، امسال در اقدامی عجیب و متفاوت از سوی اردوغان، وی تصمیم گرفت به جای مقابله و جلوگیری از برگزاری جشن نوروز در ترکیه که همواره توسط کردهای این کشور برگزار می شد، این جشن باستانی با اصالت ایرانی را مبنای همکاری بین کشورهای ترک زبان قرار دهد بدون اینکه نامی از خاستگاه نوروز و ایران بیاورد.

وی در مراسم روز اول نوروز امسال گفت: «نوروز جشن هیچ گروه قومی خاصی نیست، بلکه جشن تمام ملت و تمام جغرافیای ما است، از جمله علوی‌ها، سنی‌ها، ترک‌ها و کردها. نوروز همچنین مهم‌ترین نماد فرهنگ مشترک، تاریخ مشترک و اتحاد سرنوشت و قلب‌های ماست. باید روز نوروز به‌عنوان یک مناسبت مشترک برای بزرگداشت و جشن در جهان ترک پذیرفته شود. امیدواریم که با تایید برادران و خواهرانمان، ۲۱ مارس روز نوروز به یک روز بزرگداشت و جشن مشترک تبدیل شود که وحدت و همبستگی ما را مستحکم کند. هرچه همکاری در جهان ترک بیشتر شود، باد‌های صلح در منطقه ما قوی‌تر خواهد شد.»

در واکنش به این مسئله اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در پیامی گفت: «ما مفتخریم که نوروز ایرانی به یمن پیام والای انسانی و فرهنگی آن اکنون توسط بسیاری از ملت‌ها و اقوام اعم از ترک، عرب، کرد، بلوچ، ترکمن ازبک و ... بزرگ داشته می‌شود و باعث تقویت پیوندهای انسانی، فرهنگی و اجتماعی میان اقوام و ملل در منطقه‌ای وسیع از شرق تا غرب آسیا و فراتر از آن شده است.»

اگرچه پیام و ماهیت این جشن که با نو شدن طبیعت همراه است، به قدری جهانشمول است که می تواند سایر کشورها و اقوام و مذاهب را در برگیرد اما عدم اشاره اردوغان به ایرانی بودن نوروز و تأکید بر اینکه این جشن مبنای همکاری بیشتر کشورهای ترک زبان خواهد شد، نمی تواند معنای خوبی داشته باشد.

رسالت وزارت خارجه پیشبرد دیپلماسی در همه سطوح از جمله دیپلماسی فرهنگی است. در حالی که همواره از وزارت خارجه گزارش کار بابت اقداماتش در زمینه دیپلماسی اقتصادی درخواست می شود، از این پس ضروری است کارنامه این وزارتخانه در خصوص دیپلماسی فرهنگی نیز رسانه ای شود. در این خصوص ما نیازمند تأکید بر خاستگاه ایرانی این جشن از سوی دستگاه دیپلماسی کشور هستیم. سفارت خانه های ما هر کدام می توانند این جشن را نه فقط در محوطه داخل سفارت جشن بگیرند بلکه از آن برای گسترش فرهنگ صلح و مدارا و همچنین نمایاندن ایران به عنوان سرزمینی که تاریخش سرشار از جشن های مختلف است، شناسانده شوند. لذا رویکرد اردوغان بیش از آنکه احترام و پذیرش این جشن باستانی باشد، تلاشی در جهت مصادره آن بود. این در حالی است که کشور ترکیه هیچ جشنی ملی غیر مذهبی خاص خود ندارد و ترک ها در این کشور یا سال نو میلادی را جشن می گیرند و یا جشن های مربوط به دین اسلام از جمله فطر و قربان را. با این حال گسترش سرزمینی جشن نوروز، از سویی مثبت نیز است. تمام نمادهای این جشن پیشینه ایرانی دارد و افراد نمی توانند این جشن تاریخی را تحریف کنند.

نکته دیگر اینکه این تنها اقدام اخیر اردوغان نیست. وی در نشست کابینه خود مدعی شد: «تبریز جغرافیای معنوی ترکیه است» این اظهار نظر موجب واکنش تندی از سوی ایرانیان در فضای مجازی شد. زیرا اردوغان در یک دهه اخیر نشان داده تلاش دارد نه تنها حضورش در قدرت را با دستکاری در قانون اساسی ترکیه، دائمی کند بلکه سرزمین هایی که تا پیش از جنگ جهانی اول تحت سیطره امپراتوری عثمانی بوده را دوباره تحت تسلط خود قرار دهد از جمله مناطقی از شهرهای شمالی سوریه. اما در تاریخ هیچ گاه شهرهای تبریز و ارومیه جزو سرزمین امپراتوری عثمانی نبوده است. با این حال با توجه به رویکرد اردوغان برای گردهم آوردن کشورهای ترک زبان به ریاست ترکیه، نگاهی به شهرهای آذری زبان ایران هم دارد. مسئله دیگر اینکه این کشورهای ترک زبان زمانی که در کنار هم قرار می گیرند، حرف یکدیگر را متوجه نمی شوند و باید از گوشی برای ترجمه همزمان استفاده کنند. با این حال اردوغان امیدوار است به پشتوانه قدرت اقتصادی و عضویتش در ناتو، برای خود بلوکی ایجاد کند. این سناریو تا زمانی که به تمامیت سرزمینی ایران آسیبی نزند، چندان اهمیتی ندارد. ولی وقتی حرف از شهرهای آذری زبان ایران می شود، انتظار می رود واکنش درخوری به اردوغان نشان داده شود.

براین اساس اهمیت دیپلماسی در حفظ امنیت روانی و تمامیت سرزمینی ایران قابل توجه است. همانقدر که قدرت نظامی ضامن پاسداری از مرزهای کشور است، دستگاه دیپلماسی هم باید نقش خود را در این رابطه ایفا کند. تقویت دیپلماسی فرهنگی می تواند در حفظ انسجام داخلی، حفاظت از ارزش ها و رسوم ملی و جلوگیری از مصادره آنها توسط سایر کشورها مؤثر باشد.