به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، امشب ماه صورتی رنگ می شود. شبی که براساس خرافات و عقاید بخش هایی از مردم جهان، می تواند دوباره "دراکولا" را از خواب بیدار کند تا خود طلب نماید! شبی که براساس اعتقادات برخی از اقوام تاثیر بسزایی در افزایش جرم جنایت دارد‍! شبی که در آن ماه، " اَبَر ماه " می شود.  

همه چیز در مورد اَبَر ماه

اما "اَبَر ماه " چیست و خرافاتی که در موردش زده می شود تا چه حد درست هستند؟ براساس تعاریف علم نجوم و به زبان ساده، هرگاه ماه در حالت بدر، به نزدیک‌ترین فاصله خود از زمین می‌رسد، درخشان‌تر و بزرگتر از معمول دیده می‌شود و پدیده "اَبَر ماه" را رقم می‌زند. پدیده "اَبَر ماه" می‌تواند هفت درصد بزرگتر و ۱۵ درصد روشن‌تر از ماه کامل باشد. به این ترتیب این پدیده برای ستاره‌شناسان بسیار هیجان‌انگیز است، حتی اگر تفاوت میان این دو پدیده از زمین چندان هم چشمگیر نباشد.

بسیاری از ستاره‌شناسان جهان تلاش می‌کنند تا در زمان وقوع پدیده ابر ماه تصاویر زیبایی شکار و به نام خود ثبت کنند؛ چرا که ماه در آسمان بزرگ و درخشنده است و می‌توان تصاویر زیبایی از جاذبه‌های زمینی و بناهای تاریخی و برج‌ها در حضور ابر ماه ثبت کرد.

زمان وقوع پدیده ابر ماه به ساعت قرارگیری این قمر در نزدیک فاصله به زمین بستگی دارد و به همین دلیل زمان رصد پدیده نجومی ابر ماه صورتی می‌تواند در برخی نقاط جهان در روشنایی روز اتفاق بیفتد.

اما چرا" اَبَر"؟

صفت "اَبَر" برای آن است که ماه بزرگتر از همیشه در آسمان ظاهر خواهد شد. علت نامگذاری آن به " اَبَرماه صورتی" این است که این پدیده همزمان با رویش گونه خاصی از گل‌های وحشی و باز شدن شکوفه هاست.

اَبَر ماه  زمانی دیده می شود که ماه در مدار بیضوی خود به دور زمین، در نزدیک‌ترین (۹۰ درصد) فاصله با ما قرار ‌می‌گیرد.

به عبارت دیگر، مدار حرکت ماه گرداگرد زمین دایره کامل نیست بلکه بیشتر حالت بیضی دارد و به این ترتیب، گاه ماه به زمین نزدیکتر و زمانی دورتر می‌شود

وقتی ماه در نزدیکترین فاصله با زمین باشد، در "حضیض یا فرود" است، وقتی حضیض با قرص کامل ماه همزمان شود، اَبَر ماه ظاهر می شود.

ماه در این تاریخ در حدود ۳۵۷ هزار کیلومتری زمین است در حالیکه متوسط فاصله ماه از زمین حدود ۳۸۴ هزار کیلومتر است.

اما بدون توجه به محل سکونت، چند روز قبل و بعد از ظهور اَبَر ماه  صورتی در آسمان، منظره‌ای شگفت‌انگیز هم پیش روی شما خواهد بود.

اگرچه اخترشناسان توصیه می کنند که برای نگاه کردن به آسمان شب بهتر است از خانه خارج شوید، اما اَبَر ماه  صورتی از پنجره خانه هم قابل مشاهده خواهد بود البته به این شرط که دید شما را موانعی مانند ساختمان‌های بلند مسدود نکرده باشد و پنجره شما هم در جهت مناسب باشد.

در حال حاضر، بسیاری از مردم جهان به خاطر شیوع ویروس کرونا در قرنطینه خانگی هستند و لازم است از دستورالعمل‌های بهداشتی محلی پیروی کنند.

مجید عتیقی، اختر شناس در تشریح این پدیده نجومی به خبرنگار موج گفت: شاید بدنباشد که بدانید در سال ۱۴۰۰ با ۳ اَبَر ماه  (Supermoon) مواجه هستیم.  اولین آنها با توجه به اینکه در ساعت ۸ و ۳ دقیقه صبح روز سه‌شنبه ۷ اردیبهشت۱۴۰۰ ماه کامل می‌شود، در شب قبل یعنی دوشنبه شب، ماه کامل یک اَبَر ماه  به حساب می‌آید که با توجه به فصل بهار، بومیان امریکا آن را " اَبَر ماه صورتی" نامگذاری کرده‌اند.

وی طلوع دومین اَبَر ماه را در شامگاه چهارشنبه ۵ خرداد عنوان کرده  و ادامه داد: در ساعت ۱۵ و ۴۴ دقیقه روز ۵ خرداد، ماه به وضعیت "ماه کامل" خواهد رسید. از آنجایی که این اَبَر ماه  با ماه گرفتگی در این شب همراه است، به آن "اَبَر ماه خونین" و یا "اَبَر ماه سرخ" نیز می‌گویند.

این منجم نام آشنای کشورمان همچنین آخرین اَبَر ماه سال ۱۴۰۰ را مربوط به تیرماه دانسته و گفت: سومین مورد از این پدیده، پنج شنبه شب به تاریخ سوم تیر ماه قابل مشاهده است و ماه در ساعت ۲۳ و ۱۰ دقیقه این شب کامل خواهد شد.

یک ماه و هزار افسانه

این پدیده اما، از سابقه ای تاریخی نیز برخوردار است و حتی برای آن افسانه های بسیاری نیز ساخته شده به عنوان مثال در گذشته بومیان آمریکا به این اَبَر ماه، "اَبَر ماه توت فرنگی" لقب داده بودند. عتیقی در این مورد گفت: البته برخلاف تصور عامه، در هنگام مشاهده اَبَر ماه تغییر رنگ و یا شکل ماه را شاهد نخواهیم بود و این نامگذاری‌ها صرفا قراردادی است.

به گفته این محقق، اَبَر ماه در شرایطی ایجاد می‌شود که کره ماه ضمن رسیدن به وضعیت ماه کامل، در کمترین فاصله با زمین باشد و طبیعی است قطر آن قدری بزرگتر از دیگر ماه‌های کامل و درخشان‌تر از آنها خواهد بود.

عتیقی، بهترین زمان برای مشاهده و عکاسی از اَبَر ماه را لحظه طلوع و غروب آن دانست و یادآور شد: در این لحظه می‌توان با تلفیق با مناظر طبیعی از جمله کوه‌ها، درختان و یا حتی بناهای شاخص از اَبَر ماه عکاسی کرد.

اما این، تنها تصور و باور اقوام  مختلف در مورد اَبَر ماه  نیست. به عنوان مثالی دیگر از آنجاییکه ماه قمری، یا یک دور گردشِ ماه به دور زمین، تقریباً ۲۸ روز طول می‌کشد که برابر طول عادت پزشکی ماهیانه بانواناست که آنهم به‌طورمتوسط هر ۲۸ روز یک‌بار اتفاق می‌افتد؛ در گذشته تصور می‌شد بین باروری و ماه کامل ارتباطی وجود دارد گرچه تا امروزه هیچ دلیل علمی در تأیید آن به دست نیامده است.

البته در برخی موارد ارتباط بین اَبَر ماه  با بعضی از پدیده های طبیعی هنوز مورد شک است. به عنوان نمونه برخی از کارشناسان معتقدند که بین تخم‌ریزی و زاد و ولد این موجودات و جزر و مد ارتباطی وجود داشته باشد، که محصول مستقیم تأثیر جاذبه ماه برکره زمین است.

همچنین در مورد تأثیر ماه کامل بر رفتار و خلقیات انسان های مبتلا به بیماری‌های روانی یا بیماران مبتلا به صرع نیز از دیرباز باورهای زیادی وجود داشته، اما، در این مورد هم شواهد علمی به دست نیامده است. 

ولی در عین حال براساس برخی از تحقیقات رفتارهای خشن و مجرمانه و البته خودکشی در شب ماه کامل بیشتر می‌شود، گرچه در مقابل، تحقیقاتی دیگر این نظریه را رد می کند و مدعی است که هیچ رابطه‌ای در این مورد وجود ندارد.

تحقیقات، همچنین رابطه‌ای بین شمار مراجعات و بستری در بیمارستان، حوادث رانندگی، و سوء مصرف مواد مخدر با ماه کامل پیدا نکرده‌اند.

عید پاک بعد از اَبَر ماه 

گذشته از این باورها، ظاهر شدن قرص ماه کامل ماه آوریل یا همان اَبَر ماه  برای بسیاری از مردم جهان زمان برگزاری جشن و مراسم های دینی مهم است.

مثلا مسیحیان عید پاک یا عید عروج مسیح را یکشنبه بعد از ظهور ماه کامل آوریل جشن می‌گیرند که اولین ماه کامل پس از اعتدال بهاری یعنی زمان برابری روز و شب است (مصادف با نوروز). 

همچنین هندوها ولادت هانومان، نیز چهره مذهبی و اسطوره‌ای آیین خود را با عنوان عید هانومان جیایانتی جشن می‌گیرند و برای یهودیان، ظاهر شدن ماه کامل به منزله آغاز ایام عید پسح (فطیر) است.

حالا اگر می خواهید یکی از شگفتی های خلقت را در این روزهای نه چندان خوشایند کرونایی تماشا کنید، فرصت را از دست ندهید و امشب حتما از پنجره اتاق یا فضایی باز این " اَبَر ماه"  فریبنده را تماشا کنید.