به گزارش خبرگزاری موج لرستان، در تحقیقی دریافتیم که دیواره فرودگاه خرم آباد، نه یک دیوار ساده، بلکه دیواره ای منقش به نقوش مرتبط با صنعت هوانوردی است که از آن می توان به آنچه عموم مردم از فرودگاه خرم آباد نمی دانند نام برد.

فرودگاه خرم آباد، فرودگاهی در جنوب مرکز استان لرستان است که در سال ۱۳۰۴ خورشیدی، نخستین هواپیما در باند خاکی آن به زمین نشست. کاربری اولیه فرودگاه خرم آباد نظامی بود تا اینکه در سال ۱۳۲۲ خورشیدی و در جریان جنگ جهانی دوم، به دلیل نزدیکی این مجموعه با کمپ نظامی بدرآباد، اقدامات توسعه ای آن آغاز شد.

با توجه به اینکه باند مذکور درست در مقابل کمپ نظامی بدرآباد که مقر نیروهای نظامی کشورهای آمریکا، انگلیس و هندوستان قرار داشت، لذا مسوولین وقت بر آن شدند تا عرض باند را به 20 متر و طول آن را به 1800 متر افزایش دهند، پس این مهم صورت گرفت تا هواپیماهای نظامی وقت، در این باند خاکی به راحتی نشست و برخاست کنند.

با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، هواپیماهای نظامی، وظیفه جابجایی خانواده افسران ارتش را بر عهده گرفت به طوری که خانواده نظامیان، با بهره گیری ازظرفیت موجود پرواز هواپیماها، به صورت هفتگی «یک پرواز در هفته» از خرم آباد به تهران، و از تهران به خرم آباد منتقل می شدند.

اما این پایان کار نبود چرا که در همان سالها، شرکت نفت و مخابرات ایران اقدام به خرید زمین فرودگاه و بازسازی و توسعه آن کرد تا آنجا که 1800 متر باند فرودگاه جهت استفاده هواپیمای حمل مرسولات پستی آسفالت، و ساختمانی جهت نگهبانان و یک مجموعه به عنوان استراحتگاه مسافران احداث شد.

در دهه 20، با سفر محمدرضا پهلوی به لرستان جهت افتتاح پروژه انتقال برق خرم آباد، روستای میانگلال که در آن زمان سدی در مسیر توسعه فرودگاه بود، از حریم این مجموعه حذف، و در مکانی دورتر احداث شد.

سال 1355 اما، شرکت ملی نفت ایران؛ این فرودگاه را به سازمان هواپیمایی کشوری واگذار کرد و این سازمان نیز طی مراسمی، با استخدام 10 کارمند و خدمه، فعالیت رسمی فرودگاه خرم آباد را کلید زد.

نخستین پرواز مسافری فرودگاه خرم آباد در سال 55 صورت گرفت

خرداد ماه 1355، حدود 500 متر به طول باند این فرودگاه افزوده و سطح آن آسفالت شد و با بهره گیری از 2 دستگاه خودرو آتشنشانی، و نصب یک دستگاه NDB و یک دستگاه رکوردر، نخستین پرواز مسافری فرودگاه خرم آباد، با 60 مسافر انجام شد.

امنیت فرودگاه خرم آباد در دهه 50 خورشیدی توسط 12 پلیس متشکل از یک سرگرد، یک سروان و 10 پاسبان تامین می شد که این تعداد نیروی پلیس کلانتری مرکزی خرم آباد، همه روزه وظیفه حفاظت از فرودگاه و بازرسی مسافران را بر عهده داشتند و پس از انجام ماموریت، به کلانتری محل خدمت خود باز می گشتند.

نقش دیواره فرودگاه خرم آباد، تصویر پَسِ یک هواپیمای مسافربری است

اما نکته ای که از دید عموم مردم ایران و لرستان پنهان مانده، دیواره فرودگاه خرم آباد است. دیواری به طول تقریبی بیش از 2 هزار متر، که دم و موتورهای پَسِ یک هواپیمای مسافربری را نشان می دهد. به زبان دیگر، تصویر حکاکی شده، به واسطه رسم یک ذوزنقه، چند خط و دایره متقارن، یک هواپیمای مسافربری را از زاویه پشت، به صورت سمبلیک و نمادین نمایان می کند.

بی تردید از سال 1355 خورشیدی تا لحظه انتشار این گزارش در 7 مرداد ماه سال 1398 شمسی، بومیان منطقه و میلیون ها مسافر از مقابل این دیوار طویل عبور کرده و به نقش حکاکی شده بر پیکره آن توجه نکرده اند اما، با دقیق شدن بر تصویر مورد اشاره، به سادگی می توان دریافت که طراحان و سازندگان این دیواره نیمه بلند، تنها به ساخت یک دیواره مستحکم بسنده نکرده، و بر آن شده اند تا با الهام از ساختار یک مجموعه فرودگاهی، نقش هواپیما را به عنوان شاخص انتخاب کرده و بر دیواره حک کنند.

انتخابی همگن، هوشمندانه و متناسب با فضا و ساختار یک فرودگاه که در عین سادگی، معرف مکانی است که به صنعت هواپیمایی و هوانوردی تعلق دارد.

دیواره احداثی جدید، زیبایی بصری ندارد

این مهم اما در سال ها پس از آن به فراموشی سپرده شده چرا که در بخش نوسازی شده دیواره فرودگاه، با حائلی بتنی، بدون هیچ شاخص و نشانه ای روبرو هستیم که نه تنها از زیبایی بصری بی بهره است، بلکه ذهن بیننده و تشخیص رهگذران را به سمت و سوی مکانی مانند ندامتگاه و زندان هدایت می کند !. از سوی دیگر، بخشی از دیوارهای قدیمی نیز به صورت کاملاً غیر کارشناسی و با استفاده از سیمان بازسازی شده که این امر، موجبات تخریب و از بین رفتن نقوش حکاکی شده در دوره پیشین را نیز فراهم آورده است.

مسوولین، دیوار فرودگاه خرم آباد را هنرمندانه بازسازی کنند

باری، خبرنگار موج از سویی بر آن شد تا با پیگیری موضوع، نگاه هنرمندانه طراحان و سازندگان این دیواره زیبا اما غبار گرفته که به تاریخ معاصر حوزه عمران در ایران تعلق دارد را به مخاطبان معرفی یا بعضاً یادآور شود، و از سوی دیگر، به مسوولین استان لرستان و فرودگاه خرم آباد پیشنهاد دهد تا ضمن حفظ و حراست از نقوش این دیواره زیبا و مفهومی، اقدامی مشابه بر بخش های نوسازی شده این حائل به عمل آورند.

فرودگاه خرم آباد در پسا سیل لرستان، نقشی کلیدی داشت

گفتنی است فرودگاه خرم آباد پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران توسعه یافت، باند مجموعه مورد بازسازی قرار گرفت و تجهیزات برج مراقبت آن در دهه 90 بروزرسانی شد تا آنجا که در جریان سیل لرستان که در فروردین ماه 98 به وقوع پیوست، تنها مجموعه ترابری هوایی این استان برای امدادرسانی، جابجایی تجهیزات و وسائل، و ارسال آذوقه مورد نیاز سیل زدگان بود.

این در حالی است که حدود 100 متر از دیواره فرودگاه خرم آباد نیز در جریان وقوع سیل ویرانگر فروردین ماه 98، به دلیل حجم بالا و شدت سیلاب ها، به طور کامل فرو ریخت.