زهرا شاکرمی- خبرنگار موج؛ به نظر می رسد شاید نتوان رفتارها، پیام ها و شعارهای هیجانی آمیخته با تندی و اعتراض که ناشی از احساسات حامی محیط زیست است را آگاهی زیست محیطی نامید. چرا که علیرغم نگرانی های جدی در خصوص پرونده کماکان بازِ آلودگی های خلیج فارس، تغییری در رفتار، انتظارات و نگرش ها ایجاد نشده است به تعبیر ساده تر شاید این یک جنبش نیازهای برآورده نشده باشد تا یک جنبش زیست محیطی. مصداق بارز این عدم تغییر نگرش را می توان در ورود فاضلاب های تصفیه نشده به سواحل به عنوان یکی از عوامل آلودگی خلیج فارس، به وضوح دید.

بررسی وضعیت زیست محیطی ساحل سورو در شهر بندرعباس به عنوان برشی کوچک از این پرونده، ما را به سمت پرسشی چند درباره وضعیت فاضلاب شهرک «هدیش» (شهرک ولیعصر نداجا) و در نهایت چرایی عدم ورود آبفای هرمزگان به این چالش سوق می دهد. فاضلابی که با ورود به دریا به تدریج زیبایی چشم نواز این ساحل را از ساحل نشینان می رباید.

نگاهی بر اسناد و اخبار برجای مانده از سال های ۸۴ ، نشان از آن دارد که معضل فاضلاب شهرک هدیش معضل امروز و الان نبوده فقط به بهانه آگاهی زیست محیطی قدری پررنگ تر شده است.

علی رغم اینکه بر اساس بخشنامه جدید سازمان محیط‌زیست(بر اساس بخشنامه سال ۹۳)، شرکت های آب و فاضلاب  موظف اند در داخل شهرک‌ها و محدوده‌های محصور ورود پیدا کند و عملیات ایجاد شبکه و نصب انشعاب را انجام دهند (این بخشنامه شامل تمام مراکز نظامی، دانشگاه‌ها و شهرک‌های منطقه می‌شود.) اما با وجود این بخشنامه، وضعیت شهرک هدیش کمی متفاوت است و ظاهراً قرار نیست طرح فاضلاب در این شهرک به طور کامل اجرا شود. گرچه متولی اجرای طرح فاضلاب در این شهرک، نیروی دریایی ارتش است اما هربار که پای فاضلاب ساحل سورو در میان باشد کسی اطلاعات دقیقی از مسئول اجرای طرح فاضلاب این شهرک ندارد و این طور به نظر می رسد که آبفاست که باید پاسخگو باشد.  

به گزارش موج، شبکه فاضلاب شهرک ولیعصر نداجا توسط نیروی دریایی ارتش اجرا شده است اما به دلیل عدم تکمیل تصفیه خانه فاضلاب این شهرک که اطلاعات دقیقی از آن در دسترس نیست ، فاضلاب خام  این شهرک از ۵ خروجی وارد دریا می شود. براساس مستندات موجود وضعیت کیفی لوله گذاری شبکه فاضلاب این شهرک غیراصولی و فاقد استانداردهای لازم بوده است. به طوری که نحوه اجرای این شبکه به لحاظ فنی و حرفه مهندسی مورد تایید کارشناسان آبفا نبوده است.

در پاسخ به پرسش چرایی عدم ورود آبفا به فاضلاب هدیش که بیشتر به پرسش استفهام انکاری می ماند، مستندات بدست آمده حاکی از آن است که آبفا هیچ گاه اجازه ورود به مسئله فاضلاب این شهرک را نداشته است و علی رغم درخواست های متعدد آبفا مبنی بر ضرورت نظارت این سازمان بر نحوه ایجاد شبکه فاضلاب و ادامه اجرای تصفیه خانه فاضلاب این شهرک، پاسخی از سوی فرماندهی منطقه یکم نیروی دریایی ارتش دریافت نشده است.

مکاتبات موجود میان آبفا و نداجا نشان می دهد؛ تاکید آبفا بر توقف اجرای غیراصولی شبکه فاضلاب شهرک و اعلام آمادگی آبفا از سال 84 برای دریافت مجوز لازم جهت اتصال خروجی فاضلاب شهرک مذکور به شبکه فاضلاب شهر بندرعباس نیز کماکان  بی پاسخ مانده و امکان بازدید کارشناسان آبفا جهت بررسی های فنی طرح فاضلاب این شهرک میسر نشده است.

در پی پذیرش این نکته ی مبنایی که نداجا خود مسئول اجرای طرح فاضلاب شهرک ولیعصر است، پرسشی مهم و قابل تامل مطرح می شود که؛ علی رغم اینکه بررسی پرونده فاضلاب هدیش بارها و بارها در شورای تامین استان ، کارگروه سلامت و امنیت غذایی مطرح و رسیدگی به آن مصوب شده و  یا بارها معاونت عمرانی استانداری هرمزگان ضمن پیگیری خواستار تعیین تکلیف این مسئله شده است، کماکان جای پاسخ و اقدامی موثر در این پرونده خالی است.

علاوه بر پازل حل نشده فاضلاب شهرک هدیش، عدم اجرای طرح فاضلاب محله سورو دغدغه ی دیگری است که به نابسامانی بیشتر ساحل سورو افزوده و این بار آبفاست که باید پاسخگو باشد.

عدم تخصیص بودجه دلیل تاخیر در اجرای طرح فاضلاب سورو

بنا به گفته ی مدیر امور اجرای طرح های جمع آوری و تصفیه فاضلاب هرمزگان بر اساس پیش بینی های انجام شده، برای اجرای کامل و بهره برداری از طرح فاضلاب سورو باید منتظر تابستان 97 ماند.

حمید میری  از اجرای بخشی از طرح فاضلاب سورو در بندرعباس خبر داد و گفت: این طرح شامل 34 کیلومتر طول شبکه فاضلاب است که عدم تخصیص بودجه از دلایل تاخیر در اجرای آن بوده است.

وی  افزود: در حال حاضر 4 کیلومتر از شبکه فاضلاب سورو با اعتبار 11 میلیارد ریال اجرا شده و تعداد 360 فقره انشعاب فاضلاب آن نصب شده است.

 وی بیان کرد: همچنین قرارداد اجرای بخش دیگری از این شبکه به طول 6 کیلومتر با اعتبار 25 میلیارد ریال منعقد شده است که این پروژه نیز تا پایان امسال به اتمام می رسد. هم اکنون این پروژه در مرحله تجهیز کارگاه جهت شروع عملیات اجرایی است. 

مدیر امور اجرای طرح های فاضلاب استان اظهار داشت:  اسناد برگزاری مناقصه اجرای 24 کیلومتر شبکه فاضلاب باقی مانده  سورو با اعتبار بیش از 120 میلیارد ریال در حال تهیه جهت اجراست.

میری افزود: با اجرای شبکه فاضلاب این محله تعداد 4 هزار و 120 فقره انشعاب فاضلاب به شبکه اصلی شهر بندرعباس متصل می شود.

این مقام مسئول در ادامه با اشاره به اجرای پروژه فاضلاب حسین آباد هم گفت: این پروژه محدوده ی سه راه جهانبار تا سه راه 22 بهمن و محله پشت شهر را شامل می شود که خط اصلی آن به طول 1.32 کیلومتر در حال اجراست و شبکه فرعی آن نیز به طول 6 کیلومتر تا پایان سال جاری تکمیل خواهد شد.

وی افزود: این پروژه با هزینه 24 میلیارد ریال در بلوار امام سجاد (ع) در حال اجرا است که با اجرای خط انتقال اصلی، امکان اجرای باقیمانده شبکه فاضلاب محله حسین آباد و پشت شهر به 4.680 کیلومتر فراهم می شود و 600 فقره انشعاب فاضلاب به شبکه فاضلاب شهر متصل می شود.

به گزارش موج، در نشست اخیر معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان(پنج شنبه هفته گذشته)؛ طی بازدید استاندار هرمزگان از پلاژ بانوان و وضعیت دفع فاضلاب شهر بندرعباس (که ورود آن به دریا منجر به آلودگی سواحل بندرعباس شده)، بنا به دستور ایشان، آبفای هرمزگان متعهد شد؛ مطالعات لازم برای اتصال فاضلاب شهرک های غرب بندرعباس به شبکه فاضلاب شهری بندرعباس را در اسرع وقت انجام و پس از پایان مطالعات ظرف مدت 15 روز اقدام لازم جهت اتصال شبکه فاضلاب شهرک ها به شبکه فاضلاب شهری بندرعباس را انجام دهد. گرچه در این میان نباید از نقش تاثیرگذار دیگر ارگان های ذیربط نظیر؛ سازمان محیط زیست استان و شهرداری بندرعباس در پرونده زیست محیطی ساحل سورو غافل ماند.

آنچه بدیهی است؛ باید امید بست به تحقق وعده هایی که داده می شود. گرچه جای شگفتی است که با وجود این همه نگرانی و دغدغه سلامت خلیج فارس تاکنون نه شاهد اقدامی درخور از سوی مسئولان و نه حتی طبقه متوسط نبوده ایم.