به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج هرمزگان، ظهور عصر مدرن در کنار آسودگی‌هایش، آسیب‌هایی را نیز با خود به همراه آورده که به‌عنوان یکی از چالش‌های امروز بشر مطرح است؛ در این میان می‌توان از آسیب‌های زیست‌محیطی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین این آسیب‌ها نام برد. همان‌گونه که می‌دانیم استان هرمزگان دارای ۱۲۰۰ کیلومتر مرز دریایی است ازاین‌رو دریا و ساحل بخش عمده‌ای از محیط زیست این اقلیم را می‌سازد. در سال‌های اخیر در بندرعباس شاهد ورود حجم زیادی از فاضلاب انسانی به دریا هستیم. این موضوع باعث نگرانی برخی فعالین زیست‌محیطی و مردم شهر بندرعباس شده است؛ و گرچه به شکل گسترده‌ای در رسانه‌ها بازتاب داشته؛ اما متأسفانه در بهبود و اصلاح این معضل گامی از سوی مسوولین شهری بندرعباس برداشته نشده است.

دریا و ساحل از جاذبه‌های گردشگری شهر بندرعباس است و همان‌گونه که می‌دانیم در بحث توسعه‌ی پایدار جذب گردشگر به‌عنوان یکی از مولفه‌های مهم مطرح است. البته مسوولان ارشد استانی درباره‌ی این موضوع در حد شعار حرف‌هایی می‌زنند اما چیزی که در عمل می‌بینیم ورود حجم عظیمی از پساب‌های صنعتی و فاضلاب شهری به «خلیج فارس» است.

دریا یکی از مولفه‌های رسیدن به توسعه پایدار است

با «بهزاد الصفی» پژوهشگر حوزه‌ی دریا به گفتگو نشستیم؛ در سوالی از او درباره‌ی نقش دریا در توسعه‌ی پایدار این منطقه پرسیدم.

این پژوهشگر در پاسخ گفت: در نقاط دیگر دنیا از تمام ظرفیت‌های ساحل و دریا برای جذب گردشگر استفاده می‌شود و همان‌گونه که می‌دانیم یکی از راه‌های رسیدن به توسعه‌ی پایدار جذب گردشگر است؛ اما متاسفانه این ظرفیت در هرمزگان مغفول مانده حتی یک موزه‌ی دریایی در این اقلیم وجود ندارد یا به‌عنوان‌مثال جای جشنواره‌های مختلفی که به دریا و ساحل مربوط می‌شود در این منطقه خالی ست و بااینکه سالیانه در ایام تعطیل خیل مسافر به این منطقه سرازیر می‌شود هیچ برنامه‌ای برای استفاده از این ظرفیت نیز وجود ندارد و بیشتر این مسافران برای خرید کالاهای چینی به قشم می‌روند.

بدیهی است که برای استفاده از این «ظرفیت مغفول» باید در ابتدا زیرساخت‌های لازم را فراهم کرد؛ اما در بندرعباس در این راستا نه‌تنها از سوی مسولین گامی مؤثر برداشته نمی‌شود بلکه در صورت عدم توجه به مسائل زیست محیطی نظیر معضل فاضلاب شهری در آینده ی نزدیک به جای ظرفیت مغفول می‌بایست از ترکیب «ظرفیت از دست رفته» استفاده کنیم.

به دلیل اقلیم خاص هرمزگان، زندگی مردم این منطقه از دیرباز با دریا و صید عجین بوده است. در فرهنگ و آیین‌های مردم جنوب نیز دریا نقشی اساسی و غیرقابل کتمانی دارد. بر اساس گاه‌شمار صیادان جنوب ایران، آغاز سال نو صیادی (آخرین روز تیرماه) را «نوروز صیاد» می‌نامند.

صیادان این روز را با مراسم خاصی جشن می‌گیرند. در این روز صیادان هیچ موجود آبزی را صید نکرده و از خوردن ماهی نیز امتناع می‌کنند چرا که آن‌ها بر این باورند در این روز باید تمام ماهی‌ها باشند تا بتوانند نسل خود را در هرکجای دریا که خواستند پراکنده کنند. همان‌گونه که در ابتدای این گزارش نیز اشاره شد چندی است که در بندرعباس شاهد تخلیه‌ی فاضلاب به درون دریا هستیم و این موضوع ضمن لطمه زدن به اکوسیستم و موجودات آبزی نگرانی وافری را در بین مردم ایجاد کرده است.

زشتی‌های زیبای بندرعباس در مراسم نوروز صیاد

«کتابرانه‌ی چیچکا» که گروهی از فعالان فرهنگی شهر بندرعباس آن را اداره می‌کنند با برگزاری مراسم نوروز صیاد در کنار لوله‌ی تخلیه فاضلاب به دریا زشتی‌ها را در کنار زیبایی‌ها به نمایش گذاشت تا بلکه مسئولین برای رفع این معضل چاره‌ای اندیشه کنند.

یکی از فعالان فرهنگی طی مصاحبه‌ای به خبرنگار موج گفت: هرساله مراسم نوروز صیاد در روستای «سلخ» جزیره‌ی قشم باشکوه خاصی برگزار می‌شود؛ همان‌گونه که می‌دانید صیادان آغاز فصل تازه‌ی صید را جشن می‌گیرند ازاین‌رو در این فرهنگ دریا به‌عنوان عنصری زاینده مطرح است؛ این در حالی‌ست که روزانه در حدود 1000 مترمکعب فاضلاب به درون دریا سرازیر می‌شود. جالب است که استاندار هرمزگان بی‌توجه به این موضوع صحبت از بین‌المللی شدن جشن نوروز صیاد در قشم کرده است. امروز مادر زاینده (دریا) که محور برگزاری این آیین محسوب می شود درخطر است؛ ازاین‌رو ما برای نشان دادن زیبایی زشت بندرعباس و جلب توجه‌ی مسئولین مراسم نوروز صیاد را در کنار لوله‌ی تخلیه فاضلاب به دریا برگزار کرده‌ایم تا بلکه متولیان امر از خواب غفلت بیدار شوند.

در تمامی شهرهای مدرن دنیا از پساب و فاضلاب شهری به‌عنوان یک امکان استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال در شرایطی که هرمزگان با بحران بی‌آبی مواجه است در ازای رها کردن فاضلاب شهری در دریا آیا نمی‌توان فاضلاب را تصفیه و از آن برای تأمین آب صنایع و آبیاری فضای سبز شهری بهره برد؟

تصفیه پساب راهی ارزان برای تأمین آب صنایع

قائم‌مقام شرکت آبفای هرمزگان در مصاحبه با خبرگزاری موج هرمزگان ضمن اشاره به راه‌کارهای ارزان‌قیمت برای تأمین آب صنایع گفت: استفاده از پس آب فاضلاب به‌مراتب ارزان‌تر از تولید آب توسط آب‌شیرین‌کن‌هاست و در حال حاضر به دلیل نقص شبکه‌ی فاضلاب شهری و نفوذ آب‌شور در آن دچار مشکل هستیم؛ اما با سرمایه‌گذاری 250 میلیاردی بخش خصوصی برای اصلاح این شبکه و همچنین احداث تصفیه‌خانه‌ی فاضلاب این مشکل ظرف دو سال مرتفع خواهد شد.

«جواد منصوری» افزود: قرارداد این طرح با مشارکت بخش خصوصی فروردین‌ماه 96 به امضا رسیده و این شرکت موظف است در دو سال این طرح را اجرایی کند تا مشکل تصفیه و شیرین سازی پس آب‌ها نیز مرتفع شود که علاوه بر رفع نیاز صنایع، شهرداری نیز برای آبیاری فضای سبز شهری از آن استفاده خواهد کرد.

به نظر می‌رسد برای رفع این معضل، لازم است که هر چه سریع‌تر شبکه‌ی فاضلاب شهری بندرعباس اصلاح شود و بی‌شک در شهری که شورای اسلامی آن کمک هفت‌میلیاردی برای ساخت یک مصلا را به تصویب می‌رساند نباید تأمین بودجه برای این پروژه کار دشواری باشد!

گرچه جای بسی تأمل است که چرا اجرای طرح فاضلاب شهری بندرعباس بدون کارشناسی و با لوله‌های بتنی انجام‌گرفته که در حال حاضر با هزینه‌های گزاف اصلاح طرح و این سیستم ناکارآمد روبرو باشیم.

انتظار می‌رود که مسوولان شهری و استانی صدای نگرانی کارشناسان زیست محیطی و مردم شهر بندرعباس را شنیده و در راستای تحقق این مطالبه‌ی به حق مردم گام بردارند.