English

بیستم مهر روز حافظ؛

حافظ شاعر مداح نیست

اگرچه حافظ شاعر مداح نیست،اما شعرهای ستایشی خود را با عزت نفس و مناعت طبع سروده است و در برخی اشعار ضمن نصیحت ممدوحان، به عدالت پیشگی سفارش می­کند.

حافظ شاعر مداح نیست

به گزارش خبرگزاری موج، شمس‌الدین محمد ملقب به خواجه حافظ شیرازی ، مشهور به لسان الغیب، ترجمان الاسرار، لسان‌العرفا، ناظم ‌الاولیا غزل سرای بزرگ و شاعر سده هشتم، از بزرگان شعر و ادب پارسی ایران و یکی از سخنوران نامی جهان است.

وی حدود سال ۷۲۶ هجری قمری در شیراز متولد شد. البته درباره­ ی سال دقیق تولدش اختلاف نظر وجود دارد. قاسم غنی ولادتش را در سال ۷۱۷ ه‍. ق، دهخدا حدود سال ۷۱۰ ه‍. ق و ذبیح الله صفا، ولادت او را در سال ۷۲۷ ه‍. ق می­دانند.

آن­ چه مسلم است ولادت حافظ را در اوایل قرن هشتم هجری و بعد از سال ۷۱۰  و  به  بین سال­های ۷۲۰  تا  ۷۲۹ ه‍. ق دانسته­ اند. او تحصیلات خود را در نزد استادان و علما زمان فراگرفت و در علوم ادبی و علوم فقهی آن دوره جایگاه رفیع یافت. تا جایی که قرآن را با چهارده روایت مختلف از بر داشت.

در همان دوران بر تمام علوم مذهبی و ادبی روزگار خود تسلط یافت و در  بیست سالگی به یکی از مشاهیر علم و ادب دیار خود تبدل شد.

دوران جوانی شاعر مصادف با افول سلسله اتابکان فارس و حکمرانی امرای اینجو بـود. آوازه­ی حافظ در دوره­ی حکومت امیر ادب دوست - حاکم فارس- جمال الدین ابواسحاق اینجو (۷۴۲ تا ۷۵۴ هـ .ق ) موجب شد تا  به دربار راه یابـد.

افزون بر ابواسحاق در دربار شاهان آل مظفر(مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی) نیز راه پیدا کرده بود. اواخر زندگیش نیز همزمان با حمله پادشاه خونریز، امیر تیمور. نقل شده است.

حافظ بیش­تر عمر خود را در شیراز گذراند و در دوران زندگی خود به شهرت عظیمی در ایران و اشعار او به مناطقی دور دست راه پیدا کرد.

در تذکره ­ها آمده که حافظ «مورد احترام فراوان سلاطین آل جلایر و پادشاهان بهمنی دکن هندوستان قرار داشت و پادشاهان زیادی او را به پایتخت‌ خود دعوت کردند» در تذکره ­ها آمده است که محمد گلندام یکی از دوستان حافظ و جامع اشعار وی، ضمن ذکر صفات نیک و محبوبیت شاعر، نزد خاص و عام به آوازه­ ی شعرهای او  از فارس، خراسان، آذربایجان و هندوستان سخن گفته است.

شیوه ی سخن ­سرایی حافظ به شیوه ی سخن خواجوی کرمانی بسیار نزدیک است. اما حافظ متفکری عمیق و ریشه­ دار و اشعارش «بیت الغزل معرفت» است.

ادوارد براون معتقد است که: اشعار حافظ کلامی انتقادی و نغز و دارای معانی عمیق و پر مغز است» در اشعارش، برخی از اقشـار جامعه مانند: محتسب، امیر، زاهـد ریایی و ...  را آماج سخره و طعن قرار می­دهد.

خواسته ­ها و نیازهای متعالی، انتظار مصلح، تفکر عرفانی، طلب معنی، مقام تسلیم، رضا و توکل از دیگر ابعاد اندیشه و جهان بینی حافظ است.

او را «در آزادگی، وارستگی، حریت ضمیر و پاک بودن و ...  مانند کنفوسیوس، گوته و گاندی» دانسته­اند.

گوته‌ شاعر و سخنور مشهور آلمانی دیوان‌ شرقی‌ و غربی خود را ملهم‌ از افکار حافظ‌ می‌دانست‌.

فاطمه سیاح از نخستین نظریـه پردازان نقـد ادبی در ایران معتقـد است که «گوتـه خود را دو قلوی حافظ می­ دانست و می­گفت: «من می­کوشم تا مثل او شوم» هم­چنین ویلیام جونز (۱۷۴٦ـ۱۷۹۴م.)، خاورشناس برجسته­ ی انگلیسی، از غزل­های حافظ تقلید نموده و بسیاری از غزلیات وی را ترجمه کرده است. نیچه، شاعر و فیلسوف  نام‌آور آلمان، نیز یکی از شعرهای خود را به نام «اندرزها و حکمت‌ها» به حافظ تقدیم کرده‌است.

دیوان اشعارش شامل قصیده، مثنوی، قطعات، رباعیات و غزلیات است. البته شهرت اصلی حافظ و رمز پویایی جاودانه آوازه او به سبب سرایش غزل‌های بسیار زیباست. دیوانش را به زبان­های اروپایی مانند: آلمانی، انگلیسی، روسی، فرانسه، لهستانی، ترکی و عربی ترجمه کرده­ اند.

 سرانجام شمس‌الدین به سال ۷۹۱ یا ۷۹۲ هجری قمری در شیراز، درگذشت و در گلگشت مصلی کـه منطقه‌ای با صفا بود و حافظ علاقه زیادی بـه آن داشت به خاک سپرده شد و از آن پس آن محل بـه حافظیه­ ی شیراز مشهور گشت و زیارتگاه عاشقان شعر و ادب پارسی گردید.  

در گاه­­نامه رسمی ایران، بیستم مهر، روز بزرگداشت غزل­سرای بزرگ، خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی نامیده شده است.                                                              

آیا این خبر مفید بود؟
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری موج در وب منتشر خواهد شد.

پیام هایی که حاوی تهمت و افترا باشد منتشر نخواهد شد.

پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

ارسال نظر

دیدگاه

مهمترین اخبار

گفتگو

آخرین اخبار گروه

پربازدیدترین گروه