به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، بعد از حاشیه هایی که در مورد ساماندهی دستفروش ها مطرح شد؛ حالا شهرداری چند وقتی است که درصدد تدوین و اجرای لایحه جدیدی است که به اعتقاد خیلی ها می تواند دوباره برای شهرداری چالش برانگیز باشد. لایحه ای با عنوان بهره برداری از پیاده روها توسط مغازه دارها. براساس این لایحه به زودی مغازه دارها می توانند درخواستی به شهرداری بدهند تا در صورت موافقت از پیاده رو مقابل محل کسب خود، برای سرویس دهی به مشتریان استفاده کنند. با این حال ولی، بسیاری از منتقدان این طرح، اجاره پیاده روها را نقض حقوق شهروندی می دانند و مخالف آن هستند. با این وجود سید علی مفاخریان، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران معتقد است که این طرح نه تنها نقض حقوق شهروندی نخواهد بود بلکه براساس تجارب سایر کشورها می تواند به سرزندگی و ایجاد روح زندگی در شریان های شهر، کمک کند. 

همانطور که می دانید چند ماه قبل لایحه ای برای تامین منابع مالی شهرداری به شورا پیشنهاد شد که یکی از بندهای آن به بهره برداری مشاغل از پیاده روها بر می گشت. اما این لایحه که اتفاقا در زمان طرح، با واکنش های منفی بسیاری هم همراه بود، انگار به یکباره مسکوت ماند و فراموش شد. سوال من این است که آیا واقعا این طرح که به صاحبان مشاغل اجازه می داد تا از پیاده روها برای کاسبی خود استفاده کنند؛ برای همیشه به فراموشی سپرده شده یا در دست پیگیری است؟

قطعا پرونده این طرح بسته نشده است بلکه در حال تصحیح این لایحه هستیم تا برای تصویب و اجرا آماده شود. 

ولی فکر نمی کنم همه مشاغل بتوانند از این مزیت استفاده کنند. درست است؟

بله. براساس بررسی های صورت گرفته و مطالعه تجریبات سایر کشورها در این زمینه، در نهایت 10 رسته برای این منظور انتخاب شدند. این شغل‌ها شامل اغذیه‌فروشی و موادغذایی، تولیدکنندگان و فروشندگان بستنی، آبمیوه و نوشابه‌فروشی، چلوکبابی، فروشندگان دل، جگر و قلوه گوسفندی، رستوران و سلف‌سرویس، صنایع‌دستی، طباخی‌ها، دارندگان قنادی، قهوه‌خانه‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی، کبابی، حلیم‌فروشی، کتابفروشی و گلفروشی است. البته ممکن است در فرآیند تصویب، تعداد این رسته های شغلی کمتر یا بیشتر شود. 

دقیقا سوال من هم همین جاست. اینکه چطور صاحبان مغازه ها می توانند از پیاده روها استفاده کنند ولی طبقات دیگر مثل دستفروش ها، حق بهره مندی از این موقعیت را ندارند!

فرض ما این است که هیچ کس حق استفاده از محوطه پیاده روها را ندارد مگر اینکه آن پیاده رو دارای سطح اضافه ای باشند که ما نامش را عرصه موثر می گذاریم، و درآنجا امکان فعالیت مشاغل بدون اینکه به حقوق شهروندان خللی وارد شود یا تردد معلولان و همه شهروندان مختل شود، فراهم باشد. یعنی اولویت اول ما رعایت حقوق شهروندی است. یعنی باید تردد عابران پیاده با مشکلی مواجهه نشود. حالا اگر در پیاده رویی سطح موثر- یا همان عرض پیاده رو- به اندازه کافی پهن و گسترده بود و اتفاقا در آنجا، مشاغلی مغازه داشتند که در لیست 10 رسته ای مصوب ما بودند، آنوقت تازه آنها می توانند به کمیته ای که در مناطق برای همین منظور تشکیل می شود، درخواست بدهند که بخشی از پیاده رو را برای کسب خود استفاده کنند. البته با تضمین اینکه حتما در چارچوبی که شهرداری مشخص می کنند، عمل نمایند تا سرزندگی بیشتری در شهر جریان یابد. ولی قرار نیست همه پیاده روها، توسط مشاغل یا دستفروش ها اشغال شوند. چون این مصداقی می شود از تضییع حقوق شهروندان. یعنی قرار نیست همه مشاغل در پیاده روها گسترده شوند. اما قرار نیست دستفروش ها به این بهانه بیایند و تمام پیاده روها را اشغال کنند!

خب تکلیف آنها چه خواهد شد؟

برای آنها نیز در حال تهیه لایحه ای هستیم تا به شورای شهر ارایه و مجوز اجرایش را بگیریم. براساس این لایحه، پیش بینی شده که دستفروش ها در یکسری از راسته ها و معابر مشخص و در ساعت هایی معین بتوانند ساماندهی شوند و کار کنند. مثل راسته های باغ سپهسالار یا پیاده راه ولیعصر. در این طرح، با کمک یک نرم افزار ساعت هایی که دستفروش ها می توانند در این راسته ها مستقر شوند و کار کنند، مشخص می شود. یعنی داریم به گونه ای برنامه ریزی می کنیم که فعالیت این دستفروش ها با فعالیت کاسب های این راسته ها تداخل نداشته باشد. در همین راستا دستفروش هایی که ثبت نام کرده و تشکیل پرونده می دهند در راسته های تعیین شده، جانمایی می شوند و کاملا تحت نظارت شهرداری به کارشان می پردازند. 

الان در مورد موضوع بهره برداری از پیاده روهای پایتخت، پیاده روهایی که قابلیت استفاده مشاغل را داشته باشند، مشخص شده اند؟

قرار است یک کمیته اجرایی در هر منطقه به ریاست شهردار منطقه و با عضویت نمانیدگان شرکت‌های ساماندهی صنایع و مشاغل، شهربان و حریم‌بان و معاونت امور شهری در مناطق تشکیل شود. اعضای این کمیته درخواست های کسبه منطقه برای استفاده از پیاده روها را بررسی می کنند و در صورتیکه مطابق با ضوابط تعیین شده باشد، مجوز بهره برداری را برای آنها صادر می کنند. 

یعنی برای تک تک مغازه هایی که خواستار استفاده از فضای پیاده رو هستند مجوز مجزا صادر می شود؟

بله. دقیقا.

عوارضی که مغازه دارها باید بپردازند هم، توسط همین کمیته اجرایی مناطق تعیین می شود؟

نه... این عوارض باید توسط شورای شهر مشخص شود. البته اداره کل درآمد یک فرمولی برای تعیین این عوارض مشخص کرده است ولی هنوز این فرمول به تایید شورا نرسیده و نهایی نشده است و ما هم چندان در جریان چند و چون آن نیستیم.

پس لایحه ای که از سوی شما تدوین شده باید برود شورا تا تصویب شود و بعد برای اجرا، ابلاغ شود. درست است؟

این لایحه قبلا تدوین شده و برای شورا ارسال شده بود. منتهی اعضای شورا دیدگاه هایی  داشتند که باید در این لایحه لحاظ می شد. مواردی مثل پیوست های الزامات اجتماعی، عرض موثر، یا همین فرمول محاسبه عوارض، فرم قراردادها و... حالا بعد از تصحیح این موارد دوباره لایحه به شورا فرستاده می شود  تا آن را بررسی و تایید کند. بعد از تصویب شورا هم برای اجرا ابلاغ می شود.

پس احتمالا اجرای این طرح از نیمه دوم امسال آغاز خواهد شد. درست است؟

فکر می کنم همین طور باشد. البته باید در نظر داشت که زمستان و شرایط جوی شاید باعث شود تا این طرح چندان با استقبال مغازه دارها همراه نشود.

در مورد لایحه مشاغل سیار چطور؟ این لایحه در چه مرحله ای است؟

این لایحه مصوب شده است. منتهی شورا از ما دستورالعمل اجرایی خواسته که آن را هم آماده کرده ایم. حالا باید این دستورالعمل برای کمیته برنامه ریزی که شورا مشخص کرده ارسال شود و بعد از تایید این کمیته، ما می توانیم موضوع دستفروشی را اجرایی کنیم.