به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، ارتباط بین دست برتری و هوش و توانایی‌های شناختی از زمان طولانی مورد علاقه محققان بوده و یکی از موضوعات بحث‌برانگیز است. با وجود اینکه تعریفی با توافق جهانی برای دست برتری وجود ندارد، با این حال در اغلب منابع دست برتری ترجیح فطری یا زیست شناختی برای استفاده از یک دست بیشتر از دست دیگر در انجام تکالیف و وظایف خاص در نظر گرفته شده و با غالب بودن یکی از نیمکره‌ها در انجام آن تکلیف در ارتباط است که غالب بودن نیمکره‌ها برنامه زیست‌شناختی از پیش تعیین شده و تغییر ناپذیر است.

پژوهشگران بسیاری در این حوزه تحقیقات زیادی انجام داده اند تا ۱۸۶۰ میلادی یافتند که جامعه انسانی تنها ۲ درصد چپ دست دارد اما به مرور با رسیدن به ۲۰۰۰ میلادی نرخ چپ دست ها نیز بالاتر رفت، به گونه‌ای که اکنون نرخ میانگین این افراد در جهان به ۱۲ درصد رسیده است. برپایه آمارها مشاهده می‌شود که در کشورهایی مانند هلند و آمریکا نرخ چپ دستان بیش از ۱۳ در صد و در کشورهایی مانند چین، ژاپن و کره زیر پنج درصد است. برپایه آمارها چپ دستی میان پسران بیشتر از دختران است، یعنی از هر ۹ کودک پنج پسر و چهار دختر چپ دست خواهند شد که البته باید به این پدیده از منظر ژنتیکی نگریست. به رسمیت شناختن چپ دست‌ها سبب شده تا نرخ چپ دست‌ها به مرور در هر دهه بیشتر شود.

مناقشه بر سر تاثیرات مغز بر چپ دستی

با توجه به این تعداد جمعیت چپ دست جهان آنها معتقدند که برخی ابزار و امکانات ناعادلانه ساخته شده است و آنان را با چالش‌های فراوانی روبرو می‌کند. از این رو روز جهانی افراد چپ دست برای نخستین بار در سال 1976 میلادی شکل گرفت. هدف از این نامگذاری مشکلاتی بود که بیشتر چپ دستان با آن مواجه می‌شوند. بسیاری از ابزار، تجهیزات از جمله قیچی، اره و سایر تجهیزات ورزشی، مناسب افراد راست دست ساخته شده‌اند و همین موضوع باعث شده است که افراد چپ دست با مشکلات زیادی روبرو شوند یا مجبور باشند که برخی کارها را به سختی و با دست راست انجام دهند. متخصصان هشدار می‌دهند والدین به هیچ وجه نباید نظرشان را به کودکانشان برای چپ‌دستی یا راست دستی تحمیل کنند. با وجود چالش‌های بسیار برای افراد چپ دست، خیلی وقت‌ها در جامعه به نیازها و توانایی آنها  توجه نمی‌شود و علت این امر عدم آگاهی از جوانب این موضوع از سمت جامعه است. این نادیده گرفته شدن این افراد بر ابعاد گوناگون زندگی آنها از جمله رشد مهارت‌های فردی، عزت نفس و عملکرد تحصیلی آنان تأثیر بسزایی دارد.

نگاه جامعه به چپ دستان چگونه است؟

کودکان از همان سال های نخستین زندگی به طور بارزی یک نیمه از بدن را بر نیمه دیگر آشکار می سازند، ‌اینان افرادی هستند که از آغاز می توانند در گروه چپ دستان یا راست دستان قرار بگیرند. باید پذیرفت که راست دستی یا چپ دستی از آغاز تولد و یکبار برای همیشه حاصل نمی‌شود بلکه به آرامی به وجود می‌آید. عصب‌شناسان زیادی نیز جنبه‌های مختلف رفتار یک فرد را از همان دوران جنینی مورد بررسی قرار دادند تا بدانند جنین درون شکم مادرش تصمیم می گیرد که چپ دست یا راست باشد.

«پیترهپر» پزشک استرالیایی پژوهش‌های بسیاری را درباره حرکت جنین‌ها انجام داد و دریافت که از هر ۱۰ جنین ۹ تای آنها ترجیح می‌دهند انگشت شصت دست راست خود را بمکند. سال‌ها بعد نیز پیتر به دنبال آن کودکان رفت تا ببیند که مشاهداتش بر روی آن کودکان به کجا رسیده است و مشاهده کرد که آن کودکانی که انگشت شصت دست راست‌ شان را می‌مکیدند، راست‌ دست شدند و بالعکس. 

بیشتر بخوانید:

افراد چپ دست لزوما راست مغز نیستند

برجسته‌ترین چپ دست‌های دنیای ورزش

چپ‌دستی و راستی‌دستی بر گفتار تاثیر دارد

در همین ارتباط «علی‌اصغر فیاض» نویسنده کتاب چپ دستی کودکان موهب آسمانی، چپ دستی را یک نعمت بزرگ می‌داند و می‌گوید: چپ دست بودن موهبتی است که از دیدگاه پزشکی و علوم اعصاب شناختی مزایای متعددی برای فرد به همراه دارد، گرچه نظریه های علمی مشکلاتی را نیز برای چپ دست ها متصور هستند. به اعتقاد وی، اگر چپ‌ دست هستید، ویژگی‌های شخصیتی شما انعطاف‌ پذیری و عدم وابستگی است.  خصوصیات رفتاری افراد چپ‌ دست اغلب اوقات با مطالب نادرستی در مورد اینگونه افراد همراه بوده است.

«ملیسا راث» زیست شناس در کتاب خود با عنوان چپ دست‌ها چگونه در دنیای راست دست‌ها زنده می‌مانند، اشاره می‌کند که چپ دست های فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ ها ۰.۲۶ درصد ثروتمندتر از راست‌ دست‌ های همان دانشگاه هستند. البته ناگفته نماند که به دلیل جامعه‌ آماری آمریکایی این تحقیق در کشورهای دیگر به طور الزامی چنین نتیجه‌ای در بر ندارد.

«کورن استنلی» روانشناس کلمبیایی در مقاله‌ای تحت عنوان سندرم چپ دستی، اشاره می‌کند که ترکیب چپ دستان و راست دستان از لحاظ تعداد در ۳۰ هزار سال اخیر تغییر جدی نداشته است. در همین زمینه ریک اسمیت نیز در کتاب معمای چپ دست‌ها توضیح می‌دهد که ورزشکاران چه راست دست و چه چپ دست معمولا در مقابل حریف راست دست تعلیم می‌بینند و زمانی که با یک حریف چپ دست روبه‌ رو می‌شوند، چپ‌دست‌‌ها به‌ راحتی می‌توانند خود را تطبیق دهند اما راست دست‌ها ضعف دارند. آنها مجبور به شرکت در یک نبرد نامتقارنند که آمادگی بسیار کمی برای آن دارند.

«لئوناردو داوینچی، ناپلئون، گاندی، باراک اوباما، انیشتین، چارلی چاپلین، ارسطو، افلاطون، بتهون، فریدریش نیچه، ماری کوری، پیکاسو، ویلیام شکسپیر» و هزاران تن دیگر از افراد مشهور در جهان وجود دارند که توانسته‌اند با وجود چپ دستی به مشاهیر نامدار جهان تبدیل شوند.

امروزه نگرش‌ها تغییر کرده‌اند و حتی در مواردی چپ دست بودن یک مزیت محسوب می‌شود. هر چند که به عقیده بسیاری از روان شناسان هنوز برای دادن نظر قطعی در این رابطه به اندازه کافی مطالعه صورت نگرفته است اما اینکه دنیا تنها برای راست‌دستان ساخته شده است واقعیتی انکارناپذیر است.