به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، این روزها تب انتخاب نوع زایمان در ایران داغ شده است و خانواده ها بر سر انتخاب یکی از سه نوع زایمان و ضررها و فواید هرکدام در تردید به سر می برند. نسل پیش که اکثریت آن ها به وسیله زایمان طبیعی به دنیا آمده حالا خود بر زایمان سزارین به دلیل راحتی در ظاهر و درد کمتر به این نوع عمل روی آورده اند. آمار زایمان سزارین طی سال های اخیر به قدری افزایش پیدا کرد که وزارت بهداشت برآن شد تا دستور ممنوعیت این عمل را مگر در شرایط  خاص در بیمارستان های دولتی صادر کند. دستوری که سال هاست در کشورهایی چون آمریکا به دلیل آسیب های جدی که به بدن مادر وارد می شود صادر شده است. به همین منظور و برای مقایسه ای میان عمل سزارین با زایمان طبیعی و آسیب های آن به  گفتگو با آتوسا شایگان فر متخصص زنان و زایمان پرداختیم.

تعریف زایمان طبیعی در علم پزشکی چیست و مراحل آن کدام است؟

زایمان، اوج بارداری یک زن است و زایمان طبیعی شامل خارج شدن یک یا چند نوزاد از رحم با عبور از کانال واژن است. فرایند زایمان به سه مرحله تقسیم می شود که  این مراحل عبارتند از: مرحله اول،  شروع دردهای زایمانی تا باز شدن کامل دهانه رحم؛ مرحله دوم، خروج جنین و مرحله سوم، خروج جفت و ترمیم مسیر کانال زایمان.

زایمان سزارین چه تعریفی دارد و چند مرحله دارد؟

سزارین نوعی عمل جراحی است که با ایجاد برش بر روی شکم و رحم، جنین خارج می شود.

تفاوت زایمان طبیعی و سزارین در چیست؟

میان عمل سزارین و روش زایمان طبیعی تفاوت هایی  وجود دارد که می توان به مهمترین آن یعنی میزان خونریزی که پس از سزارین دو برابر زایمان طبیعی است اشاره کرد. همچنین عفونت های رحمی، چسبندگی های جفت، پارگی مثانه، لخته شدن خون در رگ، باز شدن محل عمل، نارس بودن نوزاد، عوارض ریوی مادر حین عمل، از دیگر عوارض زایمان به روش سزارین است.  سزارین های مکرر در یک فرد می تواند چسبندگی های داخل شکمی و دردهای مزمن و طولانی مدت ایجاد کند.

چرا برخی از پزشکان هنوز هم با وجود پیشرفت علوم، زایمان طبیعی را به سزارین ترجیح می دهند؟

احتمال آسیب به مثانه و لوله های حالب حین سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است و کسانی که عمل سزارین انجام داده اند دچار شل شدن بافت های کانال واژن می شوند. پس با توجه به تمامی این مسایل، زایمان طبیعی در شرایطی که خطر، جان مادر و جنین را تهدید نکند بر عمل سزارین ارجح است و پزشکان متخصص در سراسر دنیا بر این امر اتفاق نظر دارند. همچنین عمل سزارین احتمال افتادگی رحم و مثانه را افزایش می دهد؛ البته این امر به تعداد حاملگی و وزن نوزاد هنگام تولد نیز بستگی دارد.

زایمان در آب چیست و چگونه انجام می شود؟ آیا برای سلامتی مادر و جنین این روش بهتر است؟

یکی از روش های نسبتا جدید وضع حمل، زایمان در آب است. این روش فشار روحی و درد کمتری به همراه دارد. افرادی که در طول بارداری هیچ عارضه ای نداشته باشند و درحین زایمان مشکلات تهدید کننده جنین مطرح نباشد این روش برایشان بسیار مفید است که از مزایای آن کاهش خطر پارگی حین زایمان، کاهش داروی بی دردی مصرفی حین زایمان و کاهش استرس و هورمون های وابسته به آن است. اما این روش همانند سایر روش ها معایبی نیز دارد که از جمله می توان از احتمال خفه گی نوزاد، پارگی بند ناف، انتقال عفونت های خطرناک ورود آب به ریه های جنین نام برد.

در ایران نیز زایمان در آب به دو روش انجام می شود که در ابتدا شخص مراحل درد را در وان های مخصوص گذرانده و سپس جهت زایمان به بیرون وان منتقل شده و یا اینکه مرحله زایمان نیز در همان جا انجام می شود.

زایمان با هیپنوتیزم چیست و چگونه انجام می شود؟

در روش زایمان با هیپنوتیزم افکار منفی نهادینه شده در زن باردار از بین رفته و افکار خوشایند جهت زایمان طبیعی جایگزین می شود. در این روش آموزش به پدران و مادران از پایان سه ماهه دوم، توسط افراد مجرب و متخصص شروع می شود. هر روز سی دقیقه ورزش های فیزیکی و آرامش بخش، تمرین تنفس های عمیق و ایجاد تصاویر خوشایند از تمرین های این دوره است. هدف اصلی در این روش کنترل اضطراب و تنش پدر و مادر و بر طرف کردن نگرانی های حین زایمان طبیعی است.

روند زایمان طبیعی و مراحل تولد نوزاد به چه گونه است؟

فرآیند زایمان به سه مرحله تقسیم می شود. مرحله اول شامل سه قسمت است؛ دردهای ابتدایی، دردهای فعال و مرحله انتقالی.

مرحله اول در افرادی که برای بار اول زایمان می کنند بین ۱۲ تا ۱۴ ساعت و برای مادرانی که سابقه زایمان دارند بین ۵ تا ۶ ساعت طول می کشد؛ مرحله دوم شامل خروج جنین است که فشارهای مادر در حین انقباضات به روند زایمان بسیار کمک دهنده است و مرحله سوم خروج جفت و ترمیم اپی زیوتومی (بریدگی ران جهت انجام بهتر زایمان) خواهد بود.

در زایمان طبیعی برای تسکین درد هنگام زایمان چه روش هایی وجود دارد؟

روش های تسکین درد در زایمان طبیعی داروهای مسکن مخدر، گازهای استنشاقی و بی حسی ناحیه ای به روش اسپاینال و اپیدورال است. عوارض بی حسی اپیدورال و اسپاینال، کاهش فشار خون، سردرد و واکنش های آلرژیک به داروست که همگی قابل کنترل و درمان است.

در عمل سزارین روند و تولد نوزاد به چه گونه انجام می شود؟

برای شروع عمل سزارین ابتدا شکم با ماده بتادین ضد عفونی می شود، سپس پزشک در ناحیه زیر شکم برش طولی حدود ده سانت می زند که ادامه آن داخل شکم خواهد بود. نوزاد ازاین طریق به بیرون هدایت و سپس دهان و بینی پوار شده وتنفس آسان می شود. در مرحله آخر نیز با بخیه، رحم و جدار شکم عمل را به پایان می برند.

آغاز زایمان طبیعی چه نشانه هایی دارد؟

علایم زایمان طبیعی شامل درد در ناحیه شکم و کمر است که مرتبا بر شدت آن اضافه و فواصلش کم می شود. خروج ترشحات خونی از واژن و آبریزش از دیگر علایم زایمان است.