، یکی از مهمترین مواضع ترامپ در حوزه سیاست خارجی دولت جدیدش، ابراز تمایل وی برای گفتگو با جمهوری اسلامی ایران در مسئله هسته ای و دستیابی به توافق بود. اگرچه بحث ها و نظرات مختلف و زیادی در خصوص اینکه آیا اکنون و تحت شرایط اعلامی ترامپ، ورود به چنین گفتگوهایی درست است یا خیر، مطرح شده اما در لابه لای طرح چنین نکاتی، یک نکته مغفول مانده است و آنهم اثر طرح ایده مذاکره با ایران از سوی ترامپ بر نتانیاهو است.

زمانی که ترامپ اعلام کرد «من علاقه مند به توافق با ایران در موضوع هسته‌ای هستم... اگر ما توافق کنیم، اسرائیل آنها را بمباران نخواهد کرد.» موضع رئیس جمهور آمریکا یک چرخش بزرگ در رویکرد اساسی او محسوب می شد. زیرا ترامپ از مخالفان سرسخت توافق با ایران بود و در ۸ مه ۲۰۱۸ از توافقنامه امضا شده در سال ۲۰۱۵ بین ایران و کشورهای ۱+۵ تحت عنوان برجام خارج شد. در آن زمان نتانیاهو مثل امروز در رأس کابینه بود و لذا از موقعیت خود به عنوان نخست وزیر استفاده کرد تا در ترامپ قانع کند برجام یک توافق بد است و باید از آن خارج شد. در واقع نتانیاهو نه تنها با این توافق هسته ای مخالف بود، بلکه اقدامات دیپلماتیکی هم انجام داد و موساد را در تلاش برای متقاعد کردن دولت آمریکا برای خروج از آن، فعال کرد.

در نهایت این عملیات و سایر تلاش‌های متقاعدکننده نتانیاهو باعث شد ترامپ در ماه مه ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شود. اما اکنون در روزهای اخیر شاهد اظهاراتی از ترامپ بودیم که نه تنها مسئله مذاکره و توافق را پیش کشیده بلکه عملاً گزینه نظامی آمریکا را از دستور کار خارج و حتی اسرائیل را متقاعد کرد تا زمانی که آمریکا در حال مذاکره با ایران است، دست به واکنش نظامی نزند.

این در حالی است که مقامات نظامی، فرماندهان ارتش و وزرای دفاع سابق و کنونی رژیم صهیونیستی همواره در رسانه ها اعلام می کنند اگر قرار است تأسیسات هسته ای ایران مورد هدف قرار بگیرد، سال ۲۰۲۵ و اکنون بهترین زمان است. در واقع، اظهارات ترامپ نمادی از شکست واقعی بزرگترین پروژه شاخص نتانیاهو در ۳۰ سال گذشته است: یعنی جلوگیری از پیشرفت هسته ای ایران با ابزار نظامی.

نتانیاهو نتوانست جهان را در مورد گزینه نظامی علیه توانمندی و تأسیسات هسته ای ایران متقاعد کند و اکنون برای وی تنها گزینه سیاسی باقی مانده است. از سویی گزینه سیاسی که به معنای آغاز روند جدیدی از مذاکرات است، یک پیروزی برای تهران محسوب می شود. زیرا در این شرایط طرف مقابل به این نتیجه رسیده است که ابزار نظامی کاربرد ندارد. البته در اینجا مذاکره هم پیش شرط دارد و اگر قرار است گفتگویی شکل بگیرد باید طرف مقابل حرف و عملش یکسان باشد. نمی توان هم تحریم کرد، هم تهدید نظامی کرد و هم حرف از مذاکره زد.

اما همین که ترامپ پذیرفته ابزار نظامی راهگشا نیست، یعنی توانمندی دفاعی ایران موفق عمل کرده است. از این رو طبق نظر کارشناسان اسرائیلی که در وبسایت اسرائیل هیوم منتشر شده است: «زنجیره شکست‌های نتانیاهو به‌ویژه در کارزاری که او علیه حماس و حزب‌الله به راه انداخت، می‌توانیم بزرگترین شکست او را از نظر تاریخی اضافه کنیم: شکست در جلوگیری از توسعه و پیشرفت در حوزه هسته ای ایران.»

واقعیت امر آن است اگر نتانیاهو اسناد متقن و موثقی درباره اقدامات خلاف تعهد و قانون هسته ای ایران در اختیار داشت، آنها را به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه می کرد تا بتواند بر گزارش جامع این سازمان که قرار است در ماه مارس منتشر شود، اثر بگذارد. همچنین این اسناد می توانست قدرت نتانیاهو را در ایجاد اجماع (اگر نگوییم جهانی) غربی در هدف قرار دادن تأسیسات هسته ای ایران افزایش دهد. ولی دست او خالی است و لذا شاهد هستیم وی تلاش دارد با فرافکنی سیاسی بحث را در تیتر یک دنیا نگه دارد.

با این حال ترامپ هم حاضر نیست وارد معرکه ای شود که دلایل درستی برای انجامش وجود ندارد. این کار می تواند سایر سیاست های وی در بحث بین المللی را هم تحت تأثیر منفی قرار دهد.