به گزارش خبرگزاری موج، فیستول مقعدی به عنوان یک تونل عفونی تعریف می‌شود که بین پوست و دهانه عضلانی انتهای مقعد به وجود می‌آید. در بیشتر موارد، فیستول مقعدی نتیجه عفونت‌هایی است که از غده مقعدی شروع می‌شود.

اگر بیماری فیستول به موقع تشخیص داده نشود یا درمان نشود، عفونت مزمن شده و باعث آبسه‌های مکرر مقعدی می‌شود. گاهی به دلیل علائم بالینی مشابه مثل خونریزی مقعدی و درد در حین حرکات روده، فیستول مقعدی اغلب با هموروئید اشتباه گرفته می‌شود که در نهایت منجر به استفاده از درمان‌های نامناسب می‌شود.

اگر علائم و نشانه‌های هشداردهنده فیستول مقعدی ظاهر شد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا امکان تشخیص دقیق و درمان‌های مؤثر در زمان مناسب و قبل از پیشرفت بیماری و بروز عوارض را فراهم کند.

بیماری فیستول چیست؟

فیستول مقعدی اتصال یا تونلی است که بین انتهای روده (کانال مقعد) و پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود. اغلب می تواند به عنوان یک سوراخ کوچک در نزدیکی مقعد شما (جایی که مدفوع بدن از بدن خارج می‌شود) دیده شود.

فیستول با توجه به محل دقیقی که ایجاد می‌شود، انواع مختلفی دارد و به طور کلی می‌توان آن را به دو دسته فیستول ساده و فیستول پیچیده تقسیم کرد:

• یک تونل ساده که کانال مقعد و پوست اطراف آن را به هم متصل می‌کند
• تونل‌های پیچیده تر که در جهات مختلف منشعب می شوند
• برخی از فیستول ها از طریق ماهیچه‌های اسفنکتری که مقعد را احاطه کرده‌اند، می گذرند. این ماهیچه‌ها مقعد را باز و بسته می‌کنند.

فیستول‌ها به ندرت خود به خود بهبود می‌یابند و معمولا جراحی تنها راه درمان آنهاست. با توجه به اینکه فیستول یک بیماری عفونی است، بهتر است در اولین فرصت برای درمان آن اقدام کنید. زیرا با تاخیر در درمان این عارضه و پیشرفت عفونت ممکن است تعداد مسیرهای فیستول بیشتر شود که در اینصورت درمان آن بسیار سخت تر و پیچیده تر خواهد بود.

مطلب مرتبط: فیستول چیست؟

علائمی که نشان می‌دهد به فیستول مبتلا شده‌اید

علائم ظاهری فیستول مقعدی ممکن است به طور گسترده در افراد متفاوت باشد، در حالی که برخی ممکن است علائم متناوب را تجربه کنند. علائم و نشانه‌های رایج فیستول مقعدی عبارتند از:

• ترشحات از دهانه فیستول در پوست اطراف مقعد، که ممکن است آن را به صورت یک سوراخ یا توده احساس کنید و چرک یا خون در آن وجود داشته باشد.
• درد، ناراحتی و تورم در داخل و اطراف مقعد
• خارش پوست یا تحریک پوست اطراف مقعد در اثر تخلیه
• این علائم همیشه به دلیل فیستول مقعدی ایجاد نمی‌شوند، اما اگر آنها تجربه می‌کنید، برای تشخیص علت به پزشک مراجعه کنید.
• آبسه های مقعدی مکرر که معمولاً با اجابت مزاج باعث درد می شود
• تب، لرز و احساس خستگی کلی

علل ایجاد فیستول مقعدی

علت اصلی ایجاد فیستول مقعدی، گرفتگی غدد مقعد و آبسه مقعد است. تقریباً 50٪ از این آبسه ها می‌توانند به فیستول تبدیل شوند. سایر شرایطی که ممکن است باعث ایجاد فیستول مقعدی شوند عبارتند از:

• بیماری کرون (یک بیماری التهابی روده)
• برخی از بیماری های مقاربتی، به عنوان مثال. سیفلیس و کلامیدیا
• برخی از بیماری های عفونی، به عنوان مثال. اکتینومیکوز و سل
• سرطان مقعد یا نوع خاصی از سرطان پوست در اطراف ناحیه مقعد ایجاد می شود
• کولیت زخمی
• ضربه
• جراحی قبلی در ناحیه لگن یا پرتودرمانی

تشخیص

معمولا پزشک عمومی در مورد علائم شما می‌پرسد و ممکن است شما را معاینه کند. شاید پزشک با معاینه فیزیکی بتواند دهانه فیستول مقعدی را در پوست اطراف مقعد ببیند.

در صورتی که پزشک به فیستول مشکوک شود، احتمالا شما را به یک جراح عمومی یا متخصص بیماری‌های کولورکتال ارجاع می‌دهد. اگر تشخیص واضح نیست، یا اگر فیستول پیچیده‌ای با چندین انشعاب دارید، ممکن است جراح شما نیاز به انجام آزمایشات و معاینات اضافی داشته باشد. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اسکن اولتراسوند از مقعد شما، با استفاده از یک دستگاه که پزشک به آرامی در مقعد شما قرار می‌دهد
• تصویربرداری مغناطیسی (MRI)
• در صورت لزوم، جراح شما ممکن است معاینه فیزیکی دقیق تری از مقعد شما انجام دهد و این معاینه احتمالا تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی انجام می‌شود
• پروب فیستول: یک پروب بلند و نازک از طریق دهانه بیرونی فیستول هدایت می شود. ممکن است رنگ مخصوصی تزریق شود تا مشخص شود فیستول در کجا باز می‌شود
• آنوسکوپ: یک اسکوپ ویژه است که برای بررسی داخل کانال مقعدی شما استفاده می‌شود‌

چگونه فیستول مقعدی را درمان کنیم؟

پس از اینکه جراح شما را ارزیابی کرد، در مورد گزینه‌های درمانی، خطرات و مزایای هر کدام و روش درمانی که برای شما مناسب است، صحبت خواهد کرد. این بستگی دارد که فیستول شما دقیقاً کجاست و آیا عضله اسفنکتر را درگیر می‌کند یا خیر.

جراح شما دقیقاً توضیح می‌دهد که در طول عمل چه اتفاقی می‌افتد، چه چیزی پس از آن انتظار می‌رود و آیا خطر عوارض احتمالی وجود دارد یا خیر؟ هر سوالی دارید حتما بپرسید و در صورت نیاز زمان بیشتری برای تصمیم گیری بخواهید.

روش‌های رایج و نتیجه بخش که در حال حاضر برای درمان فیستول مقعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد به شرح زیر است:

روش LIFT

روش LIFT یک تکنیک نسبتا جدید است که شامل بستن و تقسیم مسیر فیستول در فضای بین اسفنکتریک است. با استفاده از این روش می‌توان مسیر فیستول را بدون آسیب رساندن به عضله شناسایی و مسدود کرد. به عنوان یک روش امیدوارکننده برای حفظ اسفنکتر، روش LIFT معمولاً کیفیت زندگی را به بیماران باز می‌گرداند.

فیستولوتومی

این روش با استفاده از چاقوی جراحی یا الکتروکوتر، مجرای فیستول را باز می‌کند، به طوری که به فیستول مقعدی اجازه می‌دهد از داخل به بیرون بهبود یابد. پس از پانسمان زخم و بدون مهر و موم نگه داشتن محل جراحی، روند بهبود زخم تقریباً 4-6 هفته طول می‌کشد. این روش ممکن است برای بیمار مبتلا به فیستول مقعدی سطحی در نظر گرفته شود.

قرار دادن ستون

روش قرار دادن ستون معمولاً برای فیستول‌های پیچیده توصیه می‌شود. این شامل قرار دادن یک نخ بخیه یا نوار لاستیکی (Seton) در فیستول مقعدی است که در برخی موارد نیاز به جابجایی و سفت شدن تدریجی دارد. 

فیستولکتومی

فیستولکتومی یک عمل جراحی است که در آن تمام مجاری فیستول به طور کامل بریده می‌شوند. در این روش به دلیل آسیب‌های احتمالی عضله اسفنکتر، ممکن است پس از جراحی عوارضی مثل بی اختیاری مدفوع را تجربه کنید.

عمل لیزر فیستول

درمان فیستول با لیزر یک روش سرپایی و فوری است که با استفاده از بی حسی موضعی انجام می‌شود و نتایج آن قطعی است. روش نوین لیزر فیستول هیچگونه عوارضی ندارد و در کمتر از نیم ساعت با اشعه لیزر انجام می‌شود و مسیر فیستول را ترمیم می‌کند.

اکثر فیستول‌های مقعدی با مداخلات جراحی با موفقیت درمان می‌شوند. با این وجود، هر روش درمان فیستول ممکن است منجر به پیامدها و عوارض بالقوه متفاوتی شود، به ویژه میزان عود و بی اختیاری روده.

منبع : www.bangkokhospital.com/en/content/anal-fistula