به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، موسیقی، یکی از ارکان مهم شعر است که باعث به دل نشستن کلام شاعر می‌شود. ارتباط شعر و موسیقی موضوعی است غیرقابل انکار که عموم اهل فرهنگ و ادب و موسیقی به آن معتقدند. به همین علت شاعران و پژوهندگان در تعریف شعر، موسیقی را یکی از عناصر مهم شعر به شمار می‌آورند و آن را فصل ممیز شعر از نثر می‌دانند. یکی از این شاعران که در اشعارش موسیقی دلنشینی را ایجاد می‌کند " مهدی اخوان ثالث " است؛ شاعری که کمک زیادی به پرورش حس زیبایی شناسی و حساسیت گوش وی با کلام و لحن موزون داشته است.

تأمل در اشعار مهدی اخوان ثالث نشان می‌دهد که وی از زمره شاعران اندیشه‌گرایی است که مقولات دینی و تأملات هستی‌شناسانه از اصلی‌ترین دل مشغولی‌های او در طول حیات بوده، اما بسامد بالا و گستردگی مضامین میهن پرستانه، جنبه‌های ایدئولوژیک و معرفتی شعر او را تحت الشعاع قرار داده است.

مهدی اخوان ثالث در ۱۰ اسفند ۱۳۰۷ چشم به جهان گشود. گرایش به هنر موسیقی، قسمتیی از فعالیت‌های دوران کودکی اخوان ثالث را تشکیل می‌داد. این شاعر در اسطوره‌سازی و داستان‌پردازی تبحر ویژه‌ای داشت. آثار وی تلفیقی از زبان کهن، فکر و نگاه نو بود و این شاعر توانست با نمادگرایی و دیدگاه نوین خود انسان را با دردها، احساس، عشق و حسرت ها آشنا کند و سبکی تازه را در عرصه شعر و ادب پدید آورد. خبرنگار فرهنگی موج به مناسبت سالروز تولد مهدی اخوان ثالث با «محمدرضا سلیمی» شاعر، نویسنده و منتقد ادبی به گفت وگو پرداخته است.

اشعار اخوان نماد پختگی و کمال معرفتی

محمدرضا سلیمی، با بیان اینکه بررسی اشعار اخوان در سروده‌های دهه‌های پایانی عمر وی نوعی از پختگی و کمال معرفی او را به نمایش می‌گذارد، گفت: این موضوع در ساحت زبان شعری او خلاصه می‌شود. در واقع به چگونگی درک او از هستی بر می گردد. اخوان در سال‌هایی به شاعری آرام و اندیشه‌گر تبدیل می‌شود و در اشعار او شعرهایی از زندگی سرد و بی‌روح دیده می‌شود. از این رو تأمل در شعر این شاعر برجسته معاصر به دور از تأثیرپذیری از گزارش‌های مرسوم که وارد بازار فرهنگ و ادب می‌شود می‌تواند زمینه‌ساز ظهور بخشی دیگر از شخصیت شعری اخوان باشد.

وی در ادامه افزود: تأثیر اوضاع و احوال روزگار این شاعر بر زندگی و اثرهای او مشهود است و این مهم یکی از راه‌های ورود به عرصه تبیین و بررسی هویت ملی در شعر ایران معاصر به شمار می‌رود.

اشعار ثالث سه دوره مشخص دارد

این شاعر با تاکید بر اینکه اخوان همواره در شعرهای خود هویت ملی را مطرح می‌کند، تصریح کرد: در واقع اشعار او دارای سه دوره مشخص است. شعرهای که در دوره جوانی سرود. دوم اینکه او به طور جدی به شعر نیمایی روی می‌آورد و با تسلطی که به شعرهای خراسانی داشت، سبک و شیوه خاص خود را معرفی کرد. دوره سوم فعالیت‌های ادبی این ادیب در دهه 50 بود. اخوان از ادبیات سنتی خراسان و از قصیده و شعر خراسانی الهام گرفته و آشنایی بالای او با زبان، بیان و ادب سنتی این منطقه سبب شده است که این زبان را از آن خود کند.

این منتقد ادبی با بیان اینکه برخی معتقدند اخوان شاعر دوران شکست است، توضیح داد: بسیاری از منتقدان می‌گویند که در همه شعرهای اخوان ناامیدی، تنهایی و غم مشاهده می‌شود. اسطوره و داستان‌‌پردازی و نوع بیان وی از جمله ویژگی‌‌هایی است که می‌توان در ارتباط با شعر اخوان ثالث برشمرد. از طرفی شعر او روایت گونه به شمار می‌رود که در شعر دیگر شاعران چنین نیست. موفقیت اخوان ثالث را می‌توان در پیروی شاعران پس از وی از سبک و سیاقش دریافت. شاید بتوان گفت این شاعر، اسطوره‌ها را که به معنای واقعی ایرانی بودند، زنده کرد.

نزدیکی شعرهای اخوان به نیما

نویسنده کتاب از پنچره آپارتمان، با بیان اینکه اخوان ثالث به لحاظ ذهنی و شناخت نسبت به موسیقی نزدیک‌ تر به نیما است، گفت: این شاعر به لحاظ شناخت نسبت به موسیقی در شعر به نیما یوشیج نزدیک است. وی گاهی در مباحث نظری سخنانی نو از نیما داشت اما نباید فراموش کرد که نیما جایگاهی والا و خاص تری در میان جامعه دارد.

سلیمی، در ادامه افزود: به راستی می‌توان اخوان را شاعری مردمی و همراه با مردم دانست. او با مهارت تمام برای برجسته‌سازی ترکیبات و واژگان زبان، که گونه‌ای از کاربرد ترکیبات و واژگان در خارج از محدوده مورد کاربرد در یک زمان حاص است، ترکیبات، واژگان، اصطلاحات و عبارت های عامیانه و محاوره ای را در اشعار خود به کار برده است. در واقع او توانسته هنجارگریزی سبکی را پیدا کند. اخوان به سختی می‌تواند عناصر کلاسیک را از زبان شعری خودش دور کند اما در با به کارگیری برخی اصطلاحات و تکیه کلام‎‌های امروزی مردم کوجه و بازار و نیز بهره‌گیری از ذهنیت پویای شاعرانه خود به گونه‌ای میان عناصر زبان امروز و گذشته پیوند و همبستگی ایجاد می‌کند و از تلفیق این دو است که زبان خاص شعر اخوان پدید می‌آید.