخی است که ایران به لحاظ سبقه و گستره تمدنی که دارد آن را حائز شده است. در قرون چهارم و پنج و دوره طلایی تمدن اسلامی، شهرهای مختلف ایران همانند اصفهان، اهواز، نیشابور، شهرری و … محل رفت و آمد دانشمندان مختلف بوده‌اند لذا امروزه بستری آماده به لحاظ تاریخی را در اختیار داریم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: تجربیات خوبی در طول چهار دهه اخیر به دست آورده‌ایم. کارهای زیادی انجام شده که بخشی به موفقیت رسیده و بخشی موفقیت‌آمیز نبوده است و امروزه جامعه‌المصطفی (ص) موفق‌ترین تجربه جمهوری اسلامی ایران در حوزه جذب و آموزش دانشجویان خارجی و طلاب است. دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در قزوین و پردیس‌های بین‌المللی برخی از دانشگاه‌هایی ما نیز در این عرصه موفقیت‌های زیادی داشته‌اند. اما بحث اصلی راهبردهایی است که باید اتخاذ کنیم که به مرجعیت در جذب دانشجویان بین‌المللی برسیم. این درخواستی است که رئیس جمهور هم از وزارت علوم داشته‌اند و وزیر علوم هم پیگیر آن هستند و ما هم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وظایف خود در این زمینه عمل می‌کنیم.

وی ادامه داد: از احکام پیشنهادی ما در برنامه هفتم، ایجاد اقلیم‌های فرهنگی است. ما دنبال ایجاد مناطق مخصوص فرهنگی بر اساس سوابق تمدنی هستیم لذا کارهای سه منطقه فرهنگی شامل آذربایجان، منطقه میان همدان و زنجان و منطقه خراسان و طوس را در سال آینده شروع خواهد شد. یکی از نمادهای فرهنگی در این راستا برپایی دانشگاه‌های منطقه‌ای است. البته به نظرم امروزه نیاز به سازه‌های جدید دانشگاهی هم نداریم چراکه در همه این مناطق دانشگاه‌های بزرگی وجود دارند که باید در جذب دانشجو نقش‌آفرینی کنند و ما هم در وزارت ارشاد آمادگی داریم با وزارت علوم همکاری کنیم. در این صورت یک تحول بزرگ در نظام حکمرانی منطقه‌ای ما شکل خواهد گرفت تا ان‌شاء الله در زمینه بسط تمدنی جمهوری اسلامی ایرانی موفق باشیم.

گفتنی است در پایان این برنامه از دانشگاه‌های برگزیده در جذب دانشجوی بین‌المللی شامل دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تبریز، دانشگاه تهران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه ارومیه و دانشگاه تربیت مدرس تقدیر به عمل آمد. همچنین دانشگاه کردستان، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه قم، جامعه‌المصطفی (ص) العالمیه، دانشگاه امام حسین (ع) و دانشگاه کاشان عنوان دانشگاه‌های شایسته تقدیر معرفی شدند.