به گزارش خبرگزاری موج، زهرا صدراعظم نوری در نطق پیش از دستور خود در سی و سومین جلسه شورای شهر تهران با بیان این مطلب افزود: سرانجام تهران لرزید و با هر لرزش خود باور ما را نیز تکان داد. لرزید و به خاطرمان آورد که آنچه در آینه آمار و احتمالات نگرانش بودیم، هر آینه به ما نزدیکتر از خطوط نمودار و جدول است. تهران لرزید و نشان داد که پایتخت، این کلانشهر با عظمت و پر ابهت! چه بی پناه و مظلوم تاب لرزه های کوچک را هم ندارد چه رسد به زلزله ای مهیب!

وی ادامه داد: لرزید و نشان داد این شهر بزک کرده با ساختمان های سر به فلک کشیده به قدر پناه گرفتن عده کمی از ساکنانش هم فضای امن و آرام ندارد. تهران لرزید و نشان داد این حجم از قانون و مصوبه و دستورالعمل با اولین تکان زمین، توان مقاومت از کف میدهد و ساز ناکوک بی برنامه گی و ناهماهنگی گوش فلک را کر می کند.

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران با طرح پرسش هایی از مسئولان شهری بیان کرد: ایا مسئولان شهری هم از امکان بروز این حادثه بزرگ ملی به خود لرزیده اند؟ آیا به عواقب بسیار تلخ این مانور بزرگ الهی به خودآمده اند؟ و یا اینکه این سئوالات و هشدارها هم در کنار همه مطالبات بی پاسخ از خاطرمان رفت و جای خود را به روزمرگی و توجیهات بی شمار و تن دادن به قضا و قدر الهی داد؟

وی با تاکید بر اینکه در صورت بروز زمین لرزه شدیدتری در پایتخت اساس اراده امور دچار اختلال جبران ناپذیری خواهد شد، بیان کرد: اقدامات غیر اصولی و بارگذاری های غیر کارشناسی آن هم در پهنه های خطرناک که پتانسیل ریسک بالایی دارند این شهر را آبستن حوادث متعددی کرده است.

ساختمان های لرزان پایتخت

صدر اعظم نوری با اشاره به وضعیت 979 ساختمان بلند مرتبه تهران یادآور شد: 480 ساختمان در دهه اخیر ساخته شده و از این تعداد 25 درصد از آنها عمدتا در مناطق با بافت فرسوده و 95 ساختمان حتی ابتدایی ترین تجهیزات ایمنی در حد کپسول آتش نشانی را هم ندارند.

به گفته وی، فاجعه ساختمان پلاسکو به عنوان یکی از صدها ساختمان نا ایمن در بافت فرسوده شهر تهران گواه خوبی بر این مدعا است که به دلیل وسعت فاجعه، آن را از یک حادثه منطقه ای به یک حادثه ملی تبدیل کرد.

رئیس  کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه باید توجه کنیم که یک زلزله شدید در تهران شبیه هیچ‌کدام از زلزله‌ها نظیر زلزله سال 1357طبس، 1369 منجیل ، 1382 بم و 1391 ورزقان نخواهد بود ؛ تاکید کرد: در مطالعه‌ای که در سال گذشته انجام شده مشخص شد در منطقه مرکزی به ویژه در جنوب غرب و جنوب شرق تهران بالاترین ریسک را شاهد هستیم و بر اساس بررسی به عمل آمده از سوی جایکا و محققین ژاپنی در سال 2004 در صورت بروز زلزله به طور متوسط بین 1 تا 2 میلیون نفر جان خود را از دست خواهند داد.

وی با اشاره به اینکه با نیم نگاهی به این آمار مهیب عقل سلیم حکم می کند که آمادگی لازم جهت مقابله با زلزله های احتمالی در هر سطح و جایگاهی باید وجود داشته باشد و مسئولان و مردم از برنامه ریزی و آگاهی کافی برای مقابله با بدترین سناریوها نیز برخوردار باشند، گفت: از این منظر زلزله 29 آذر را می توان زنگ خطری تلقی کرد که باید سطح هوشیاری مقامات و مردم را افزایش دهد.

مرور زلزله تهران و کاستی های مدیریت بحران در تهران

صدر اعظم نوری با مرر وقوع زلزله در تهران افزود:  زلزله در ساعت 23:27 چهارشنبه شب رخ داد و در پهنه تهران کاملا احساس شد و متعاقب آن پس از دقایقی توسط رییس لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک، مرکز سطحی زلزله به مرکزیت محدوده ماهدشت تا اشتهارد با بزرگی 2/5 ریشتر گزارش شد.

وی با بیان اینکه  پس از این اطلاع رسانی با تشکیل ستاد مدیریت بحران، کارگروه های مختلف مرتبط با مدیریت بحران فراخوانده شدند، ادامه داد: در پی آن هر یک از دستگاههای اجرایی از قبیل شهرداری، وزارت نفت، هلال احمر، اورژانس، آتش نشانی و... اخباری را اعلام و به نوعی اعلام حضور رسانه ای کردند.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه در همان دقایق و ساعت اولیه پس از مشخص شدن کانون زلزله توسط کارشناسان پژوهشگاه زلزله شناسی و سایر صاحب نظران متخصص مرتبط، توان لرزه زایی گسل مسبب، اعلام شد، بیان کرد:  این که عامل زلزله می تواند گسل ماهدشت و یا در ادامه گسل اشتهارد (با طول ٣٠ کیلومتر) باشد ولی در اطلاع رسانی ستاد مدیریت بحران و سازمان مدیریت بحران شهر تهران از نگرانی مردم کاسته نشد و عملا نحوه اعلام خبر با سطح زلزله رخ داده هماهنگ نبود و اخباری با اعلام هشدار و نا ایمن بودن منازل و لزوم جاگرفتن در مراکز امن دایما توصیه شد و با گذشت چند ساعت که در سایت سازمان زمین شناسی، پژوهشگاه زلزله و ... کیفیت زلزله رخ داده معلوم شده بود ولی ادامه اطلاع رسانی کماکان بر پایه نا ایمن بودن و حضور در فضای باز و مناطق امن هشدار داده می شد که پیامدش آن بود که دیدیم و شنیدیم. سیل صدها هزار خودرو و وسیله نقلیه به سوی جایگاه های عرضه بنزین، و ترافیک بی سابقه در شرایطی که نفس تهران به خاطر آلودگی روزهای اخیر به شماره افتاده بود.

وی  بیان کرد:  در همان دقایق و ساعت اولیه هر یک از مسئولین سازمان های اورژانس، هلال احمر، آتش نشانی و ... خبر رسانی کردند ولی نوع خبررسانی صرفا در حیطه وظایف تخصصی شخص و یا سازمان مربوطه نبود و بلکه فراتر از آن در زمینه احتمال رخداد زلزله و موارد تخصصی خارج از صلاحیت نیز سخن گفته شد که این موضوع باعث دامن زدن به شایعات و رواج مطالب غیرتخصصی و ناهنجاری خبری شد..

عدم آمادگی روانی مردم برای مواجهه با زلزله

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران ضمن تشکر از صدا و سیما و مسئولان و شهروندان به خاطر نحوه برخورد صحیح با زلزله و اقدام به تخلیه منازل خود یادآور شد: می توان گفت که رفتار و واکنش شهروندان تهرانی که در حدود ٤٠ تا ٥٠ کیلومتر با مرکز زلزله فاصله داشتند به صورت اضطراب، سردرگمی، هجمه، عدم کنترل اولیه به رفتار تخصصی در تعامل زلزله و ایجاد مشکلاتی هر چند کم در حمل و نقل، مسدود شدن برخی مسیرهای ارتباطی و هجوم به پمپ بنزین ها را نشان داد که این موضوع نتیجه ضعف در آموزش و اقدامات ترویجی در مقابله با بحران و ناشی از ذهنیت مردم به مخاطرات و پیامدهای زلزله بود که باید سازمانهای مسئول در این راستا تلاش کنند.

وی تاکید کرد:  در واکنش اضطراری در حین زلزله به ویژه در ١٢ ساعت و ٢٤ ساعت اولیه مطابق دستورالعمل ها در هر ساعت ارزیابی سریع، به روز رسانی و آنلاین بودن اطلاعات جدید و دقیق به شهروندان ضروری است ولی در اخبار صدا و سیما متاسفانه خبرهای مربوط به ساعت اولیه که شامل پناه بردن به جای امن و ... بود با همان وضعیت در طی ساعات پایانی روز پنج شنبه نیز به تکرار منتشر می شد که لازم است خبر در هر ساعت از مراحل بحران، اصلاح، کامل و متناسب با تغییر وضعیت بحران تکمیل و آخرین وضعیت و نوع اقدامات جدید اطلاع رسانی شود و در مجموع وجود سازوکار منسجم و علمی جهت اطلاع رسانی و همچنین سخنگوی واحد برای اطلاع رسانی ستاد بحران ضرورت داشت.

برخی از مسئولان در زلزله تهران آتش به اختیار عمل کردند

صدر اعظم نوری با بیان اینکه به نظر می رسید برخی افراد و حتی مسئولین در شبکه اجتماعی تلگرام آتش به اختیار بودند!گفت: فقدان یک فرماندهی واحد که هماهنگی کامل بین دستگاه های متولی را ایجاد کند، بسیار محسوس بود و به نظر می رسد بخش عمده ای از اقدامات دستگاه ها، تنها در حد توصیه به شهروندان سپری شد و لازم است گزارش دقیقی از نوع اقدامات عملی هر یک تهیه و به شورای شهر ارایه شود.

وی با بیان اینکه در بخش واکنش اضطراری از چرخه مدیریت بحران عدم آمادگی کامل بین دستگاه ها کاملا محسوس بود، ادامه داد: برای مثال برخی مراکز عمومی در صورت اطلاع رسانی ستاد مدیریت بحران باید فضاهای خود را در اختیار شهروندان می گذاشتند. در این راستا بسیاری از مدارس، ورزشگاه ها، پادگانها، مساجد و فضاهای باز دولتی نیز می توانستند به شیوه شایسته و مناسب تر ارایه خدمات دهند و پذیرای همشهریان عزیز باشند.

این عضو شورای شهر تهران  با تاکید بر اینکه  عملکرد تجهیزات سیستم هشدار سریع و این که شتاب نگارهای سازمان مدیریت بحران چه هشدار ها و یا چه تغییراتی را ثبت کرده اند، اعلاکم نشده است، بیان کرد: و به عبارتی توان و ظرفیت مقابله با بحران از سوی سازمان مدیریت بحران شهر تهران قابل ارزیابی نیست. هر چند که مطابق برنامه 5 ساله دوم مقرر شده بود تعداد50 ایستگاه شتاب نگار بر روی نقاط حساس و گسل های شهر تهران نصب شود، با نزدیک شدن به اتمام برنامه 5 ساله دوم تا کنون تنها و تنها 4 ایستگاه شتاب نگار آن هم بر روی گسل مشا-فشم نصب و قابل بهره برداری است.

مجهز نبودن تیم های ایمنی و امداد و نجات تهران در مقابل زلزله

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه  بر اساس قوانین و دستورالعمل های مصوب در خصوص آمادگی برای ارائه خدمات امداد و نجات در شرایط زلزله آیا ظرفیت ارائه خدمت در سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی با تعداد 130 ایستگاه فعال که در حدود 13 درصد از آنها نیز به دلیل نا ایمن بودن ساختمان در زمان زلزله از مدار خارج خواهد شد، وجود دارد؟  یادآور شد: در شرایطی که از 374 مخزن پیش بینی شده در نقاط امن، تنها 2 مخزن آب اضطراری قابل بهره برداری است آیا این مقدار محدود، تکافوی نیاز آب بهداشتی برای بیش از 5/1 میلیون نفر حادثه دیده را دارد؟

به گفته وی، داستان تلخ کمبود تجهیزات به موارد بالا ختم نمی شود و تراژدی وقتی نگران کننده تر است که محل درمان آلام و دردهای مصدومین زلزله و مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، با آمار 75 درصد بیمارستان فرسوده و نا ایمن که قدمت بسیاری از آنها بیش از 50 سال است، تا چه حد تاب تحمل زلزله و قابلیت ارائه خدمات را دارد؟

عضو شورای شهر تهران در نتیجه گیری های خود اعلام کرد: بنا بر پیش بینی تعداد تلفات در این خصوص، شهرداری تهران مکلف به تامین زمین آرامستان ها و کفن و دفن 500 هزار نفر کشته است در صورتی که در شرایط فعلی تنها امکان خدمت رسانی برای 15 هزار نفر کشته وجود دارد و اقداماتی برای خرید زمین جهت آماده سازی  15 هزار قبر جدید در دستور کار است.