خبرگزاری موج لرستان؛ هاری یک بیماری کشنده است که این بیماری در صورت بروز درمانی ندارد که با مشاهده علائم این بیماری تلف شدن ا نسان یا دام حتمی بوده و تنها راه مقابله، پیشگیری است. گزش و چنگ زدن حیوانات آلوده، تماس مخاطی و وجود زخم باز از مهمترین راه های انتقال بیماری هاری می باشد و خوشبختانه دسترسی به واکسن و سرم این بیماری در دسترس می باشد و تلقیح واکسن صد در صد در پیشگیری از بیماری مؤثر می باشد.

امروزه بیماری هاری در سطح دنیا خیلی مورد توجه قرار گرفته و سازمان جهانی بهداشت پیش بینی نموده که تا سال ۲۰۳۰ میلادی موارد مرگ به علت هاری در انسان‌ها به علت گزش سگ را به صفر برساند.

در سال حدود ۱۷۰ هزار نفر از هموطنان در کشور مورد گزش حیوانات قرار گرفته و واکسن هاری دریافت می نمایند، وزارت بهداشت با تعهدی که دارد واکسن و سرم را به هر قیمت تهیه و به صورت رایگان در اختیار افراد مورد گزش قرار می‌دهد، اما زمانی که به این آمار نگاه می‌کنیم رده سنی درمعرض خطر از سن مدرسه و در نوجوانی بوده و در پسران بیشتر است و باید به آنها آموزش داده شود که ازتحریک سگ‌ها خودداری نمایند .

در سال گذشته ۴۵۸۷ نفراز افراد مورد گزش براثر حیوان گزیدگی به مراکز درمان پیشگیری درمان هاری مراجعه و واکسن هاری را دریافت نموده اند که این رقم در سال ۹۶ به تعداد ۴۶۳۸ نفررسید که متاسفانه بارمالی زیادی را برسیستم بهداشت ودرمان استان تحمیل می کند. تنهاترین راه مبارزه با این بیماری آموزش عموم مردم، پیشگیری از طریق واکسیناسیون و کنترل جمعیت حیوانات ولگردمی باشد و کلیه افراد در صورت گزش توسط هرگونه حیوانی، بایستی ضمن شستشوی زخم با آب و صابون در کوتاهترین زمان ممکن جهت تلقیح واکسن وسرم ضد هاری به مراکز پیشگیری درمان هاری درسطح شبکه های بهداشت و درمان استان مراجعه نمایند.

افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد عامل مخاطرات برای انسان و دام

در این خصوص معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان می گوید: افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد، یکی از عوامل مخاطره آمیز برای انسان و دام و ایجاد کننده معضلات بهداشتی محسوب می‌شود. اهداف کنترل بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان از طریق شناسایی کانون تجمع سگهای ولگرد و کنترل جمعیت آنها با انتخاب روش مناسب و ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی درخصوص رعایت اصول بهداشتی در مواجهه با حیوانات مزاحم (با اولویت سگ‌های ولگرد) ...می باشد.

وی ادامه داد: دستورالعمل کنترل جمعیت سگهای ولگرد که در ستاد مرکزی کنترل جمعیت حیوانات ناقل بیماری به انسان در سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در سال ۸۷ برای اجرا در شهرها و روستاها تصویب شد که اقدامات مربوط به کنترل سگ‌های ولگرد به سازمان مدیریت پسماند شهری و اداره دامپزشکی در هر شهر مربوط می‌شود.

دکتر محمدعلی دریک افزود: دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست دستورالعملی را با چارچوب‌های مشخص در مورد سگ‌های ولگرد تدوین و به استانها ابلاغ کرده است. یادآور می شود که در خصوص کنترل جمعیت حیوانات ولگرد بدون صاحب در اطراف شهرها سازمان های مردم نهاد نسبت به نگهداری آنها اقدام می کنند که در این زمینه شهرداری ها براساس بند ۱۵ماده ۵۵ قانون شهرداری ها و دستورالعمل کشوری کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد، با انجام روش زنده گیری و انتقال سگ‌های بلاصاحب به پناهگاه های مربوطه به وظیفه قانونی خود عمل نمایند، چراکه این امر در کاهش ریسک ابتلا به بیماری هاری بسیار حائز اهمیت است.

دکتر دریک همچنین در ارتباط با چهارچوب دستورالعمل برخورد با سگ‌های ولگرد اظهار داشت : این مصوبه به گونه‌ای تهیه شده که جمع‌آوری سگهای ولگرد نسبت به از بین بردن آنها تاکید بیشتری دارد. در این میان طرح زنده گیری و تقسیم بندی سگ ها بر مبنای نژاد و سلامتی آنها برای استفاده در امور اجتماعی از یک طرف و طرح عقیم سازی اصولی آنان از طرف دیگر از مهم ترین طرح های پیش روی شهرداری ها و پیمانکارها برای ساماندهی این سگ ها در سطح شهرها می باشند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان بیان نمود: آن طور که به نظر می‌رسد، مشکل اصلی سگ‌های ولگرد، وجود آن‌ها در سطح شهرهاست؛ یعنی راه حل مسالمت‌آمیز و بدون خشونت جلوگیری از تقابل یا ورود سگ‌ها به سطح شهر، زنده‌گیری آنها در پروسه‌های منظم زمانی و انتقال آن‌ها به مکانی خارج از شهر و محافظت شده است که مزایای بسیاری می‌تواند ‌‌داشته باشد؛ از جمله اینکه حیوانات کشته نشده و حقوقشان پایمال نمی‌شود و هم می‌توانند به زندگی طبیعی خود بازگشته و مشکلی برای زندگی شهروندان و سلامت آنان ‌‌نداشته باشد. آشکارست که کشتن سگهای ولگرد شیوه اصولی برای کنترل جمعیت آنها نیست و تا زمانی که عقیم سازی و بازگرداندن آنان به طبیعت اجرا نشود آمار سگ های سطح شهر هم چنان افزایش خواهد یافت.

دریک در پایان خاطر نشان کرد: دانشگاه علوم پزشکی لرستان به عنوان متولی سلامت مردم این حق را برخود لازم می‌داند تا رفع کامل مشکل و تامین سلامت مردم با تمام توان پیگیر انجام این برنامه باشد. لذا جهت حل این معضل لازم است تمام دستگاههای مربوطه نسبت به انجام وظایف محوله خود اقدام نمایند تا هرچه سریعتر این مشکل بهداشتی در سطح استان حل و فصل گردد.

دامپزشکی مسئولیتی در قبال عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد ندارد

همچنین حسن نژاد کارشناس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی دامپزشکی اظهار داشت: در راستای برنامه کنترل جمعیت حیوانات زیانکار تاکنون دامپزشکی اقدام به سمپاشی جایگاه نگهداری، واکسیناسون سگهای صاحب دار ، تشخیص بیماری، نظارت برمجزا نمودن سگهای نر وماده به منظور جلوگیری از زاد و ولد وتهیه غذای مورد نیاز در این جایگاه اقدام نموده است. در ضمن دامپزشکی مسئولیتی در قبال عقیم سازی سگهای ولگرد ندارد.

سالاروند کارشناس سازمان حفاظت محیط زیست نیز با اشاره به رسالت سازمان محیط زیست در این زمینه گفت: رسالت این سازمان در راستای برنامه مذکور حافظ کل حیوانات وحیات وحش می باشد و ناظر بر انجام کل فرآیند به منظور جلوگیری از آلودگی محیط زیست وهمچنین ناظر بر سلامتی سگهایی که هیچگونه خطر بیماریزایی برای انسان وسایر حیوانات نداشته باشد می باشد

وی ادامه داد: چنانچه توسط دامپزشکی بیماری در سگ تشخیص داده شود این سازمان منعی درخصوص مرگ ترحم آمیز توسط ماده بیهوشی توسط دامپزشک ندارد.

قرارداد جمع‌آوری سگ‌های ولگرد با پیمانکار منعقد شده

دریکوند مدیر عامل سازمان بازیافت در این خصوص اظهار داشت: درحال حاضر قرارداد جمع آوری سگهای ولگرد با پیمانکار مربوطه منعقد گردیده و تجهیزاتی از قبیل تور ، قفس، اسلحه بیهوشی جهت عملیات زنده گیری تهیه گردیده است . تا کنون تعدادی قلاده سگ بی صاحب از حاشیه شهر خرم آباد جمع آوری و به محل نگهداری آنها در پناهگاه وفاداران منتقل گردیده است. که این روند هم اکنون بصورت دوره ای درحال انجام است.

با توجه به جولان سگهای ولگرد در اطراف شهر و شکوائیه های مردم جهت رفع این مشکل و به منظور سلامت آنها، همکاری دستگاههای ذیربط از جمله فرمانداری، محیط زیست، دامپزشکی، دانشگاه لرستان ، نیروی انتظامی و دانشگاه علوم پزشکی در اجرای برنامه کنترل جمعیت سگهای ولگرد بر اساس دستورالعمل ضروری بوده تا از بروز بیماری های قابل انتقال بین انسان و دام (هاری، کیست هیداتیک، سالک، کالاآزار، لاروهای مهاجر احشایی، بروسلوز و لپتوسپیروز ) که از نظر جنبه های اقتصادی و بهداشت انسانی دارای اهمیت فراوانی هستند، پیشگیری بعمل آید.

کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان نیاز به یک برنامه مدون و مستمر داشته، که بایستی به صورت مشترک توسط سازمانها و سایر ادارات مرتبط بر اساس دستورالعمل کشوری صورت پذیرد.

تهیه و تنظیم:

کتایان سلیم کارشناس سلامت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان

یداله اعتمادی کارشناس پیشگیری از بیماریها معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان