زنگ خطری برای موتور جستوجوی گوگل؛ تهدیدی از جنس هوش مصنوعی
موتور جستوجوی گوگل دیگر یکهتاز نیست. در سه دهه گذشته معدود محصولاتی همچون مرورگر وب نتاسکیپ، موتور جستوجوی گوگل و آیفون واقعاً صنعت تکنولوژی را زیرورو کردهاند و نقطه عطفی در تاریخ تکنولوژی محسوب میشوند.
به گزارش خبرگزاری موج اصفهان، یک محصول انقلابی دیگر معرفی شد. این چتبات هوشمند اطلاعات را به گونهای روشن، با جملاتی ساده و بدون ارجاع به لینکهای اینترنتی در اختیار کاربر قرار میدهد. این هوش مصنوعی مفاهیم را به شکلی ساده و قابل درک توضیح میدهد و میتواند ایدههای جدیدی همچون استراتژیهای تجاری، هدایای کریسمس و موضوعات وبلاگ و برنامه سفر را پیشنهاد کند.
با اینکه ChatGPT هنوز راه درازی پیش روی خود دارد، اما انتشار آن زنگ خطری برای مدیران گوگل بود. از نگاه گوگل، صدای آژیر خطر شنیده شد. از نگاه برخی مدیران، شرکت در حال نزدیک شدن به نقطه اشباع است و تغییرات تکنولوژی شاید کسبوکار آنها را تغییر دهد.
چتباتها، رقبای جدید گوگل
موتور جستوجوی گوگل بیش از دو دهه به عنوان دروازه اصلی اینترنت به خوبی عمل کرده است. اما تکنولوژی جدید چتبات میتواند موتورهای جستوجوی سنتی را بازسازی کند یا جایگزین آنها شود و این اولین خطر جدی برای کسبوکار اصلی گوگل است. از نگاه یکی از مدیران گوگل، دوراهی موفقیت یا شکست مطلق پیش رویشان قرار دارد.
ChatGPT از سوی یک آزمایشگاه تحقیقاتی و البته تهاجمی به نام OpenAI منتشر شد و گوگل یکی از بیشمار شرکتها، آزمایشگاهها و محققانی است که به ساخت این تکنولوژی کمک کرده است. اما متخصصان باور دارند گوگل در رقابت با شرکتهای جدید کوچکتری که این چتباتها را عرضه میکنند به مشکل میخورد، زیرا تکنولوژی چتبات به طرق مختلفی کسبوکار اصلی آنها را هدف میگیرد.
گفتنی است گوگل هم سالها مبحث چتبات را دنبال کرده و همانند دیگر غولهای تکنولوژی با جدیت تکنولوژی هوش مصنوعی را زیر نظر دارد. گوگل پیشتر چتباتی عرضه کرد که میتواند رقیب ChatGPT باشد. در واقع قلب چتباتی که اوپنایآی ارائه کرده، ساخته محققان گوگل است.
چتبات گوگل LaMDA نام دارد که مخفف عبارت «مدل زبانی برای اپلیکیشنهای مکالمهای» (Language Model for Dialogue Applications) است و در تابستان امسال، همان زمانی که بلیک لیموین مهندس گوگل مدعی خودآگاهی آن شد، به شدت مورد توجه قرار گرفت. بحث خودآگاهی این چتبات اشتباه بود اما پیشرفت تکنولوژی چتبات را به همه نشان داد.
با این حال گوگل نمیخواهد این ابزار را جایگزین جستوجوی آنلاین کند و احتمالاً در برابر چنین موضوعی مقاومت میکند زیرا چتبات ابزار مناسبی برای تبلیغات نیست و گوگل بیش از ۸۰ درصد از درآمد سال گذشته خود را مدیون تبلیغات است.
مارگارت اومارا، پروفسور دانشگاه واشنگتن و متخصص تاریخ سیلیکونولی، میگوید: «هیچ شرکتی شکستناپذیر نیست؛ همه نقطهضعف دارند. شرکتهایی که در یک موضوع مهم بازار به موفقیت بینظیری دست یافتهاند، کار با یک چیز کاملاً متفاوت برایشان دشوار است.»
این موضوع میتواند مردم را به مخالفت با گوگل سوق دهد و برندی را نابود کند که ساختش چند دهه زمان برده. اوپنایآی نشان داد شرکتهای جدید در راستای رشد بیشتر به شکایتها توجه میکنند.
احتمال چرخش گوگل به سمت هوش مصنوعی
حتی اگر گوگل چتبات بینظیری عرضه کند، با مشکل دیگری روبهروست: آیا این تکنولوژی تبلیغات پرسود این شرکت در بخش جستوجو را نابود میکند؟ اگر یک چتبات با جملاتی واضح به سوالات پاسخ دهد، دیگر دلیلی برای باز کردن لینکها وجود ندارد.
اوادالا، از کارکنان سابق یاهو و گوگل که در حال حاضر استارتآپ وکتارا (Vectara) با تکنولوژی مشابهی را اداره میکند، میگوید: «مشکل گوگل مدل کسبوکار آن است. اگر گوگل پاسخ کاملی به هر سوال بدهد، شما دیگر روی هیچ تبلیغاتی کلیک نمیکنید.»
سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل، در چند جلسه استراتژی هوش مصنوعی گوگل را تعریف کرده است و بر اساس یادداشت و فایل صوتیای که به دست نیویورک تایمز رسیده فعالیت گروههای متعددی در داخل شرکت را فعلاً متوقف کرده تا تمرکز کنند و به تهدید ChatGPT پاسخ دهند. کارکنان گوگل باید محصولات هوش مصنوعی با قدرت ساخت اثر هنری و تصاویر دیگر شبیه به تکنولوژی DALL-E اوپنایآی طراحی کنند. بیش از سه میلیون نفر از تکنولوژی اوپنایآی استفاده میکنند.
از امروز تا ماه مه که گوگل قرار است کنفرانس بزرگی را میزبانی کند، تیمهای تحقیقاتی، امنیت و اطمینان گوگل و دیگر بخشهای این شرکت ماموریت دارند تا محصولات و نمونههای اولیه هوش مصنوعی را بسازند و منتشر کنند.
متخصصان صنعتی باور دارند با پیشرفت تکنولوژی، گوگل باید در مورد موتور جستوجو و استفاده از یک چتبات تمامعیار به عنوان محصول اصلی تصمیمگیری کند.
گوگل فعلاً به دلیل اطلاعات نادرست، سمی و جهتداری که چتباتهایی همچون ChatGPT تولید میکنند، از عرضه گسترده این محصول خودداری کرده است. LaMDA نیز تنها از طریق یک اپلیکیشن آزمایشی به نام AI Test Kitchen در اختیار افراد محدودی قرار گرفته است.
بنا بر یادداشتی که به دست نیویورکتایمز رسیده، از نگاه گوگل این موضوع مانعی بر سر راه استفاده از هوش مصنوعی پیشرفته است و نمیتوان از آسیب آن به کاربران یا جامعه جلوگیری کرد. بر اساس فایل صوتی ضبطشده از یک جلسه، یکی از مدیران گوگل اعتراف میکند که شرکتهای کوچکتر برای عرضه چنین ابزارهایی نگرانیهای کمتری دارند اما گوگل باید بدون این مشکلات وارد بازار شود.
روباتها هنوز آماده نیستند
شرکتهای دیگر نیز با چنین مشکلاتی دستوپنجه نرم میکنند. مایکروسافت پنج سال پیش چتباتی به نام تی (Tay) عرضه کرد که بیانی نژادپرستانه، بیگانههراس و پلید داشت و به همین دلیل مجبور به حذف سریع آن از اینترنت شد و دیگر اثری از این چتبات نیست. متا نیز در هفتههای اخیر چتبات خود را به دلایلی مشابه از دسترس خارج کرد.
مدیران گوگل میگویند شرکت به دنبال عرضه یک تکنولوژی است که چتبات خود را به عنوان یک خدمت رایانش ابری در اختیار دیگر کسبوکارها میگذارد و شاید این تکنولوژی را در زمینه کارهای ساده پشتیبانی از مشتریان استفاده کند. استانداردهای امنیت و اعتبار برای محصولات رسمی حفظ میشود اما نمونههای اولیه شاید این استانداردها را رعایت نکنند.
گوگل این نمونههای اولیه را به ۵۰۰ هزار کاربر محدود میکند و در مورد بیانیههای توهینآمیز یا اشتباه احتمالی از این چتبات هشدار میدهد. از زمان عرضه ChatGPT در آخرین روز ماه نوامبر، تعداد کاربران آن به بیش از یک میلیون نفر رسیده است.
زوبین قهرمانی، که نظارت بر آزمایشگاه هوش مصنوعی گوگل برین (Google Brain) را بر عهده دارد، ماه گذشته پیش از عرضه ChatGPT در مصاحبه با نیویورک تایمز گفت: «یک نمونه اولیه جذاب از سیستمی بحثبرانگیز که مردم بتوانند با آن ارتباط بگیرند شگفتیآور است، نه؟ قدم خوبی است اما جامعه را واقعاً متحول نمیکند. این چیزی نیست که مردم به صورت روزمره و مطمئن از آن استفاده کنند.»
گوگل پیشتر از همین تکنولوژی برای بهبود موتور جستوجوی خود که بستری برای چتباتهایی همچون LaMDA و ChatGPT است استفاده کرده است. این تکنولوژی یک «مدل زبانی بزرگ» است.
در حال حاضر، این تکنولوژی به موتور جستوجوی گوگل کمک میکند تا نتایج متمرکز بر سوال شما را هدف بگیرد. در گذشته، اگر شما سوال «آیا زیباشناسان خیلی در محیط کار خود میایستند؟» را در گوگل جستوجو میکردید، این موتور جستوجو مفهوم سوال شما را درک نمیکرد. اما گوگل در حال حاضر اعلان کوتاهی برای توصیف پیشنیازهای فیزیکی زندگی در صنعت مراقبت از پوست ارائه میکند.
متخصصان بسیاری معتقدند شرکت با همین رویکرد به کار خود ادامه میدهد و به جای جایگزینی موتور جستوجوی گوگل، آن را تقویت میکند. مارگارت میچل، محقق سابق هوش مصنوعی گوگل و مایکروسافت و از پایهگذاران تیم هوش مصنوعی اخلاقی که در حال حاضر در آزمایشگاه تحقیقاتی هاگینگ فیس فعالیت دارد، میگوید: «موتور جستوجوی گوگل نسبتاً محافظهکار است و نمیخواهد سیستمی کاربردی را خراب کند.»
شرکتهای دیگری از جمله وکتارا و موتور جستوجویی به نام نیوا (Neeva) نیز در تلاشاند تکنولوژی جستوجو را به شکلی مشابه بهبود دهند. اما با بهبود چتبات شرکتهایی همچون اوپنایآی و دیگران، این تکنولوژی ممکن است به جایگزینی برای موتورهای جستوجوی امروزی تبدیل شود. هرکس اول به مقصد برسد برنده است.
سریدهار راماسوامی، ناظر سابق تبلیغات گوگل از جمله تبلیغات بخش جستوجو که در حال حاضر نیوا را اداره میکند، میگوید: «سال گذشته دشواری کنار زدن سلطه آهنین گوگل مرا دلسرد کرده بود. اما چنین لحظاتی در تکنولوژی فرصت را برای رقابت بیشتر فراهم میکند.»
ارسال نظر