به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، در دنیای امروز یکی از مهمترین کارها ایجاد بستر مناسب برای نگهداری و طبقه بندی آثار هنری است. محافظت از آثار هنری گذشتگان و پذیرا بودن کارهای جدید و ایجاد پایگاه‌های داده‌ای سازمان یافته که برای محققان قابل استفاده باشد، دو عامل اصلی به شمار می‌روند که ما را برای نگهداری آثار هنری ترغیب می‌کند. البته یکی از روش‌های دستیابی به این مقصود می‌تواند استفاده از موزه‌های مجازی باشد. در دنیای امروز کاربران با فزونی حجم اطلاعات مواجه هستند. بنابراین نیاز به خلاصه‌سازی، موزه‌داری نوین، فشرده سازی و طبقه بندی اطلاعات برای نگهداری و استفاده از آن بیش از هر زمانی برای همگان اهمیت می‌یابد. انجام این فرایندها در زمینه‌های گوناگون علمی، فرهنگی، هنری و تاریخی برای حفظ و استفاده بهتر از آن نیز امری در خور توجه است. خبرنگار خبرگزاری موج در ارتباط با موزه‌های مجازی برای نمایش آثار هنر و فرهنگ تاریخی به گفت وگو با «مهدی زرین دشت» کارشناس میراث فرهنگی پرداخت.

موزه‌های مجازی با کارکردی آنلاین

زرین دشت با بیان اینکه موزه مجازی موزه‌ایی است که کارکرد آنلاین دارد، گفت: به این گونه موزه‌ها الکترونیک، بانک اطلاعاتی، دیجیتال، سایبری و وب موزه نیز می‌گویند. موزه‌های مجازی بر اساس زمینه‌های تجربی و پژوهشی در مطالعات موزه شکل می‌گیرند.

موزه مجازی نیز باید هدف‌های یک موزه را دنبال کند، یعنی باید به روشنی هدف و چشم‌انداز آن مشخص باشد. در واقع بانک اطلاعاتی مجازی، وب سایت موزه یا امکاناتی در داخل موزه وجود دارد که می‌تواند مجازی باشد. این گونه گالری‌ها و موزه‌ها بر روی لوح فشرده و موزه مجازی مبتنی بر اینترنت مورد پژوهش قرار داد.

ظهور عصر دیجیتال دستاوردی بزرگ برای بشریت

وی با توضیح اینکه اینترنت و ظهور عصر دیجیتالی دستاوردی بزرگ برای بشریت در دهه‌های گذشته بوده است، اظهار داشت: در بسیاری از کشورها، دولت‌ها و ملت‌ها به عنوان ارکان جامعه به استقبال این انقلاب بزرگ رفته و الگوی سایر کشورها با تجربه موفق آنان کاملا روشن شده است. حافظه ملی کشورها به منزله هویت آنها است و سرمایه گذاری برای جمع آوری، نگهداری و دسترس پذیرترکردن آن خدمتی شایان به آیندگان خواهد بود. با بلوغ فناوری دیجیتال و شفافیت کامل استانداردها، فضاهای ذخیره سازی، زیرساخت و شبکه به نظر می‌رسد که زمان آن فرارسیده تا این امر مهم در کشورمان نیز به حقیقت بپیوندد.

کارکرد موزه های‌مجازی

این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به کارکردهای موزه‌های مجازی، بیان داشت: همه موسسات میراث فرهنگی در اشتراک گذاری منابع و حفاظت و نگهداری از دانش و میراث فرهنگی منافع مشترکی دارند. در دنیای امروز بیشتر اطلاعات بدون توجه به شکل و قالب آنها به صورت آنلاین از طریق اینترنت قابل دسترسی است. بنابراین موزه‌ها می‌بایست به دنبال یافتن راه‌های جدید برای ارائه اطلاعات به مردم، همکاری در حفظ و رقمی‌سازی اطلاعات میراثی و نیز پیگیر راه‌های جدید برای استفاده مشترک از امکانات و تسهیلات یکدیگر باشند.

زرین دشت در ادامه افزود: موزه مجازی رقیب یا خطری برای موزه‌های کلاسیک نیست زیرا به علت طبیعت دیجیتالش نمی‌توانند مانند این گونه موزه‌های اشیاء واقعی را به بازدیدکنندگان ارائه کند اما می‌تواند عقیده‌ها و مفاهیم مجموعه‌ها را به فضایی دیجیتال گسترش دهد و به این ترتیب طبیعت اصلی موزه را آشکار کند. موزه مجازی در اختیار بازدیدکنندگان مجازی است که ممکن به نظر می‌رسد هیچگاه نتوانند به شخصه از موزه خاصی بازدید کنند. موزه مجازی همچنین می‌تواند بخشی از یک موزه سنتی باشد که به صورت تلفن همراه، نمایشگر دیجیتال یا وب سایت موزه وجود داشته باشد یا می‌تواند به صورت نت آرت، دیجیتال آرت یا واقعیت مجازی باشد.

بیشتر بخوانید: 

۲۹ اردیبهشت، روز جهانی موزه و میراث فرهنگی/ رابطه بین موزه و میراث فرهنگی

مزایا و معایت موزه‌های مجازی

این کارشناس موزه با برشمردن مزایا و معایت موزه های مجازی گفت: با پیاده سازی سیستم آنلاین موزه مجازی به شاخص‌های توسعه شهرهای الکترونیکی نزدیک‌تر شده و فرصت‌های جدید سرگرمی برای شهروندان فراهم خواهد شد. همچنین رفع تهدیدهای نابودی میراث ملی نیز از دستاوردهای پیاده‌سازی آن خواهد بود. افزایش تجربیات میدانی، نگهداری بلندمدت دیجیتالی اشیای موزه‌ای، در دسترس قراردادن اطلاعات بیشتر به بازدیدکنندگان و پژوهشگران از جمله مزیای این گونه موزه‌ها هستند. همچنین تحمیل هزینه‌های ناخواسته برای کاربران در صورت استفاده از فناوری‌های چندرسانه ای، هزینه زمانی برای بارگذاری اطلاعات موزه به دلیل حجم بالای اطلاعات و دستکاری اطلاعات به دلیل عرضه این موزه‌های مجازی بر روی اینترنت از معایت موزه‌های مجازی به شمار می‌روند.