فرونشست، سرطانی در دل زمین/ لزوم پرداختن به این پدیده در برنامه هفتم توسعه
با توجه به اینکه ایران با ثبت نرخ ۴۰ سانتیمتری فرونشست در برخی مناطق، جزو کشورهای رکورددار در این زمینه است، لازم است قبل از اینکه این پدیده دهان باز کرده و ایران را ببلعد، مسئولان عاجلا در این زمینه چارهاندیشی کنند!
به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، با وجود هشدار پیاپی کارشناسان درباره فرونشست زمین و اوجگیری این پدیده در دشتهای مختلف کشورمان، همچنان اقدامی در جهت مهار آن انجام نشده و در برنامه هفتم توسعه نیز اگرچه در مواردی به مدیریت آبخوانها اشاره شده، اما بهطور خاص اسمی از «فرونشست» در برنامه به میان نیامده است.
عدمانجام اقدام جدی در زمینه مهار فرونشست در حالی است که این پدیده در بسیاری از کشورها ازجمله چین، عربستان، ایالات متحده آمریکا و ایتالیا وجود داشته و برخی کشورهای ازجمله چین و ژاپن تجارب بسیار خوبی در زمینه مهار آن از طریق کاهش فشار بر آبخوانها دارند.
ایران جزو رکوردداران فرونشست زمین در جهان محسوب میشود و براساس آمار مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، رکوردهای فرونشست سالانه ۴۰ سانتیمتر در کرمان، ۳۲ سانتیمتر در البرز، ۱۵ سانتیمتر در کلانشهر اصفهان، ۲۴ سانتیمتر در جنوب تهران و... به ثبت رسیده است.
بهگفته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، ۶۰۲ دشت کشور در معرض فرونشست هستند که این آمار بهخوبی عمق این فاجعه را در کشور نشان میدهد.
استفاده بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی، بیشترین نقش را در افزایش نرخ فرونشست داشته و در واقع مهار فرونشست در گرو بازیابی آبخوانهای زیرزمینی است. بررسیهای سازمان زمینشناسی نشان از این دارد که از سال ۱۳۶۹ میزان برداشت از آبهای زیرزمینی از میزان آبی که این منابع را تغذیه میکند، بیشتر شده و کسری منابع آب در سال ۱۳۹۸ که جمعیت به حدود ۸۰ میلیون نفر رسید, تراز منفی به ۱۳۴ میلیارد مترمکعب رسیده است.
کارشناسان معتقدند مهار فرونشست را نباید جز در کاهش فشار به آبخوانهای جستوجو کرد و اقداماتی ازجمله کاهش مصرف آب و افزایش راندمان کشاورزی، تعیین سقف برداشت برای چاههای مجاز، پلمب کردن چاههای غیرمجاز و در مراحل بعدی عملیات آبخیزداری و تزریق آب به آبخوانها از طریق چاههای جذبی، کلید پیروزی بر سرطانی هستند که ایران را در برگرفته است.
با توجه به اثرات نامطلوب این پدیده بر کشور به نظر میرسد فرونشست را میتوان یکی از اصلیترین تهدیدات زیستمحیطی کشور دانست که علاوه بر محیط زیست، کشور را در تمام زمینههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، سلامت و بهداشت و... تهدید میکند و لذا ضرورت دارد در کنار فصل مدیریت منابع آب کشور به این مسئله مهم در برنامه هفتم توسعه توجه ویژهای شود.
بهگفته رضا شهبازی، مدیرکل دفتر مخاطرات زیستمحیطی و مهندسی سازمان زمینشناسی زمان بهشدت محدودی برای مهار فرونشست زمین باقی مانده و چیزی نماده تا این بمب ساعتی که سالهای در اعماق خاک پنهان مانده بود، به سطح زمین رسیده و پیامدهای جبرانناپذیری برای کشور داشته باشد.
ارسال نظر