به گزارش خبرگزاری موج هرمزگان، فرهنگ از بنیادی ترین مسایل در هر جامعه انسانی محسوب می شود؛ به شکلی که  همه چیز در بستر فرهنگ رشد می کند پرورش می‌یابد و به شکوفایی می‌رسد. از این رو ست که دولت‌ها توجه خاصی به مقوله فرهنگ دارند و هر ساله بودجه های کلانی را به این موضوع اختصاص می‌دهند.

زیر ساخت های فرهنگی یکی از ضرورت هایی است که باید در حوزه‌ی فرهنگ مورد توجه قرار گیرد. استاندارد فضاهای فرهنگی در کشورهای مختلف متفاوت است؛ بطور مثال در بعضی از کشورها،  استاندارد ۰/۲۵ متر مربع نسبت به هر ساکن شهری در نظر گرفته می‌شود و ... . شورای عالی شهرسازی و معماری ایران سرانه کاربری‌ های شهری را به تفکیک سطوح تقسیمات شهری معین کرده است. در این مصوبه «کاربری فرهنگی-هنری» به اراضی ویژه احداث مراکز فرهنگی تعریف و سرانه استاندارد آن از قرار زیر است:

بر اساس گزارشی که در ویرایش نهم سند راهبردی وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی در برنامه ششم توسعه آمده است کل مراکز فرهنگی و هنری کشور اعم از مجتمع‌ های فرهنگی و هنری، تالارهای هنری، فرهنگ‌سراها، موزه‌ های هنر های معاصر، خانه های فرهنگ و تئاتر که در حال بهره برداری است، 461  مرکز با زیربنای 1423135 متر مربع است.

46 پروژه فعال و 14 پروژه غیر فعال در سطح ملی و 223 پروژه استانی مربوط به مراکز فرهنگی و هنری کشور در حال احداث وجود دارد. زیر بنای مراکز فرهنگی و هنری در حال احداث در سطح ملی برابر با ۴۳۱۰۶۳ متر مربع با میانگین پیشرفت فیزیکی ۳۱ درصد گزارش شده است.

بر اساس بررسی‌های صورت پذیرفته حداقل تعداد مراکز فرهنگی و هنری مورد نیاز در سطح کشور ۳۸۱ مرکز با زیر بنای ۸۱۳۳۰۰ متر مربع است و سرانه مراکز فرهنگی و هنری وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادارات کل استانی، با احتساب مراکز فرهنگی و هنری در حال بهره برداری و کل جمعیت شهری کشور برابر با  ۰/۰۲۶ (نفر/مترمربع) به دست آمد؛ به عبارتی در هر متر مربع از فضاهای فرهنگی تراکم جمعیتی برابر ۳۸ نفر است و با فرض اتمام تمامی مراکز فرهنگی و هنری در حال احداث، سرانه مراکز فرهنگی به ۰/۰۳۵ (نفر/متر مربع) افزایش می‌یابد که همچنان از میزان استاندارد خود فاصله دارد.

از شکل کلان که فاصله بگیریم ابعاد فاجعه بهتر رخ می نماید. به طور مثال فعالان فرهنگی و هنری هرمزگان بارها نسبت کمبود فضاهای فرهنگی در این استان هشدار داده اند؛ اما متاسفانه به سادگی این موضوع پراهمیت نادیده انگاشته شده است. در گزارش پیش رو به شکل خاص مشکلات این حوزه را در شهرستان میناب دنبال کرده ایم.

شهرستان میناب پس از بندرعباس بزرگترین شهرستان استان هرمزگان است. جمعیت این شهرستان طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، برابر با ۲۵۹۲۲۱ نفر گزارش شده است و یکی از قطب های فرهنگی و هنری با پتانسیل های بلقوه به شمار می رود. همانگونه که اشاره شد برای رشد و بالندگی در حوزه ی فرهنگ نیازمند زیرساخت های مناسب هستیم. در شهرستان میناب مثل اکثر نقاط استان هرمزگان نه تنها زیرساخت مناسب فرهنگی وجود ندارد بلکه میزان این فضای نامناسب فرهنگی نیز با جمعیتی که در این جغرافیا زیست می‌کند مطابقت ندارد.

بی اعتنایی برخی مسئولین نسبت به مسایل و مشکلات به جایی رسیده که هنرمندان حوزه ی موسیقی و تئاتر این شهرستان برای اجرای کنسرت و نمایش به دیگر شهرهای هرمزگان یا کشور سفر می‌کنند. این موضوع را از دو منظر می توان مورد بررسی قرار داد. نخست کمبود فضا های فرهنگی که در ادامه این گزارش به آن باز خواهیم گشت؛ و موضوع دوم عدم استقبال مخاطبان از اجرا های هنری است که به شکل اجمالی آنرا مورد بررسی قرار می دهیم. این موضوع را با طرح یک پرسش پیش می‌بریم. چه امری باعث می شود تا مردم از اجراهای هنری استقبال کنند یا به بیانی برای پاسخ دادن به احساس نیازشان به دیدن تئاتر، فیلم، نمایشگاه نقاشی و ... بروند. به دلیل عدم وجود امکانات فرهنگی و توجه لازم به امر فرهنگ این احساس نیاز در انسان شکل نمی گیرد تا برای ارضای آن به دنبال راهکاری باشد. آیا نبود فضای مناسب و زیرساخت های فرهنگی در عدم تولید این احساس نیاز موثر نیست؟

همانگونه که اشاره شد کمبود فضای های فرهنگی در شهرستان میناب یکی از دلایلی است که هنرمندان مینابی را برای ارائه آثارشان به شهرهای دیگر می‌کشاند.

ساخت مجتمع فرهنگی شهرستان میناب از نیمه دوم سال 1394آغاز شد و اتمام آن می توانست تا حدود زیادی  مشکلات حال حاضر این شهرستان را مرتفع کند؛ زیربنای این مجتمع  یک هزارو 643 متر مربع و شامل سالن نمایش با گنجایش500 نفر، پلاتو با گنجایش 100نفر، سالن آمفی تئاتر با گنجایش 500 نفر، نگارخانه و کلاس های آموزشی است. متاسفانه روند اجرایی این پروژه تا سال 1396 به درازا کشید و سپس متوقف شد.

گفتنی است که فرهنگ سرای شهید بهشتی میناب که در حال حاضر فعال است دارای یک سالن آمفی تئاتر با گنجایش160نفر است و از سال  1376 برای مراسم ها و تمرین هنرمندان استفاده می‌شود. تنها یک سالن 160 نفره که برای تمرین و اجرای گروه های هنری و همچنین برگزاری مراسم مختلف استفاده می‌شود که خود موضوعی قابل تامل است. گذشته از این، تنها سالن موجود وضعیت چندان مناسبی ندارد و هیچ گونه اقدامی نیز در جهت بهبود آن شاهد نیستیم.

هرساله شهرستان میناب میزبان جشنواره‌های مختلف فرهنگی و هنری در سطوح مختلف استانی، منطقه‌ای و کشوری است و بار تمام این جشنواره ها را سالن فرهنگسرای شهید بهشتی به تنهایی بر دوش کشیده است. اگر مجتمع فرهنگی میناب به سرانجام می رسید تا حدود زیادی می توانست مشکلات موجود در این حوزه را مرتفع کند بر اساس  اسناد و مدارک موجود، متولی این پروژه اداره مسکن و شهرسازی و بهره بردار آن اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی میناب بوده که به دلیل عدم تخصیص اعتبار لازم و رفتن پیمانکار در حال حاضر به شکل بلاتکلیفی رها شده است.

* تخصیص اعتبار ناکافی به مجتمع فرهنگی میناب

در همین خصوص رئیس اداره راه و شهرسازی شهرستان میناب درگفتگو با خبرنگار موج از میناب با بیان اینکه برای ساخت این مجتمع فرهنگی تاکنون 20 میلیارد ریال هزینه شده است، گفت: میزان کل اعتبار این پروژه با پیشرفت 42 درصدی 5 میلیارد و 100 میلیون تومان است.

مصطفی بازماندگان با بیان اینکه در زمان شروع به کار این پروژه هیچگونه اعتباری اختصاص داده نشده بود، عنوان کرد: در سال جاری 500 میلیون تومان به این پروژه اختصاص داده شده است.

وی علت ناتمام ماندن پروژه مجتمع فرهنگی میناب را نبود اعتبار و اختصاص ندادن بودجه از زمان شروع بکار عنوان و خاطر نشان کرد: این پروژه جهت تکمیل 3 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

اجرای کنسرت ها در سالن های ورزشی و تالار های عروسی

ابعاد این فاجعه تا جایی رسیده که هنرمندان کنسرت موسیقی را در تالارهای عروسی یا ورزشگاه ها برگزار می کنند. و مردم در حالی بر روی صندلی پلاستیکی و سکوهای سیمانی این کنسرت ها را دنبال می‌کنند که بهای بلیتی برابر با تماشای کنسرتی در یک سالن در پایتخت را پرداخت کرده اند.

باتوجه به برگزاری برنامه های متعدد فرهنگی–هنری در تالارهای شهر میناب می‌توان نتیجه گرفت که استقبال از چنین برنامه هایی وجود دارد و هنرمندان نیز برای ایجاد شور و نشاط اجتماعی دغدغه مند هستند.

* تحقق نشاط فردی، نشاط اجتماعی را به همراه دارد

یک کارشناس روانشناسی و مشاور خانواده در گفتگو با خبرنگار موج از میناب در خصوص اهمیت نشاط در یک جامعه عنوان کرد: نشاط در زندگی ترکیبی از شرایط فردی و اجتماعی است که برنامه ریزی برای تحقق آن از اصلی ترین نیازهای زندگی شهری است.

وی با بیان اینکه شهروندان کمتر فرصت پیدا می کنند به خودشان و نیاز های شان فکر کنند، گفت: به همین دلیل آنها به شدت مستعد افسردگی هستند.

لیلی ذاکری با بیان اینکه تحقق نشاط فردی نشاط اجتماعی را به همراه دارد، گفت: جامعه با نشاط جامعه ای است که استعداد افراد در آن شکوفا شده و رفاه و امنیت را برای احاد آن جامعه به ارمغان آورد.

این کارشناس روانشناسی و مشاور خانواده با بیان اینکه برگزاری کنسرت افزایش سطح نشاط و شادی را به همراه دارد، گفت: در میناب به برنامه های تفریحی و نشاط اجتماعی توجه خیلی کمی می‌شود و باتوجه به هزینه های بالای کلاس های آموزشی و تفریحی و درآمد پایین مردم، متاسفانه عده محدودی توانایی شرکت دراین کلاس ها را دارند.

ذاکری گفت: وجود برنامه های فرهنگی راهکار مناسب خانواده ها برای مقابله با معضلات اجتماعی و بیمه شدن جوانان از خطرات اجتماعی و به سلامت گذشتن از دوران حساس جوانی است که تاثیر بسزایی در سلامت جامعه دارد.

 وی در پایان اضافه کرد: اجرای این برنامه ها همکاری مسئولان را جهت تسهیل برگزاری می طلبد چرا که باید توجه داشت همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

* سخن پایانی

عدم توجه به امر فرهنگ از خود بیگانگی شخصیتی را به دنبال دارد. این موضوع در درازای زمان گریبان جامعه را می‌گیرد و آن را با تنش های فراوانی روبرو می سازد.

ارتقای فرهنگی در یک جامعه مستلزم درک صحیح متولیان آن از مقوله فرهنگ است. دولتمردان می بایست با جدیت دو چندان این موضوع را  در دستور کار قرار داده و در ازای هرس کردن بودجه‌های فرهنگی و هنری، سرمایه گذاری کلان را در این بخش مد نظر قرار دهند چرا که اگر جامعه به لحاظ فرهنگی ارتقا یابد از کمرگاه تمامی چالش ها به سلامت عبور خواهد کرد.