به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج،  مدارس جزء اولین مراکزی بودند که دو ماه قبل و با آغاز انتشار ویروس کرونا تعطیل شدند تا خانواده ۱۵ میلیونی نوجوانان و جوانان کشور آسیب کمتری ببینند. اما این تصمیم از همان ابتدا خانواده های دانش آموزان را با مشکلات فراوانی مواجه کرد. از نگهداری فرزندان در خانه هایی که قرار بود به صورت داوطلبانه قرنطینه باشند تا سرنوشت نامعلومی که در انتظار تحصیل فرزندان آنها بود. به همین دلیل هنوز چند هفته از تعطیلی مدارس نگذشته بود که آموزش و پرورش اعلام کرد که برنامه های مفصلی برای ادامه آموزش دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی دارد. از برنامه های آموزشی تصویری که از تلویزیون پخش می شد تا راه اندازی کلاس های مجازی. کلاس های آموزشی تصویری آغاز شد و همچنان نیز ادامه دارد اما ازآنجاییکه این کلاس ها یک طرفه و خالی از هر گونه بحث و تبادل نظری بین دانش آموزان و معلمان بود، چندان با استقبال مواجه نشد. همین مساله، آموزش و پروش را وادار کرد که فاز دوم طرح آموزشی خود، یعنی برگزاری کلاس های مجازی را در دستور کارش قرار دهد. کلاس هایی که در آنها دانش آموزان می توانستند از طریق گوشی یا لپ تاب های خود و با همان معلم های خودشان، کلاس ها و دروس خود را به صورت مجازی ادامه دهند. بعد از اعلام این رویه مدارس موظف شدند تا کلاس های خود را به صورت مجازی برگزار کنند اما این کار نیازمند وجود استفاده از نرم افزارهای خاصی بود که به معلم ها و دانش آموزان اجازه برگزاری کلاس های درسی را می داد.              

در این بین برخی از مدارس – بخصوص مدارس خصوصی - برنامه های مختلفی را برای کلاس های مجازی خود معرفی کرده بودند، اما تنوع زیاد و اشکالات اکثر این برنامه ها باعث شد تا اعتراض های فراوانی به این شیوه تدریس و ادامه سال تحصیلی انجام شود. این اعتراض ها و انتقادها تا جایی بالا گرفت که آموزش و پرورش را بر آن داشت تا بالاخره در سال جدید و در همان روزهای نخستین بعد از تعطیلات نوروزی، از نرم افزاری به نام " شاد " رونمایی کند. نرم افزاری که تمامی مدارس و معلم ها موظف بودند فقط از همین برنامه برای برگزاری کلاس های آموزشی خود استفاده کنند. اما باز هم به نظر می رسد این نرم افزار نیز نتوانسته به خوبی از پس کلاس های آموزشی مجازی برآید و حتی باعث شده تا موج انتقادهای بیشتری نسبت به قبل در مورد این دسته نرم افزارها به وجود آید.

مادر یکی از خانواده های تهرانی که دو فرزند دبستانی دارد در مورد استفاده از این شبکه آموزشی گفت: قبل از عید مدرسه بچه ها به ما گفته بود نرم افزار دیگری را نصب کنیم، اما بعد از اینکه نرم افزار شاد آمد، مجبور شدیم همگی، همین برنامه را نصب کنیم ولی این برنامه هم  مشکلات زیادی دارد.        

وی با اشاره به برخی از این انتقادها گفت: مثلا من که دو فرزند دانش آموز دارم مجبورم دو گوشی هوشمند داشته باشم. چون خیلی وقتها ساعت های برگزاری کلاس های آنها یکسان است و نمی توانند هر دو، از یک گوشی استفاده کنند.

پدر یکی از دانش آموزان دوره متوسطه در شهر کاشان هم به شدت از قطعی اینترنت انتقاد دارد. وی در مورد انتقادهای خود به این طرح گفت: اولین چیزی که برای برگزاری کلاس های مجازی مورد نیاز است، اینترنت است. ولی اینترنت ما چقدر توانایی پاسخگویی به این حجم از برگزاری کلاس ها را دارد؟ ما که در کاشان واقعا با این مساله مشکل داریم، یا سرعت اینقدر ضعیف است که دایم کلاس ها قطع می شوند یا به طور کلی اینترنت در برخی از روزها قطع است! یعنی ما با هزار زور و تهدید! بچه هایمان را مجبور می کنیم که در این کلاس ها حضور پیدا کنند ولی درعمل، اصلا کارایی ندارند.

دانش آموزان بی سواد

علاوه بردانش آموزان، معلم ها و حتی مدیران مدارس نیز انتقادهایی جدی به این طرح دارند. مهرداد اسلامی، مدیر یکی از مدارس متوسطه منطقه شش تهران به عنوان نمونه ای از کادر آموزشی منتقد به این طرح گفت: تقریبا همه معلم ها و والدین دانش آموزان از این طرح گلایه دارند و از آن می نالند. اولین دلیلش هم ضعیف بودن سرعت اینترنت در ایران است. سرعت اینترنت در کشورما به حدی پایین است که تصاویر کلاس ها دایم قطع و وصل می شود یا دانش آموزان اصلا نمی توانند فیلم ها و فایل های مربوط به خودشان را دانلود کنند.

این مدیر باسابقه آموزش و پرورش در همین مقوله افزود: از سویی زمانیکه اعلام شد که به زودی طرح شاد اجرا خواهد شد، قرار شد تا معلم ها و مدیران برای اینترنت رایگان ثبت نام کنند ولی متاسفانه به دلایل مختلف هنوز بسیاری از همکاران ما موفق به این کار نشده اند و حالا مجبورند برای برگزاری کلاس های مجازی خود هزینه های سنگینی کرده و بسته های اینترنت بخرند، ضمن آنکه والدین هم، همین مشکل را دارند. آنها نیز دایم اعتراض می کنند که از پس خرید بسته های اینترنتی – که اتفاقا این روزها خیلی زود هم تمام می شوند – برنمی آیند.

وی با تاکید براینکه تاکنون آموزش ما مبتنی بر برگزاری دوره های حضوری است گفت: واقعیت این است که ما در حالت عادی هم، بچه ها را به ضرب و زور سرکلاس ها می نشانیم! حالا چطور توقع داریم که این دانش آموزان با جدیت کلاس های مجازیشان را دنبال کنند؟! من در چند روزی که روند برگزاری کلاس های مدرسه خودم را دنبال می کردم به عینه شاهد بودم که حتی ۱۰ نفر از ۲۵۰-۲۶۰ دانش آموز ما هم، با جدیت کلاس هایشان را دنبال نمی کنند.

وی با اشاره به نگرانی های همکارانش در مدارس نیز گفت: بسیاری از همکاران ما نگران این هستند که اطلاعات شخصی و خصوصی آنها دراختیار چه گروه هایی است و نکند ازآنها سو استفاده شود.  

اسلامی که اتفاقا مدرسه اش به عنوان مدرسه نمونه در برگزاری کلاس های مجازی انتخاب شده تاکید کرد: در مجموع معتقدم با این شیوه جدید، فاتحه آموزش نصفه و نیمه ای که قبلا داشتیم را نیز خوانده ایم. برای همین باید در آینده انتظار دانش آموزانی بی سواد و البته بی هویت را داشته باشیم که معلوم نیست چطور می خواهند آینده ساز کشورمان باشند؟! به نظرم در کشور ما آموزش مجازی باید در کنار آموزش حضوری باشد نه اینکه بخواهیم به یکباره آموزش حضوری را حذف کنیم و آموزش مجازی را جایگزین آن کنیم.       

کلاس هایی برای از ما بهتران    

درست است که نفوذ موبایل در زندگی ما این روزها به گونه ای است که کمتر خانه ای را می توان پیدا کرد که فاقد گوشی و خط همراه باشند ولی، اولا گوشی بسیاری از شهروندان کم برخوردار یا شهروندان سالمند و.... همان گوشی های ساده قدیمی و  غیرهوشمند است و نمی توان برای برگزاری کلاس ها از آنها استفاده کرد، ثانیا بخشی از خانواده ها به کلی فاقد گوشی و تلفن همراه هستند. همین باعث شده تا بسیاری از مسئولان و حتی مدیران آموزشی و نمایندگان مجلس با انتقاد از این طرح، آن را طرحی تبعیض آمیز بدانند.        

سید محمد جواد ابطحی عضو «کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری» یکی از همین منتقدان است که اجباری شدن فرآیند تحصیلی دانش آموزان از طریق برنامه شاد را خلاف عدالت آموزشی دانسته و گفت: در حال حاضر بسیاری از خانواده‌ها تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا وضعیت اقتصادی پریشانی دارند و اجباری شدن فرآیند تحصیلی دانش آموزان از طریق برنامه شاد هم مزید برعلت شده و نگرانی‌ خانواده‌ها را افزایش داده است.

وی با اشاره به انتقاد برخی از اعضای این کمیسیون درباره طرح آموزشی شاد گفت: ما نمایندگان کاملا نگرانی مردم در زمینه تحصیل فرزندانشان را لمس می کنیم. واقعیت این است که تعدادی از خانواده‌ها در بسیاری از مناطق محروم توان خرید گوشی هوشمند را ندارند ضمن آنکه حتی در برخی مناطق سرعت اینترنت به شدت ضعیف است که این هم خود مشکلی دیگر است.

وی با ذکر اینکه در برنامه آموزشی شاد عنوان شده است که دانش آموزان می‌توانند از موبایل پدر و مادرشان استفاده کنند گفت : اما سوال اینجاست؛ زمانی که پدر و مادر هر دو مشغول کار هستند آن وقت چه باید کرد؟

وی سپس به طعنه خطاب به آموزش و پرورش گفت: به نظر می‌رسد مسولان در تصمیم‌گیری درباره برنامه آموزشی شاد در رویاهای خودشان به سر می‌برند؛ رویاپردازی خوب است اما فعلا این رویاپردازی با واقعیت‌های موجود جور در نمی آید!

ابطحی در ادامه این طعنه ها با زیر سوال بردن روش های آموزشی مجازی کنونی گفت:خیلی بهتر بود مسوولان از پنجره تلویزیون به آموزش دانش آموزان می‌پرداختند. البته ما هم این را می‌دانیم کسانی که می‌خواهند این برنامه را تهیه کنند، باید از آن سودی به جیب بزنند!

با تمام این تفاصیل به نظر می رسد وزیر آموزش و پرورش و همکارانش همچنان بر ادامه این طرح و آموزش از طریق برگزاری دوره های مجازی تاکید دارند. کمااینکه وی چندی قبل در این خصوص گفته بود: ما هم قبول داریم که این طرح و نرم افزارمشکلاتی را دارد، اما باید این مشکلات ، گام به گام حل شود نه اینکه بخواهیم به خاطر یکسری از این مشکلات کل طرح را متوقف کنیم.

با این تفاصیل به نظر می رسد تنها گزینه ای که پیش روی کادر آموزشی و خانواده دانش آموزان است، ادامه همین رویه پرانتقاد باشد. رویه ای که شاید مهمترین دستاوردش دانش آموزانی کم سواد و جاافتادن رویه هایی غلط در سیستم پراشکال آموزش ما باشد.