به گزارش خبرگزاری موج، نشست بررسی جایگاه اخلاق پزشکی در دانشگاه‌های علوم پزشکی با حضور سیما سادات لاری معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، یک‌شنبه ۹ آذرماه در معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت برگزار شد.

در این مراسم سیماسادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت با ابراز خرسندی از برگزاری این نشست، بیان داشت: امروز جای خالی اخلاق پزشکی در کشور حس می‌شود و در شرایط فعلی این گفتمان شتاب لازم را به خود نگرفته است در عین حال اخلاق پزشکی در دانشگاه مورد توجه است و در تلاشیم که به "مقوله اخلاق پزشکی" به عنوان یک ضرورت توجه ویژه شود.

معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت افزود: اخلاق در هر حوزه‌ای و برای هر رشته‌ای نیاز مبرم است و اگر اخلاق نباشد همه دستاوردهای بشر وارونه جلوه کرده و به انحراف کشیده می‌شود.

معاون وزیر بهداشت "اخلاق حرفه‌ای" را زبان بین‌المللی همه مشاغل و ملت‌ها دانست و گفت: "اخلاق حرفه‌ای" با فرهنگ هیچ کشوری تناقض ندارد و مطابق بر اصول است. باید دانشجویان را با این موضوع آشنا و عجین کنیم به طوری که توجه به مؤلفه‌های اخلاق پزشکی در باور افراد نهادینه شده و به فرهنگ غالب تبدیل شود، همانند بستن کمربند ایمنی که به فرهنگ عامه مردم رسوخ کرده است.

با رعایت اخلاق پزشکی، پزشک و بیمار در کنار هم سود خواهند برد

معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت با بیان این‌که ما رسالت داریم تا در این زمینه حرکت کنیم، یادآور شد: باید در کنار دانشجویان و فعالان در این حوزه، اساتید و بزرگان حضور داشته باشند تا مسیر موفقیت با سرعت بیشتری همراه شود و تجارب اساتید در اختیار دانشجویان قرار گیرد. ما اکنون حدود ۶۶ دانش آموختهPh.d در رشته اخلاق پزشکی داریم که باید این عزیزان و دانشجویان را در کنار یکدیگر قرار دهیم تا به صورت شبکه‌ای، فعالیت خود را دنبال کنند.

لاری در پایان با بیان این‌که با توجه به کدهای اخلاق پزشکی، پزشک و بیمار در کنار هم منتفع می‌شوند، گفت: ما باید منابع خوبی در این حوزه داشته باشیم تا منابع پراکنده مرجع دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار نگیرند و در این مسیر باید از همه ظرفیت‌های موجود بهره برد.

اخلاق پزشکی را تبدیل به دغدغه همه مسؤولان نظام سلامت کنید

در ادامه دکتر سید عابدین حسینی مشاور معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، گفت: تلاشی که انجام می‌دهید بسیار عالی است اما نکته این است که باید برای آن‌چه که به صورت نظری در حال تدریس هستید برنامه داشته باشید تا در مرحله عمل هم موفق باشید. اثر بخشی این آموزش‌ بسیار مهم است تا اخلاق پزشکی را تبدیل به دغدغه همه مسؤولان نظام سلامت کنید و این را دانشجو ببیند.

وی ادامه داد: باید در این مسیر نشریه علمی پژوهشی داشت تا اساتید ما بدانند از انجمن‌های علمی و دانشجویی حرکتی آغاز شده است و چند نشریه علمی و پژوهشی در این عرصه به منصه ظهور رسیده است. برخی اساتید خوب ما در حوزه اخلاق حرفه‌ای به یکی از شاخه‌های این حوزه که اخلاق در حوزه پژوهش پزشکی است می‌پردازند.

پرداختن به اخلاق پزشکی از پایه تاثیر پذیری بیشتری دارد

در ادامه مهندس رحمان خدابنده‌لو مدیر کل دانشجویی وزارت بهداشت، بیان داشت: این حرکت اقدام بسیار خوبی است، زیرا کار در این حوزه اگر از پایه آغاز شود تاثیرپذیری بیشتری دارد و اگر از این جایگاه به دنبال آموزش دانشجویان در حوزه اخلاق پزشکی باشیم، موفق‌تر خواهیم بود.

۲۹ کانون اخلاق پزشکی در سطح دانشگاه‌های علوم پزشکی فعال هستند/ مجمع کشوری کانون‌های اخلاق پزشکی مجوز خود را دریافت کرده است

در ادامه سیده مریم حسینی رئیس اداره کانون‌های فرهنگی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، با بیان این‌که این نیاز در حوزه اخلاق پزشکی در میان دانشجویان دیده شده است، ابراز داشت: کانون‌های فرهنگی، نهادهای خودانگیخته هستند. در حال حاضر ۲۹ کانون اخلاق پزشکی در دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور فعال هستند که بر این اساس مجمع کشوری کانون‌های اخلاق پزشکی نیز مجوز کار را دریافت کرده‌ است و این شبکه اکنون وجود دارد.

وی ادامه داد: تمامی فعالیت‌های آموزشی مجمع با هماهنگی معاونت آموزشی وزارت بهداشت در حال انجام است. در خصوص ایجاد شبکه کشوری اخلاق پزشکی، این ظرفیت وجود دارد و می‌توانیم کانون‌های فرهنگی و انجمن‌های علمی اخلاق پزشکی را در کنار هم داشته باشیم، تنها تفاوت این است که انجمن‌های علمی در سطح دانشگاه‌های علوم پزشکی فعالیت‌های اجتماعی نیز می‌کنند و صرفا تنها کار تحقیقاتی و پژوهشی ندارند.

در ادامه مینا فروزنده مدیرگروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به فعالیت‌های انجمن علمی اخلاق پزشکی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیان داشت: ما تلاش داریم تا بحث آموزش اخلاق پزشکی را در سه سطح "مبانd"، "بالینی" و "متن‌خوانی" اجرا کنیم، در این مسیر دانشجویان نیز  تا حدی توانا شده‌اند به نحوی که گفتمان‌های اخلاقی را در گروه‌های مختلف تشکیل داده‌اند.

دانشجویانی که با اخلاق پزشکی آشنا و از آن استقبال می‌کنند، در ادامه وارد بالین می‌شوند و مطالبه‌گر می‌شوند و مباحث اخلاقی را با اساتید خود در این حوزه به بحث و تبادل نظر می‌نشینند، که نتیجه این رفتار باعث شده است رویکرد مطالبه‌گری در سطح بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران تا حدی متفاوت شود.وی بیان داشت: در این میان دوره آموزشی "مبانی اخلاق زیست پزشکی" برگزار شد که هفدهمین دوره آن در حال برگزاری است که با استقبال بسیار خوب دانشجویان روبه رو شده است. دوره آموزش "اخلاق بالینی" نیز به شکل گفتمان‌های علمی برگزار می‌شود. دوره "متن خوانی مبانی اخلاقی بر روی کتاب deGrazia " از جمله بخش‌هایی است که دانشجویان به آن علاقه بسیار دارند و موجب استقبال از سوی دانشجویان بوده است در این دوره دانشجویان به صورت آنلاین در حال خواندن متن‌ها و ترجمه هستند.

فروزنده ابراز داشت: فعالیت‌های انجمن در دوران کرونا بهتر شده است و دانشگاه‌های مختلفی علاقمند بوده‌اند تا در این مباحث شرکت کنند که در مجموع ۱۹ دانشگاه علوم پزشکی از هشت رشته پیراپزشکی نه تنها پزشکی شامل "پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری، مامایی، کاردرمانی، هوشبری، اتاق عمل، میکروبیولوژی، پرتوشناسی تکنولوژی" استقبال خود را از دوره‌های آموزشی آنلاین انجمن علمی اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران اعلام کرده‌اند.

۱۴۸ دانشجو در سطح "مبانی"، ۵۰ دانش آموخته در سطح "اخلاق بالینی" و ۳۰ دانش آموخته در سطح "متن خوانی" در حوزه اخلاق پزشکی در حال فعالیت هستند

این مقام مسؤول به تعداد دانشجویان فعال در انجمن علمی اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران اشاره کرد و افزود: جمعیتی که اکنون در حال فعالیت هستند شامل  ۱۴۸ دانشجو در سطح "مبانی"، ۵۰ دانش آموخته در سطح "اخلاق بالینی" و ۳۰ دانش آموخته در سطح سوم و یا سطح "متن‌خوانی"هستند. انجمن علمی اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران گواهی‌نامه‌هایی را به دانش آموختگان خود می‌دهد که در نهایت ماحصل تلاش‌های صورت گرفته ارتقای رضایت مندی از ۸۲ درصد به ۹۰ درصد است.

وی یادآور شد: برگزاری این دوره‌ها دیدگاه دانشجویان را با تغییر همراه ساخته است، نکته جالب این‌که دانشجویانی که در این دوره‌ها شرکت می‌کنند و با اخلاق پزشکی آشنا و از آن استقبال می‌کنند، در ادامه وارد بالین می‌شوند و دیگر خوشان مطالبه‌گر هستند و مباحث اخلاقی را با اساتید خود در این حوزه به بحث و تبادل نظر می‌گذارند، که نتیجه این رفتار باعث شده است رویکرد مطالبه‌گری در سطح بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران تا حدی متفاوت شده و دانشجویان "مطالبات اخلاقی" را دنبال کنند.

فروزنده ابراز داشت: ماحصل این دو سال و نیم کار که به صورت حضوری و قبل از بحران کرونا بوده است، شرکت در کنگره اخلاق پزشکی در سال ۹۸ بوده است که دانشجویان ما در پنل دانشجویی این کنگره بسیار موفق ظاهر شدند به‌نحوی که برای کنگره سال جاری اخلاق پزشکی از دانشجویان دعوت به حضور شده است تا دستاوردهای خود را در این زمینه ارائه دهند. این دانشجویان برگزیده دو جشنواره "اشتراک‌گذاری تجارب ارزشمند دانشجویان در تحقق پاسخگویی اجتماعی" و جشنواره ارایه تجربیات برتر دانشجویی وزارت بهداشت" شده‌اند.

تلاش جهت ایجاد شبکه‌ای از فعالان اخلاق پزشکی در سطح کشور

مدیرگروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان این‌که انجمن علمی دانشجویان اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران با دانشجویان ۶ دانشگاه در چاپ ماهنامه "زی" که محتوای بسیار غنی دارد همکاری می‌کنند، بیان داشت: چاپ چهار عنوان ترجمه کتاب "مرجع اخلاق پزشکی" برای نخستین بار به زبان فارسی که مطالب فلسفی بسیار سنگینی دارد در طول یک سال و نیم، از دیگر موفقیت‌های به دست آمده است.

وی بیان داشت: وجود دو عضو دانشجویی فعال در "شورای عالی اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران"، برگزاری گردهمایی‌های سه‌شنبه‌های انجمن، فیلم و تئاتر بینی در خصوص اخلاق پزشکی، انتشار دوماهنامه علوم انسانی سلامت زی، برگزاری کمپین پزشکی روایی شتابگر تغییر باش، برگزاری نشست بررسی جریان ضد پزشکی در جامعه ، ترجمه مجموعه چهارجلدی اخلاق پزشکی، ترجمه کتاب مبانی اخلاق زیستی ویج و ترجمه کتاب اخلاق زیست پزشکی از دیگر فعالیت‌های صورت گرفته است.

فروزنده در پایان گفت: امیدوارم این فعالیت‌ها در انجمن علمی اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مجموعه‌ای که همراه با خود دارد، به صورت شبکه علمی در کشور دنبال و توسعه یابد، زیرا این حد از توانایی در دانشگاه علوم پزشکی ایران همراه با استقبالی که از سوی دیگر دانشگاه‌ها شده است، نیازمند حمایت است. به واقع این موج علمی اخلاق، نباید تنها محدود به یک دانشگاه شود و باید مانند یک‌جریان به دیگر دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور تسری پیدا کند.

در سازمان نظام پزشکی در صدد نهادینه کردن اخلاق حرفه‌ای هستیم

در ادامه سعید بیرودیان متخصص اخلاق پزشکی و مدیر اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی، بیان داشت: در سازمان نظام پزشکی در صدد نهادینه کردن اخلاق حرفه‌ای در میان فارغ التحصیلان هستیم و در این راستا اقدامات خوبی شده است. بر این اساس "راهنمای اخلاق حرفه‌ای" در سازمان نظام پزشکی تدوین شد، این راهنما دو سال قبل به تصویب "شورای عالی سازمان نظان پزشکی" رسید و در ادامه در " شورای عالی اخلاق وزارت بهداشت" نیز تصویب شد.

قرار گرفتن راهنمای اخلاق حرفه‌ای به عنوان یکی از منابع آزمون دستیاری

وی با بیان این‌که اکنون راهنمای اخلاق حرفه‌ای به عنوان یکی از منابع درس "اخلاق پزشکی" در مقطع پزشکی عمومی و دستیاری پذیرفته شده است، ابراز داشت: در این مسیر مکاتباتی با معاونت آموزشی وزارت بهداشت صورت گرفته است تا "راهنمای اخلاق حرفه‌ای" به عنوان یکی از منابع آزمون دستیاری نیز قرار بگیرد. ما با گروه پزشکی و گروه‌های عضو سازمان نظام پزشکی در حال تعامل هستیم تا راهنمای اخلاقی که ۱۴۰ ماده اخلاقی در ۱۳ فصل جداگانه است را رعایت کنند.

انجمن‌های علمی تلاش دارند تا تفکرات اخلاقی را بسازند

این مقام مسؤول بیان داشت: این درخواست و توقع از پزشکانی که در این حوزه چنین دروسی را در گذشته نداشته‌اند و به قولی نسل‌های خیلی قبل پزشکی هستند، کاری سخت است. بر همین اساس کاری اصولی با هم‌فکری در دانشگاه‌ها با حضور صاحبنظران  و دست‌اندرکاران این بخش که تمام تلاششان در بخش آموزش دانشجویان است صورت گرفته است تا با اخلاقی شدن این عزیزان در آینده نزدیک، این جریان اخلاقی در سطح جامعه شکل بگیرد.

بیرودیان با بیان این‌که با این حرکات داوطلبانه و مشارکت دانشجویانی که در مسیر راه با شیرینی درس اخلاق پزشکی روبه رو می‌شوند به دنبال ایجاد جریان اخلاق پزشکی در کشور هستیم، گفت: بر این اساس "راهنمای اخلاق حرفه‌ای" را ملزم به" آیین‌نامه انتظامی" کرده‌ایم به این معنا که در ابتدا از طریق آموزش نظام پزشکی دوره‌های مختلف "اخلاق پزشکی" را آموزش دهیم و در ادامه ضمانت اجرایی را به معاونت انتظامی بسپاریم. در واقع اگر کسی موازین اخلاق حرفه‌ای را رعایت نکند، برابر با ماده ۶ آیین نامه انتظامی در برابر رفتار خلاف شئون حرفه‌ای خود مجازت‌های انتظامی در سازمان نظام پزشکی دارد.

وی در پایان ابراز داشت: کار اساسی و اصولی کاری است که دوستان ما در دانشگاه علوم پزشکی ایران در حال انجام دارند تا در کنار کانون‌های فرهنگی که در حال فعالیت در حوزه اخلاق حرفه‌ای و اخلاق پزشکی هستند، انجمن‌های علمی را نیز داشته باشیم، انجمن‌هایی که تلاش دارند تا تفکرات اخلاقی را بسازند.