نقش عربستان در شکلگیری مافیای دزدان دریایی؛ آیا ایران دست از مبارزه برمیدارد؟
فرمانده نیروی دریایی ارتش با اعلام این مطلب که مبارزه با دزدان دریایی کار دشواری برای تکاوران نداجا نیست، تعقیب آنها را مقرون به صرفه ندانست. این در حالی است که اعزام ناوگروه ها به ورای مرزهای دریایی تاثیر مثبتی بر اقتصاد کشور میگذارد.
به گزارش زهرا حسینی خبرنگار خبرگزاری موج، چهل و یکمین ناوگروه اطلاعاتی عملیاتی نیروی دریایی ارتش متشکل از ناو پشتیبانی لاوان و ناوشکن شهید دریابان نقدی در ۱۲ خرداد سال جاری با حضور دریادار سیاری برای انجام ماموریت به آبهای آزاد اعزام شد. طبق اظهارات فرمانده نداجا هدف از اعزام این ناوگروه حفظ اقتدار ایران اسلامی، مبارزه با پروژه ایران هراسی، تبلیغات سو دشمنان و صیانت از خطوط مواصلاتی تجاری در برابر دزدان دریایی است. سلسله ماموریت های ناوگان دریایی ارتش برای حضور مستمر در آبهای بینالمللی با تاکید فرمانده کل قوا بر شکلگیری
«نیروی دریایی راهبری» آغاز شد. این برنامه در حالی شکل عملیاتی به خود گرفت که با شدت گرفتن پدیده دزدی دریایی در آبهای سومالی و خلیج عدن، تبدیل به یک تهدید جدی علیه کشتیرانی بینالمللی شده بود تا جایی که افزایش دزدیهای دریایی از سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵) باعث بالا رفتن هزینه کشتیرانی و ممانعت از رسیدن محمولههای غذایی و سوختی شد. بر این اساس نداجا طبق استراتژی تنظیم شده از سوی فرمانده کل قوا از سال ۱۳۸۷ مقابله با این وضعیت را در دستور کار قرار داد و موفق شد در کوتاهترین زمان اولین ناوگروه را در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۸ به خلیج عدن و اقیانوس هند بفرستد. این ناو گروه برای
مقابله با دزدان دریایی شامل ناو رزمی البرز و ناو پشتیبانی بوشهر بود که مأموریتش ۵۸ روز به طول انجامید. در این مدت زمانی اولین ناو گروه نیروی دریایی توانست بیش از ۷۰۰ کشتی را رهگیری و رصد کند که ۳۶ فروند از آنها کشتیهای تجاری و نفکتش ایرانی بودند. موفقیت نخستین ماموریت فرامرزی نداجا در تامین امنیت کشتیهای ایرانی منجر به آن شد که نیروی دریایی ارتش در میان ناوگان حدود ۳۰ کشور جهان، بخش مهمی از حراست از منطقه خلیج عدن را بر عهده بگیرد. این در شرایطی بود که ایران تحت تحریمهای کمرشکن نظامی بود. به همین دلیل مانور سامانهها و شناورهای کشورمان در آب های بین المللی
تعجب کشورهای قدرتمند دریایی را بر می انگیخت. نیروی دریایی ارتش در ادامه ماموریت های فرامرزی خود، برای مقابله با پدیدهای به نام دزدان دریایی و تامین امنیت کشتیهای تجاری از راهبرد «فرادستی راهکنشی (تاکتیکی) و فرودستی راهبردی» استفاده کرد. در این اصل مهم امنیتی، نیروی دریایی اعزام مستمر ناوگروهها را از اولویتهای خود قرار داد. به صورتی که بلافاصله بعد از بازگشت یک ناوگروه از خلیج عدن ناوگروه بعدی با تمام قوا و امکانات اعزام میشود. در این اصل نیروی دفاعی با سرعت عمل و واکنش سریعتر و درنهایت قدرت تدافعی بیشتر به مصاف دشمن میرود و در حقیقت فرصت نفس کشیدن و
جولان دادن را از دشمن میگیرد. حالا این دشمن چه تهدید نظامی باشد و چه تهدید از سوی دزدان دریایی. ویژگی دیگر این راهبرد مهم که موجب اهمیت یافتن نقش آموزش در آن میشود، ویژگی مستمر بودن آن است. در این صحنه نبرد نیرویی شانس بیشتری برای پیروزی دارد که این راهبرد را به خوبی اجرا کند و در طراحی برنامههای عملیاتی خود به نقش آموزش به اندازه دیگر عناصر نظامی، سیاسی و حتی بیشتر از آنها اهمیت دهد. در چنین شرایطی نیروی مقابله کننده باید همچون توری هوشمند در عرصه دریا پهن شود و از طریق پالایش علائم ضعیف طرف مقابل به شناخت نقاط قوت و اهرمهای فشار خود برای مقابله بپردازد.
برنامه ناوگروههای اعزامی به خلیج عدن به صورتی طراحی شده است که این ناوگروهها از ابتدای ورود یک کشتی به منطقه تهدید، شناور را تا نقطه رهایی از تهدید همراهی میکنند. این در حالی است که در زمان عبور کشتیها با ناوگروه نظامی ارتش هیچ جنبندهای جرات تجاوز و حمله برای دزدی به کشتی را ندارد. طراحان مبتکر و خلاق عملیاتهای نیروی دریایی برای عملکرد بهتر در ماموریت خلیج عدن تصمیم گرفتهاند تمامی کشتیهای تجاری اعم از ایرانی و غیر ایرانی قبل از ورود به منطقه تهدید با ناوگروههای ایرانی هماهنگ شوند تا در فرصت لازم برنامهریزی برای همراهی کشتیها انجام شود.
زمانی که کشتیهای عبوری بهویژه کشتیهایی که با پرچم ایران از این منطقه تهدید درخلیج عدن عبور میکنند و با ناوگروه مستقر در محل هماهنگ میشوند، ناوگروه نیروی دریایی بر اساس مأموریتهای محوله و در کوتاهترین زمان، برنامهریزیهای لازم را برای حفاظت از کشتیها در زمان عبور از منطقه تهدید انجام میدهد. چنانچه در این میان برخی از کشتیها این هماهنگی را انجام ندهند، بدون شک در زمان عبور از منطقه تهدید با مشکل مواجه میشوند. درماموریتهای خلیج عدن در ابتدا حفاظت از کشتیهایی که با پرچم جمهوری اسلامی ایران تردد میکنند، در مرحله دوم کشتیهای بازرگانی که
با کشور ایران همکاری دارند و در مرحله سوم تمام کشتیهای عبوری از این منطقه در تورهای حفاظتی نیروی دریایی قرار خواهند داشت. طول دوره مأموریتی این ناوگروهها، متغیر است و به طور معمول بین ۶۰ تا کمتر از ۹۵ روز ادامه دارند. در این عملیات ها، شناورهای رزمی کشورمان با پشتیبانی هوایی بالگردها و نیرویهای ویژه با قایقهای دزدان دریایی که در طول این چند سال روز به روز به سلاحهای پیشرفتهتری مجهز میشدند، درگیر شده و بعضاً ۲۲ قایق آنها در یک حمله شرکت میکردند که با وجود این موارد، با حضور یگانهای نداجا، هیچ موفقیتی کسب نکردهاند. با توجه به حضور شش ساله
ناوگروهها، دریادار سیاری اعلام کرد تاکنون نیروی دریایی راهبردی ارتش امنیت ۳ هزار کشتی را برقرار کرده است. این مساله از آن جهت حائز اهمیت است که برخورد با دزدان دریایی باعث جلوگیری از ورود کالای قاچاق به بازار و ضربه به اقتصاد کشورها به ویژه کشورهای درحالتوسعه و در حال گذار میشود. در واقع وجود دزدان دریایی هزینههای تجاری را افزایش میدهد و کشورهایی که امکان دفاع از کشتیهای تجاری خود را نداشته باشند، بیش از همه در معرض نوسانات اقتصادی قرار میگیرند. چنانکه اقدامات چند سال اخیر این گروهها باعث شده است که هزینه کشتیرانی در جهان با افزایش چشمگیری
مواجه شود. هزینه بیمه کشتیها و اسکورت کشتیها از جمله این هزینهها است که سالانه به حدود ۱۰ میلیارد پوند میرسد. همچنین طبق آمار در سال ۲۰۱۱ که اوج فعالیت این گروه بود ۷۰۰ نفر از سوی دزدان دریایی به گروگان گرفته شدند. از این رو به رغم موفقیتهای ناوگروههای ارتش در مقابله با دزدان دریایی، فرمانده نداجا تعقیب آنها را برای کشورمان مرقون به صرفه نمیداند. با این حال بسیاری از ناظران، دخالتهای خارجی را نیز در این ماجرا را بی دلیل نمیدانند تا به این بهانه در آب راه مهم و استراتژیک حضور پیدا کنند. همچنین گفته میشود مافیای گسترده دزدان دریایی توسط برخی
کشورها از جمله عربستان حمایت نظامی میکنند. سلاح عمده این شورشیها سلاح های اتوماتیک تهاجمی مثل کلاشینکف، راکت انداز آر پی جی ۷ و گاها مسلسل های سنگین است که بر روی قایقهای این دزدها نصب میشود. مافیای مذکور با به خدمت درآوردن ملوانان ساده و صیادانی که در نتیجه بحرانهای اقتصادی بیکار شدهاند، به این وضعیت دامن میزنند. برخی از دزدان دریایی نیز نظامیان قدیمی هستند که کار با پیچیدهترین سیستمهای ناوبری را میدانند. مساله خطرناک آن است که حدود ۷۰ درصد ساحلنشینان سومالیایی از این گروهها حمایت میکنند که این مساله بدون شک نتیجه اقتصاد برهم ریخته و
ورشکسته دولت این کشور است طبق سخنان «سید محمد حسینی مقدم» فرمانده مرکز آموزش جنگهای آبی و خاکی در مرکز آموزش تفنگداران دریایی منجیل که در چندین عملیات برای رهاسازی شناورهای دزدیده شده شرکت کرده است،«دزدان دریایی بیشتر جزو کشورهای یمن و سومالی هستند. آنها به فعالیتهای نظامی آشنا هستند و قبلاً نظامی بودهاند. دزدان دریایی با توجه به بیثباتی اوضاع داخلی کشورشان و نبود حکومت مستقل به دزدی دریایی روی آوردهاند و با سرقت قایقهای کوچک و با سرقت لنج و کشتیهای بزرگتر دست به سرقتهای سازمانیافتهای در آبهای آزاد میزنند.»
ارسال نظر