مهدی ذاکری - خبرگزاری موج هرمزگان؛ دشت میناب درگذشته‌ی نه‌چندان دور یکی از سرسبزترین و حاصلخیزترین دشت‌های جنوب کشور به‌حساب می‌آمد. لیمو، انبه و خرما شاخص‌ترین محصولات کشاورزی دشت میناب است که متأسفانه دو بحران کم آبی و آفت‌زدگی باعث از بین رفتن درختان و کاهش سطح تولید این محصولات شده است.

در حال حاضر به علت برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و همچنین انتقال بین حوضه‌ای آب که براثر مدیریت نادرست و برنامه‌ریزی غیرعلمی در زمینه‌ی آب صورت گرفته؛ دشت میناب را با چالشی جدی روبرو ساخته است. تخریب آبخوان‌ها، از بین رفتن سفره‌های آب زیرزمینی دشت میناب را با بحران‌هایی نظیر خشک شدن نخلستان‌ها، تهدید حیات گیاهی و جانوری و همچنین پدید آمدن فرو چاله‌های عمیق و بزرگ روبرو ساخته است.

پدیده ی مهاجرت از تبعات بحران کم آبی است

علاوه بر تأثیرات زیست‌محیطی، بحران آب دیگر ابعاد زندگی مردم دشت میناب را نیز تحت شعاع قرار داده است شهری که اقتصاد آن تا حدود زیادی به کشاورزی و باغداری متکی بوده و باغداری شغل دیرینه مردم آن بوده است اکنون به دلیل از رونق افتادن کشاورزی و بحران کم‌آبی بشدت تحت تأثیر قرارگرفته است.

میناب پس از بندرعباس، بزرگ‌ترین شهرستان استان هرمزگان به شمار می‌آید؛ اما متأسفانه به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و توسعه شهری در مقایسه با سایر شهرستان‌های استان در موقعیت مطلوبی قرار ندارد حال این موضوع را در کنار بحران آب در دشت میناب که بگذاریم. از بین رفتن زیرساخت‌های کشاورزی در کنار عدم توسعه‌ی شهری علتی برای مهاجرت روستانشین‌ها به میناب و بندرعباس شده است.

بیش از 30 روستای میناب در خطر تهدید فروچاله ها

چندی ست که بحران آب در دشت میناب خود را به شکل فرو چاله‌ها نشان داده است و هم‌اکنون بیش از 30 روستا در بخش مرکزی و بندزرک درخطر تهدید این بحران زیست‌محیطی قرار دارند.

با توجه به اینکه زنگ خطر در بسیاری از این روستاها به صدا درآمده  نگرانی مردم بومی را نسبت به وضع موجود بوجود آورده.

فرورفتن و تلف شدن حیوانات در فرو چاله‌های این مناطق باعث شده تا بومیان نسبت به فرو چاله‌ها حساسیت بیشتری به خرج دهند. فرو چاله‌ها علاوه بر واردکردن خسارت به زیرساخت‌هایی مانند جاده‌ها، مدارس، خانه‌های بهداشت، مساجد و منازل مسکونی مردم روستاهایی که در بستر رودخانه شکل‌گرفته‌اند را نیز به‌شدت تهدید می‌کند که در صورت عدم کنترل و پیشگیری دیر یا زود این وستاها باید تخلیه شوند.

آب سد استقلال به بهای گزافی به کشاورزان فروخته می شود

فاطمه ذاکری فعال زیست‌محیطی در گفتگو با خبرنگار موج گفت: سد میناب هرساله حدود صد میلیون مترمکعب آبگیری می‌شود که معمولاً حجم مفید و قابل‌استفاده آن حدود نود میلیون مترمکعب است و از این مقدار معمولاً دوتا دو و نیم میلیون مترمکعب سهم باغات و کشاورزان مینابی می‌شود.

وی در ادامه با اشاره به این موضوع که هرساله دویست تا سیصد لیتر بر ثانیه و به مدت چند ماه آب را از طریق دریچه‌ها برای آب یاری دشت باز می‌کنند افزود: از آبان ماه سال گذشته تاکنون این آب به سمت میناب باز نشده است و در کنار سد استقلال و در بستر رودخانه حدود 15 حلقه چاه حفرشده است که از طریق آن آب از حوضه میناب خارج و به بندرعباس انتقال داده می‌شود.

ذاکری تصریح کرد: در این مدت اقدام به حفر 57 حلقه چاه تحت عنوان (کمک کانال) در مناطق مختلف دشت شده است و که با آب آن‌ها باغ‌های میناب آبیاری می‌شود که طبق آخرین بررسی‌ها از مجموع این 57 حلقه چاه تنها 36 حلقه آب دارد و بقیه خشک‌شده‌اند.

این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه متأسفانه آب این چاه‌ها بسیار شور و سرشار از مواد آلی است خاطرنشان ساخت: طبیعی ست که درخت کهن‌سال انبه در برابر این آب قامت خم کند و مرکبات به‌مرورزمان خشک شوند چراکه این آب برای کشاورزی مناسب نیست، آب سد استقلال نیز که به باغ‌های میناب داده نمی‌شود و یا به بهایی گزاف فروخته می‌شود که به لحاظ اقتصادی هیچ سودی برای کشاورزان مینابی ندارد.

قطع هرگونه برداشت از منابع آب تنها راه نجات میناب

طبق بررسی‌های انجام‌شده و مطالعات زمین‌شناسی در این زمینه و اظهارنظر کارشناسان و اساتید و افرادی صاحب‌نظری چون پروفسور کردوانی، پروفسور کهرم، دکتر محمد درویش و... که با دعوت مردم و تلاش فعالان محیط زیستی میناب برای بررسی شرایط بحرانی دشت به این شهرستان آمده‌اند، اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد فاجعه بزرگی خواهیم بود که علاوه بر خشک شدن باغات و پایان عمر کشاورزی در این منطقه شاهد فرورفتن روستاها نیز در اعماق فرو چاله‌ها خواهیم بود.

 با استناد به صحبت‌های و اظهارنظرهای کارشناسان حوزه آب‌وخاک درباره وضعیت دشت میناب، تنها راه نجات این دشت ، قطع هرگونه برداشت و بهره‌برداری از منابع آب‌ میناب است.