English

یادداشت؛

نگاهی به وقف از منظر قانون

وکیل پایه یک دادگستری در خصوص وقف و مسائل حقوقی آن نوشت: طبق ماده ۵۵ قانون مدنی وقف عبارت است از این که عین مال حبس و منافع آن تسبیل(رها کردن در راه خیر) شود.

نگاهی به وقف از منظر قانون

به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج یزد؛ مهدی رحمانی منشادی وکیل پایه یک دادگستری طی یادداشتی نوشت: وقف سنتی حسنه است که بر اساس آن انسان مومن قسمتی از مالش را برای نیازمندان اختصاص می دهد.چند ویژگی خاص در وقف وجود دارد که آن را از دیگر کارهای خیر متمایز می کند. در وقف تا زمانی که مال موقوفه وجود دارد باید در جهت وقف استفاده شود و قابل تصرف به عنوان دیگری نیست و تا زمانی که این مال موقوفه وجود دارد و به عنوان وقف استفاده می شود ثواب آن به شخص واقف می رسد.

طبق ماده ۵۵ قانون مدنی وقف عبارت است از این که عین مال حبس و منافع آن تسبیل (رها کردن در راه خیر) شود. منظور از حبس نمودن عین مال، نگه داشتن عین مال از نقل و انتقال و همچنین از تصرفاتی که موجب تلف شدن آن شود، است. زیرا مقصود از وقف، انتفاع همیشگی موقوف علیهم از مال موقوفه است و بدین جهت هم آن را وقف گفته اند. منظور از تسبیل منافع، واگذاری منافع در راه خداوند و امور خیریه و اجتماعی است.

به طور کلی دو نوع وقف وجود دارد

وقف عام به این معنی که مال وقف شده مخصوص گروه یا طبقه مشخصی از افراد نباشد مثل وقف مدرسه، وقف مسجد. ولی اگر وقف برای شخص یا اشخاص مشخصی باشد به آن وقف خاص گویند. مثلا وقف بر اولاد که به وقف اولادی معروف است. اگر موقوفه توسط متولیانی که واقف مشخص کرده است اداره شود "غیرمتصرفی"و اگر اداره اوقاف و امور خیریه متولی اداره آنها است "متصرفی" گفته می شود.

اموالی را می توان وقف کرد که علاوه بر قابلیت ماندگاری، باید امکان بهره برداری از منافع آن ها وجود داشته باشد. به طور مثال اقلام مصرفی که پس از مصرف اصل آن ها از بین می روند قابل وقف کردن نیستند و وقف آن ها باطل است. فلذا وقف اموالی مثل میوه و غذا باطل است.

وقف کننده باید دارای شرایطی باشد؛ اول اینکه مکلف باشد. فلذا اگر بچه ای مالی را وقف کند هر چند پولدار باشد وقف او باطل است حتی قابل تنفیذ بعدی توسط ولی و قیم نیست. شرط دوم این است که عاقل باشد. فلذا وقف دیوانه باطل است. همچنین وقف انسان سفیه و افرادی که ارزش مالی اشیا را تشخیص نمی دهند، باطل است. شرط سوم این است که با قصد اختیار باشد. فلذا اگر شخصی را مجبور به وقف کنند وقفی که شده است، باطل است. شرط چهارم این است که شرعا واقف بتواند در مال خود تصرف کند. فلذا شخصی که بدهکار است اگر پس از وقف نتواند بدهی خود را پرداخت کند وقف او باطل است.

کسى که مالى را وقف مى کند، باید از موقع خواندن صیغه، مال را براى همیشه وقف کند فلذا وقف یک ساله حتی صد ساله، باطل است. ولی اگر چنین شخص می خواهد چنین عملی را انجام دهد می تواند آن را تحت عنوان عقد رقبی انجام دهد. وقف برای خویش نیز صحیح نیست یعنی وقفی کند که یا مستقیما مربوط به خودش است یا اینکه مربوط به تکالیفی است که بر عهده او است؛ به طور مثال دکانى را وقف کند که عایدى آن را بعد از مرگ خرج مقبره خودش نمایند یا وقفی کند که نفقه فرزندان او از آن پرداخت شود ولی اگر در وقف بر اولاد خویش نظری به پرداخت نفقه از آن نداشته باشد وقف صحیح است. مهمترین شرط این است که واقف مال موقوفه را به قبض(تسلیم کردن کامل مال وقفی به حاکم شرع) به عنوان وقف دهد.

 فلذا اگر واقف چنین کاری نکند و قبل از قبض فوت کند وقف باطل است.

آیا این خبر مفید بود؟
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری موج در وب منتشر خواهد شد.

پیام هایی که حاوی تهمت و افترا باشد منتشر نخواهد شد.

پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

ارسال نظر