انتشارات علمی و فرهنگی منتشر کرد؛
روایت‌شناسی؛ راهنمای خواننده به نظریۀ روایت
اثر مانفرد یان از بزرگ‌ترین روایتشناسان معاصر که تلاشی است برای شناساندن مفاهیم و عناصر روایت، با ترجمه ابوالفضل حری به چاپ رسیده است.
به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری موج، روایت و روایت‌شناسی از مباحث روز جهان نه‌تنها در عرصۀ ادبیات و داستان که در بسیاری از حوزه‌های مطالعاتی است. این روزها روایت عنصر فعال علوم و کنش‌های اجتماعی است که شناخت یا بازشناسی‌اش به ما کمک می‌کند لایه‌های پشت وقایع را دریابیم.
کتاب «روایت‌شناسی؛ راهنمای خواننده به نظریۀ روایت» اثر مانفرد یان و ترجمۀ ابوالفضل حری است. نویسنده کتاب از معروفترین روایتشناسان معاصر جهان و استاد ادبیات انگلیسی دانشگاه کلن و یکی از سه ویراستار اصلی دانشنامۀ نظریۀ روایت راتلج است. این کتاب پیشتر با ترجمه‌ای از محمد راغب در انتشارات ققنوس چاپ شده بود و اکنون آخرین ویراست آن در انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است.
به بیان مترجم محتوای این کتاب در ابتدا در تارنمای نویسنده منتشر شده بود و بعداً به شکل کتاب درآمد. آنچه نویسنده در آنجا منتشر می‌کرد در چند نوبت ویرایش شده بود و ابوالفضل حری (مترجم) مطابق آخرین تغییرات، که مربوط به سال ۲۰۱۷ بوده است، نسخۀ ترجمه را به روز رسانی و حک و اصلاح کرده است.
این کتاب ۹ فصل دارد که در عناوین ۱) سرآغاز، ۲)چهارچوب روایت‌شناختی، ۳) روایتگری، کانونی‌شدگی و موقعیت‌های روایی، ۴) کنش، تحلیل داستان و نقل‌پذیری، ۵) زمان دستوری، زمان و وجوه روایی، ۶) صحنه‌پردازی و فضای داستانی، ۷) اشخاص و شخصیت‌پردازی، ۸) گفتمان: بازنمایی گفتار، افکار و ذهنیت، ۹) مطالعۀ موردی: داستان «تابلوی قایق ماهیگیری» دسته‌بندی شده است.
ساختار کلی کتاب بدین شکل است که نویسنده از مبانی نظری و مفاهیم بنیادین روایت‌شناسی و موضوعات هر بخش کوتاه سخن می‌گوید و سپس با آوردن نمونه‌های متعدد از کتاب‌ها و رمان‌ها می کوشد چگونگی کاربست آنها را در تحلیل روایت و داستان نشان دهد. به همین منظور نویسنده در ابتدا ارائۀ تعریفی از خود روایت را لازم می‌داند. «مؤلفه‌های اصلی روایت کدام‌اند؟ روایت باید حاوی چه چیزی باشد تا در زمرۀ روایت قرار بگیرد؟ بگذارید با پاسخی ساده بگوییم: ۱- روایت‌ها جملگی داستانی را تعریف می‌کنند؛ ۲- همۀ داستان‌ها واجد شخصیت‌اند و به وجوه شفاهی، مکتوب، سینمایی، تصویری، اجرایی یا ترکیبی از این وجوه بیان می‌شوند. ازاین‌رو روایت، شکلی ارتباطی است حاوی توالی رخدادهایی که اشخاص پدید می‌آورند و از سر می‌گذرانند. همچنین در بیان شفاهی داستان‌ها، از قبیل داستان‌هایی که در این کتاب با آنها سرو کار داریم، پای راوی یا قصه‌گویی نیز در میان است.» (از متن کتاب)
کلیدواژه‌های اصلی کتاب به گفتۀ نویسنده شامل این موارد است:
- روایت: هر آنچه داستانی را بیان کند یا نمایش دهد.
- داستان: توالی رخدادهایی که مشمول اشخاص داستانی می‌شوند.
- راوی: گویندۀ داستان؛ همو که متن روایی را نقل یا بیان می‌کند.
هرآنچه این سه عنصر یا یکی از آنها را داشته باشد موضوع این کتاب است.
همچنین نویسنده برای بیان بهتر مطالب جداول و تصاویری را طراحی کرده است که ربط و نسبت اجزای روایت را برای خواننده روشن‌تر سازد. این کتاب با بیانی ساده و گیرا عمدۀ مفاهیم و اهم مباحث روایت‌شناسی را در موجزترین شکل گرد آورده است. همۀ کسانی که به نحوی با موضوع روایت درگیرند، دانشجویان، علاقه‌مندان به داستان و داستان‌نویسی، منتقدان ادبی، تحلیل‌گران روایت و گفتمان و... می‌توانند به این کتاب رجوع کنند. این کتاب را می‌توان در زمرۀ کتب جیبی مرجع قرار داد؛ نوعی فرهنگ‌نامۀ کوچک که اهم مباحث، اصطلاحات و اشخاص مهم موضوع را در خود جای داده است؛ ارجاعات فراوان، ذکر منابع و رویکرد میان‌رشته‌ای کتاب در تحقق این موضوع یاری‌رسان بوده‌اند و در واقعِ امر نیز آن را محل رجوع دانشجویان و منتقدان قرار داده‌اند.
کتاب «روایت‌شناسی؛ راهنمای خواننده به نظریۀ روایت» اثر مانفرد یان، ترجمۀ ابوالفضل حری با شمارگان ۵۰۰ و قیمت ۳۷ هزار تومان در سال ۱۳۹۹ از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.
ارسال نظر